Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Biblioteka

Biblioteka

Regały biblioteczne
Wypożyczanie książek z biblioteki

Biblioteka (od greckiego βιβλιοθήκη bibliotheke; βιβλίον biblion – książka) – instytucja społeczna , która gromadzi, przechowuje i udostępnia materiały biblioteczne oraz informuje o materiałach bibliotecznych (swoich i obcych). W innym znaczeniu jest to też nazwa samego budynku , pomieszczenia lub mebla zawierającego zbiory biblioteczne.

Materiały biblioteczne to zbiór książek oraz innych materiałów źródłowych. Klasyczne zbiory biblioteczne są mocno związane z nośnikami fizycznymi. Materiały dostępne w postaci cyfrowej są gromadzone i udostępniane w tzw. bibliotekach cyfrowych .

Spis treści

Zbiory biblioteczne

W skład księgozbioru wchodzą: dokumenty tekstowe ( książki , czasopisma , rękopisy , ulotki ) oraz zapisy dźwięku i obrazu ( nuty , mapy , ryciny , rysunki , płyty , taśmy dźwiękowe ). Materiał biblioteczny ułożony jest według klasyfikacji bibliotecznej lub tzw. sygnatur ("numerus currens"). W niektórych bibliotekach część zbiorów jest wyłączona z publicznego dostępu i materiały stamtąd jest wyszukiwany przez personel biblioteki po złożeniu zamówienia.

Oprócz samych zbiorów często równie istotnym źródłem informacji są ich katalogi.

Pierwotnie funkcję biblioteki pełniły przy okazji archiwa zawierające głównie korespondencję , zapiski transakcji i inwentarze .

Dzieje bibliotek

Przekazy źródłowe przekazują nam informacje o istnieniu bibliotek już w trzecim tysiącleciu p.n.e. (np. biblioteki w Egipcie i Chinach). W okresie helleńskim działały bogate biblioteki, już niektóre z nich posiadały charakter publiczny. Natomiast w średniowieczu rozwinęły się biblioteki klasztorne i kościelne (XIII-XIV wiek), a następnie uniwersyteckie. Podstawową funkcją tych pierwszych bibliotek było gromadzenie ksiąg, jak również ich wytwarzanie. Biblioteki dworskie (powstawały najczęściej na dworach królewskich) miały bardzo wąski społeczny zasięg.

Zmiany nastąpiły dopiero w XV-XVI w., kiedy rozpowszechnił się druk. W tym czasie powstały liczne biblioteki humanistów, królów, możnowładców, zaczęły powstawać biblioteki mieszczańskie. Okres reformacji bardzo wyraźnie natomiast wpłynął na rozwój bibliotek miejskich. W XVII-XVIII wieku niektóre biblioteki np. możnowładców stawały się bibliotekami publicznymi, były szerzej dostępne i ogólnonarodowe (b. fundacyjne). W Oświeceniu przy instytucjach naukowych zaczęły powstawać pierwsze biblioteki specjalne. Wraz z sekularyzacją zakonów księgozbiory, które się tam znajdowały, zasiliły biblioteki świeckie.

W XVIII-XIX wieku, kiedy nastąpił gwałtowny rozwój nauki, zaczęły powstawać biblioteki towarzystw naukowych. W XIX wieku i początku XX wraz z upowszechnieniem się nauki biblioteki uzyskały rangę instytucji społeczno – kulturalnych o charakterze publicznym. Biblioteki i ich funkcję stawały się coraz bardziej zróżnicowane. Powstały i rozwijały się biblioteki powszechne. Organizowano biblioteki narodowe, parlamentarne, władz i urzędów. Powstają nowe typy bibliotek specjalnych:

  • biblioteki dla niewidomych
  • biblioteki szpitalne
  • biblioteki dla dzieci

Gwałtowny rozwój nauki, techniki, szkolnictwa, wzrost produkcji wydawniczej – to wszystko spowodowało gwałtowny rozwój bibliotek i usług bibliotecznych. Wzrasta stan zbiorów i ich wykorzystanie. Rozwijają się biblioteki szkół wyższych-naukowe i fachowe. Działalność bibliotek w zakresie udostępniania i udzielania informacji rozszerza się, wprowadza się wypożyczanie międzybiblioteczne oraz wolny dostęp do magazynów. Z rozwojem usług bibliotecznych wiąże się rozwój bibliotekarstwa.

Typy bibliotek

Biblioteki dzieli się ze względu na sposób udostępniania zbiorów na:

  • prezencyjne – nie wypożyczające swoich zbiorów na zewnątrz, które są dostępne tylko w jej czytelni
  • biblioteki wypożyczające

Większość bibliotek ma w praktyce charakter mieszany – tzn. posiada zbiory, które można pożyczać i zbiory, które są dostępne wyłącznie w czytelni. Biblioteki przechowują też czasami zbiory, które nie są publicznie dostępne (np. stare druki , rękopisy lub materiały objęte klauzulą tajności).

Podział bibliotek według różnych kryteriów:

  • ze względu na charakter środowiska czytelniczego i formy wykonywanych usług:
  1. biblioteki naukowe
  2. biblioteki fachowe
  3. biblioteki powszechne
  4. biblioteki szkolne
  • ze względu na zakres tematyczny księgozbioru:
  1. biblioteki ogólne
  2. biblioteki specjalne
  • ze względu na metodę udostępniania:
  1. biblioteki prezencyjne
  2. biblioteki wypożyczające
  3. biblioteki zamknięte
  4. biblioteki publiczne
  • ze względu na terytorialny zasięg działania:
  1. biblioteki narodowe
  2. biblioteki regionalne

Pod względem formalno-prawnym biblioteki stanowią bądź instytucje samoistne, bądź niesamoistne.

  • zależnie od osób prawnych, utrzymujących i finansujących wyróżniamy:
  1. biblioteki państwowe
  2. biblioteki samorządowe
  3. biblioteki społeczne
  4. biblioteki prywatne

Biblioteki w Polsce

Biblioteka Narodowa

Biblioteki szkół wyższych

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
BGPŁ w Łodzi – była fabryka Scheiblera
Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu
Biblioteka Collegium Polonicum w Słubicach
Biblioteka Collegium Polonicum w Słubicach

Biblioteki centralne i główne

  • Biblioteka Sejmowa – 0,45 mln woluminów
  • Centralna Biblioteka Rolnicza w Warszawie – 0,43 mln woluminów
  • Centralna Biblioteka Statystyczna w Warszawie – 0,45 mln jednostek bibliotecznych
  • Centralna Biblioteka Techniczna NOT w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Wojskowa w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska PAN w Warszawie – 0,27
  • Centralna Biblioteka NBP w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Policyjna w Legionowie
  • Centralna Biblioteka Matematyczna PAN w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Kultury Fizycznej Sportu i Turystyki AWF w Warszawie
  • Główna Biblioteka Komunikacyjna w Warszawie
  • Główna Biblioteka Lekarska w Warszawie – 0,59 mln woluminów
  • Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Warszawie
  • Centralna Biblioteka Polskiego Związku Niewidomych w Warszawie

Biblioteki PAN i PAU

  • Biblioteka Gdańska PAN – 0,80 mln jednostek bibliotecznych
  • Biblioteka Kórnicka PAN – 0,32
  • Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie – 0,65 mln
  • Biblioteka PAN Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu – 1,37
  • Centralna Biblioteka Geografii i Ochrony Środowiska PAN w Warszawie – 0,27

Wojewódzkie biblioteki publiczne

Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu
Czytelnia biblioteki uniwersyteckiej w Grazu w Austrii.

Wojewódzkie biblioteki publiczne znajdują się we wszystkich 18 miastach wojewódzkich. Obok udostępniania zbiorów sprawują one również opiekę oraz kontrolę i nadzór merytoryczny nad znajdującymi się na ich terenie pozostałymi bibliotekami.

Inne biblioteki

Czytelnia La Trobe biblioteki stanu Wiktoria w Melbourne
Biblioteka uniwersytecka w Toronto

Znane biblioteki na świecie

Zobacz też

Podstawy prawne funkcjonowania bibliotek w Polsce

Linki zewnętrzne

Przypisy


Inne hasła zawierające informacje o "Biblioteka":

Terabajt ...

Odense w którym pisarz się urodził. Obecnie mieści się tutaj muzeum biograficzne pisarza, Biblioteka i archiwum, a także ekspozycja dotycząca życia i twórczości pisarza, składająca ...

Tampere - park ludowy z początku XX wiekuNäsinneula z połowy XX wieku. wieża panoramicznaBiblioteka Metso z lat 60. Widziana z góry kształtem przypomina ptaka. Jedna ...

Sejm grodzieński (1793) ...

Samuel Johnson Johnson przebywał w ostatnim roku swego życia, została założona Birmingham Central Library (Biblioteka Główna Birmingham), licząca ponad 2000 tomów dzieł samego Johnsona oraz książek ...

Gall Anonim również w tym okresie). Tamto dzieło nie zachowało się nawet w odpisach[]. Biblioteka klasztoru St. Giles została zniszczona w 1562 roku, brak więc materiału ...

Narodowy socjalizm ...

Uniwersytet było kontynuacją Cesarstwa Wschodniorzymskiego). W Bagdadzie powstał tzw. "Dom Mądrości" – olbrzymia Biblioteka i jednocześnie szkoła filozoficzna, w Fezie (obecnie Maroko ) od 859 r. ...

Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy 2010-08-24].↑ Pracownia Archeologiczna Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy "Gród na Ostrowie Radzimskim" . Biblioteka.murowana-goslina.pl. [dostęp 2010-08-24].↑ Wydawnictwa . Lednicamuzeum.pl. [dostęp 2010-08-24]. BibliografiaMuzea Wielkopolski. Poznań: Kwartet, 2004, ...

Archetyp (psychologia) Wyd. 2. Warszawa: ENETEIA Wydawnictwo Psychologii i Kultury , 2004, s. 19, seria: Biblioteka jungowska. . ↑ Ole Vedfelt : Kobiecość w mężczyźnie. Piotr Billig (tł.). Wyd. ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Biblioteka":

008b. Grecja (plansza 18) ...

143a Życie codzienne między XIX a początkiem XX wieku (plansza 3) ...

129 Kultura oświecenia w Polsce (plansza 4) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie