|
Biała Cerkiew
Biała Cerkiew - (ukr. Бiла Церква, Biła Cerkwa) – miasto na Ukrainie, położone nad rzeką Roś w obwodzie kijowskim, w odległości 80 km na południe od Kijowa, dawna polska rezydencja magnacka.
Ośrodek przemysłowy; fabryka opon, wyrobów gumowych i maszyn rolniczych. Miasto posiada uzdrowisko (wody radoczynne); wyższą szkołę.
Historia
Osada założona w XI w. przez Jarosława Mądrego jako gród obronny na skalistym brzegu rzeki Rosi. Szybko stała się jednym z najważniejszych grodów Rusi Kijowskiej. Ten zalążek ośrodka grodowego upadł po kolejnych najazdach Tatarów.
Dawne nazwy Białacerkiew, Białocerkiew, Biłaja Cerkow, Biełaja Cerkow, w okresie Rzeczypospolitej również pod łacińską nazwą Album Fanum. Od 1363 Biała Cerkiew należała do Litwy, a od 1569 do Korony, województwo kijowskie. W roku 1550 wojewoda kijowski Fryderyk Proński wybudował w miejscu obronny zamek i twierdzę. Prawa miejskie Biała Cekiew otrzymała przywilejem królewskim w roku 1620 podpisanym w Warszawie. Była siedzibą starostów grodowych:
- księcia Janusza Ostrogskiego, kasztelana krakowskiego zm. w roku 1620
- Stanisława Lubomirskiego, woj. krakowskiego, zm. 1649
- Konstantego Jacka Lubomirskiego, zm. 1663
- księcia Dymitra Jerzego Wiśniowieckiego, hetmana poln. zm. 1682
- Stanisława Jana Jabłonowskiego, hetmana kor. zm. 1702
- Jana Stanisława Jabłonowskiego, wojewody ruskiego, zm. 1731
- Stanisława Wincentego Jabłonowskiego, zm. 1754
- Jerzego Wandalina Mniszcha, zm. 1778
Starostwo białocerkiewskie było jednym z najbardziej dochodowych dóbr w I Rzeczypospolitej.
Twierdza i zamek w Białej Cerkwi zostały rozbudowane i umocnione przez wojewodę ruskiego hetmana Stefana Czarnieckiego, który zorganizował również obronę zamku, do wybitniejszych komendantów twierdzy należeli:
- generał: Jan Stachórski 1664–1668
- Löbel 1668–1671
- Gerhard Fitinghof 1671–1672
- Ernest Rappe 1678
- Otto Rappe 1679
- Ludwik de Orgiewald 1693
- Gałecki 1694
W XVI i XVII wieku ośrodek powstań i buntów kozackich. Miały tu miejsce dwie bitwy powstań kozackich: w 1626 i w 1651. Ponadto jest to miejsce podpisania ugody w 1651, narzuconej Kozakom przez Polskę po bitwie pod Beresteczkiem.
Od 1793 w Rosji w powiecie wasilkowskim, (własność Branickich, Franciszek Branicki, pierwszy dziedzic Białej Cerkwi). w roku 1880 miasto liczyło 8961 prawosławnych, 9808 Żydów, 412 katolików. W mieście znajdowały się trzy cerkwie, 2 synagogi oraz kościół parafialny rzymskokatolicki oo jezuitów, należący do dekanatu kijowskiego, wybudowany z fundacji Stanisława Wincentego Jabłonowskiego w roku 1743. W latach 1922–1991 w Ukraińskiej SRR.
Inne hasła zawierające informacje o "Biała Cerkiew":
Brescia
...
Tampere
...
Brno
...
Władysław Komar
...
Ratusz w Kownie
...
Kościół jezuitów pw. św. Franciszka Ksawerego w Kownie
...
Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Kownie
...
1972
...
Klasztor w Pożajściu
...
Wittenberga
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Biała Cerkiew":
Teatr grecki (plansza 13)
...
Układ nerwowy (plansza 10)
...
Krew i choroby układu krwionośnego (plansza 6)
...
|
