Bitwa o Tobruk – długa konfrontacja między
Osią
a Aliantami w czasie II wojny światowej od
31 marca
do
27 listopada
1941
roku, podczas gdy brytyjska
8 Armia Brytyjska
wyzwoliła
Tobruk
w ramach
operacji Crusader
. Podczas poprzednich operacji:
Brevity
i
Battleaxe
nie zdołano wyzwolić
Tobruku
.
Obrońcy
W Tobruku początkowo broniła się australijska 9. Dywizja Piechoty gen.
Leslie Morsheada
wraz z 18. Brygadą z australijskiej 7. Dywizji Piechoty, czterema brytyjskimi pułkami artylerii, nie w pełni kompletną brytyjską 3. Brygadą Czołgów oraz hinduskim 18. Regimentem Kawalerii. Cała załoga twierdzy liczyła ok. 36 tys. ludzi, dysponowano 120 czołgami, 76 działami przeciwlotniczymi oraz sześcioma pułkami artylerii polowej i przeciwpancernej. W drugiej połowie sierpnia wzmocniono garnizon Tobruku za zgodą gen.
Władysława Sikorskiego
polską
Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich
oraz
czechosłowackim 11. Batalionem Piechoty
. We wrześniu zluzowano Australijczyków, którzy stracili ponad 3000 żołnierzy w walkach. Zastąpiono ich brytyjską 70. Dywizją Piechoty.
Atakujący
Głównymi przeciwnikami
"Szczurów Tobruku"
były dywizje włoskie: Brescia, Pavia, Trento i Bologna oraz niemiecka
15 Dywizja Pancerna
. Głównodowodzącym był tu, ale tylko teoretycznie, Włoch marszałek
Ettore Bastico
. Faktycznie jednak dowodził w polu generał porucznik
Rommel
.
Podsumowanie
Tobruk
był pierwszą brytyjską twierdzą skutecznie broniącą się podczas
II wojny światowej
. Była to jedna z pierwszych dużych porażek
Osi
. Straty aliantów w tej bitwie to przynajmniej 4000 żołnierzy, w tym 109 Polaków. W styczniu
1942
roku rozpoczęła się druga ofensywa
Rommla
, w której udało mu się zdobyć
Tobruk
. On sam zaś, po tej akcji został awansowany na
feldmarszałka
.