Bitwa nad Pjaną Wojny rusko - tatarskie
Data	1376
Miejsce	Pjana
Przyczyna	ekspedycja karna Arpaszy
Wynik	pogrom wojsk ruskich
Terytorium	Mordwa
Strony konfliktu Rusini Tatarzy Dowódcy Iwan Dymitrowicz Arpasza Siły nieznane nieznane Straty nieznane, wysokie nieznane

Bitwa nad Pjaną - stoczona 2 sierpnia 1376 roku nad rzeką Pjaną bitwa wojsk ruskich (głównie księstwa Niżnonowogrodzko-suzdalskiego) z Tatarami . Zakończona zwycięstwem Tatarów i pogromem wojsk ruskich.

Przyczyny

W marcu 1376 roku wojska ruskie pod wodzą księcia niżnonowogrodzkiego - Dymitra Konstantynowcza, podjęły wyprawę na podlegający Złotej Ordzie , Bułgar Wielki i ściągnęły z niego potężną daninę wysokości 5000 rubli . Ówczesny przywódcza Ordy - Mamaj , wysłał na Ruś ekspedycję karną pod wodzą Arpaszy. Innym powodem wyprawy karnej było zamordowanie w Niżnym Nowogrodzie posłów Mamaja. Rusini zdając sobie sprawę z planowanej wyprawy postanowili zatrzymać Tatarów nad rzeką Pjaną i tam zebrały się w lipcu wojska książąt ruskich, jednak bez głównych sił moskiewskich, gdyż Dymitr Doński dotarłszy do Niżnego Nowogrodu zawrócił.

Przed bitwą

Wojska ruskie rozlokowały się nad Pjaną w oczekiwaniu na przeciwnika. Wobec braku jakichkolwiek informacji o nim przeprawiły się na drugi brzeg. Długa bezczynność i ciągły brak informacji o wojskach wroga, przyczyniły się do rozluźnienia dyscypliny w obozie, zaczęło się szerzyć pijaństwo, przypuszczalnie zaprzestano wysyłania zwiadowców.

Bitwa

Gdy 2 sierpnia nastąpił niespodziewany atak Tatarów, wojska ruskie nie były w stanie podjąć zorganizowanej obrony, próba ucieczki skończyła się rzezią u brzegów Pjany i w jej wodach. Utonął min. głównodowodzący sił ruskich Iwan Dymitrowicz, syn księcia niżnonowogrodzkiego Dymitra.

Skutki

Tatarzy pod wodzą Arpaszy w kilka dni później zdobyli i spalili praktycznie pozbawiony obrony Niżny Nowogród i do jesieni plądrowali jego okolice. Jesienią nastąpiła odwetowa wyprawa ruska przeciw wspierającym Tatarów Mordwinom .

Bibliografia

• Lew Gumilow Od Rusi do Rosji, PIW, Warszawa 2004 ,
• Jurij Łoszczyc Dymitr Doński PIW Warszawa 1987 ,