Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Bernard Wapowski

Bernard Wapowski

Mapa Bernarda Wapowskiego

Bernard Wapowski ( ur. 1450 w Wapowcach koło Przemyśla , zm. 25 listopada 1535 w Krakowie ), był kanonikiem krakowskim, historykiem, humanistą, astronomem , i najwybitniejszym polskim kartografem w XVI wieku . Nazywany jest Ojcem polskiej kartografii .

Spis treści

Działalność

Wychowywał się w Ostrowie i Wapowcach . Do szkoły uczęszczał w Przemyślu . Studiował w Akademii Krakowskiej ( 1493 ), potem w Bolonii ( 15031505 ), gdzie uzyskał doktorat prawa. Pracował jako kantor przemyski. W 1511 otrzymał w Rzymie tytuł cubiculanius et protonotarius apostolicus, gdzie współpracował przy wydawaniu Nauki geograficznej Klaudiusza Ptolemeusza . Od 1515 w Polsce, został kanonikiem wiślickim oraz sekretarzem królewskim Zygmunta I Starego , potem kantorem i kanonikiem krakowskim. Był humanistą i żarliwym katolikiem.

Kartograf

Na początku XVI wieku współpracował z kartografem Marco Beneventano przy opracowywaniu przeróbki mapy Europy Środkowej. W roku 1515 powrócił do kraju, zostając sekretarzem króla. W 1526 roku ukazały się dwie pierwsze wydane w Polsce mapy , będące właśnie jego dziełem. Przedstawiały one: Europę między Toruniem i Konstantynopolem oraz Europę pomiędzy ujściem Donu oraz Poznaniem .

Jednocześnie mapy były pierwszymi kompletnymi mapami przedstawiającymi ziemie Polski.

Do dzisiaj zachowała się kopia części jednej z map, pozwalająca ustalić, iż polski kartograf prawdopodobnie jako pierwszy poprawił błąd Ptolemeusza związany z położeniem Morza Czarnego .

W 1526 r. wykonał także mapę Polski w skali 1:1 000 000 obejmująca jedynie jej obszar. Mapa ta jest najstarszym zabytkiem kartografii polskiej. Została ona wykonana w Krakowie sposobem drzeworytniczym przez tamtejszego sztycharza Unglera . Nosiła tytuł Mapp/a in qua illustr/antur ditiones Regni/ Poloniae ac Magni D/ucatus Lithuaniae pars. Mapa Wapowskiego uściśliła obraz kartograficzny Rzeczpospolitej . Na niej bazowały późniejsze mapy regionu. Widać wyraźnie jej wpływy na mapach Wacława Grodzieckiego ( 1562 [1]) oraz Gerarda Merkatora ( 1554 , 1572 )[2]. , Wykonał także mapę krajów wschodniej Europy Tabula Sarmatiae... (w skali 1:2 900 000), obie wydane w 1526 r.

Historyk

Bernard Wapowski był historiografem na dworze Zygmunta I Starego oraz autorem kroniki obejmującej dzieje Polski od czasów legendarnych po 1535 rok (część do 1380 r. zaginęła, część 1381-1463 w tłumaczeniu wydano w latach 1847-1849, część 1480-1535 wydano w 1874 r.). Był też kontynuatorem Kroniki Jana Długosza.

Ciekawostki

Prawie cały nakład map Wapowskiego spłonął podczas wielkiego pożaru Krakowa w 1528 r. Do 1932 r. mapa Polski Wapowskiego znana była tylko z opisów. Fragmenty oryginalnej mapy odkrył przypadkowo w oprawie starych ksiąg rachunkowych w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie Kazimierz Piekarski, zaginęły one jednak w czasie II wojny światowej . Zachowały się ich reprodukcje.

Upamiętnienie

Nazwiskiem Bernarda Wapowskiego nazwano krater Wapowski na Księżycu a także jedną z ulic w Lublinie (dzielnica Wrotków ).

Ulica Bernarda Wapowskiego znajduje się również na osiedlu Skorosze na Warszawskim Ursusie .

Przypisy

  1. Mapa została wydana w Bazylei
  2. Por. S. Chmielewski, Mapa Wapowskiego, Mówią Wieki, 1967, Nr 8, s. 36 - 37

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Bernard Wapowski":

Oddychanie komórkowe ...

Wittenberga ...

Wojciech Brudzewski w której nauczał przez 20 lat. Jego uczniami byli m.in. Mikołaj Kopernik , Bernard Wapowski , Konrad Celtis .Wojciech z Brudzewa był wyraźnie nieufny wobec systemu geocentrycznego. ...

1986 ...

Teatr Nasz ...

1738 ...

Mszaki ...

Order Orła Białego ...

1039 ...

1038 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Bernard Wapowski":

214. Ochrona środowiska (plansza 11) ...

120 Kultura baroku w Polsce (plansza 12) pochodzenia odwoływali się już kronikarze i pisarze historyczni, m.in. Marcin Kromer i Bernard Wapowski. ...

112 Kultura renesansu w Polsce (plansza 8) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie