Bank Leumi (
hebr.
בנק לאומי לישראל בע"מ, Bank Leumi Le'Israel; Bank Narodowy Izraela;
TASE
:
LEUMI
) -
bank
uniwersalny z siedzibą w
Tel Awiwie
w
Izraelu
. Jest największym bankiem w kraju, działającym w latach
1902
-
1950
pod nazwą Anglo-Palestine Bank. Jest notowany na
Giełdzie Papierów Wartościowych w Tel Awiwie
. Bank posiada własne oddziały w wielu krajach na całym świecie[2].
Bank prowadzi działalność na kilku podstawowych poziomach: (1) pośrednictwo finansowe, (2) działalność inwestycyjna, (3) usługi bankowe i finansowe w zakresie handlu międzynarodowego, papierów wartościowych, usług informacyjnych, kart kredytowych, doradztwa finansowego, pochodnych instrumentów finansowych i innych, (4) operacji bankowych oraz działalności funduszy inwestycyjnych.
Historia
W
1897
twórca i główny ideolog
Syjonizmu
, Dr.
Theodor Herzl
napisał artykuł zatytułowany "The Jewish Colonial Trust". W artykule tym Herzl wykazał, że ruch syjonistyczny znajduje się w pilnej potrzebie posiadania instytucji finansowej, która byłaby zdolna wspierać
żydowskich osadników
w
Palestynie
(
Ziemia Izraela
)[3].
Finansowa wizja Herzla zaczęła materializować się w
Londynie
(
Wielka Brytania
), który był współczesnym centrum światowych finansów. Początkowo, ze względu na różnice ideologiczne, wielu
żydowskich
bankierów odmówiło współpracy z Herzlem. Zwrócił się on wówczas do swoich najbardziej gorliwych zwolenników. Stało się to na Drugim Kongresie Syjonistycznym, który odbył się w
1899
w
Bazylei
w
Szwajcarii
. Podjęto wówczas decyzję o potrzebie założenia banku pełniącego funkcję zaplecza finansowego
Światowej Organizacji Syjonistycznej
. Przy wspólnym wysiłku zgromadzono minimalną wymaganą sumę 250 000
£
, dzięki której Jewish Colonial Trust rozpoczął swoją działalność w Londynie. Aby umożliwić nawet najbiedniejszym Żydom przyłączenie się do projektu, ustalono cenę za jedną
akcję
na poziomie do maksimum 80 £. Ostatecznie
kapitał
spółki wzrósł do 2
milionów
£[3].
Działalność Jewish Colonial Trust w Palestynie miała być realizowana przy pomocy zależnej spółki pod nazwą Anglo-Palestine Company (APC). Powstała ona w Londynie w dniu
27 lutego
1902
. Jej kierownikiem został Zalman David Levontin. Spółka rozpoczęła działalność z niewielkim kapitałem około 50 000 £. Celem działalności miało być wspierania wysiłków ruchu syjonistycznego w rozwoju
przemysłu
,
budownictwa
,
rolnictwa
i
infrastruktury
w Palestynie[3].
Otwarcie pierwszego oddziału Anglo-Palestine Bank nastąpiło
2 sierpnia
1903
w
Jaffie
. Kapitał założycielski banku wynosił 395 000 £ i był daleki od zakładanego kapitału, który miał wynosić 8 milionów £.
Nahum Sokołow
powiedział w
1919
: "
Brytyjska Imperialna Kompania Wschodnioafrykańska
, która administruje obszarem o powierzchni 200 000
mil kwadratowych
rozpoczynała również z taką samą kwotą 395 000 £."[4]. Do pierwszych zawartych transakcji należały zakupy gruntów, finansowanie przyjazdu nowych imigrantów żydowskich oraz uzyskiwanie wymaganych
koncesji
.
W latach
1904
-
1914
powstały kolejne oddziały banku w
Jerozolimie
,
Bejrucie
,
Hebronie
,
Safedzie
,
Tyberiadzie
i
Gazie
. Anglo-Palestine Bank oferował żydowskim rolnikom długoterminowe
pożyczki
i
kredyty
. Bank udzielił także pomocy finansowej przy budowie pierwszych 60 domów w nowo powstałym
Tel Awiwie
[5].
Po wybuchu
I wojny światowej
żydowscy osadnicy i Anglo-Palestine Bank znaleźli się w sytuacji poważnego kryzysu.
Imperium osmańskie
wypowiedziało
wojnę
Wielkiej Brytanii
i
Imperium Rosyjskiemu
. Z tego powodu zarejestrowany w Londynie Anglo-Palestine Bank został zmuszony do zamknięcia swoich oddziałów w Palestynie. Władze tureckie uznały bank za wrogą instytucję i
skonfiskowały
większość jego środków finansowych. Dyrektor Generalny banku, Levontin, który na krótko przed wybuchem wojny wyjechał do
Egiptu
, nie mógł powrócić do Palestyny. Zastąpił go Eliezer Ziegfried Hoofien, który prowadził ograniczoną działalność banku z
konsulatu
Hiszpanii
w Jerozolimie[3].
Po zakończeniu wojny bank rozszerzył swoją działalność, angażując się we wszystkie najważniejsze przedsięwzięcia gospodarcze w
Mandacie Palestyny
. W
1932
przeniesiono główną siedzibę banku z Jaffy do Jerozolimy. W
1936
Anglo-Palestine Bank utworzył spółkę The Marine Trust, która była odpowiedzialna za sprzedaż akcji na sfinansowanie budowy
Portu Tel Awiw
. Podczas
Rewolty arabskiej
1936
port ten umożliwił ekonomiczne przetrwanie żydowskich osiedli w Palestynie[3].
W dzień po
proklamacji niepodległości Izraela
,
15 maja
1948
tymczasowy rząd Izraela powierzył Anglo-Palestine Bank zadanie stworzenia państwowego
systemu monetarnego
.
16 sierpnia
1948
nastąpiło podpisanie umowy pomiędzy bankiem a tymczasowym rządem. Anglo-Palestine Bank otrzymał oficjalny status
banku państwowego
. Tego samego dnia wprowadzono na rynek niewielką ilość nowych
banknotów
lira izraelskiego oraz
aluminiowe
monety
pruta.
Drukowanie
nowej serii banknotów zamówiono w
Stanach Zjednoczonych
[3].
Ponieważ było nie do pomyślenia, że oficjalny bank państwowy Izraela będzie nadal pozostawał brytyjską spółką, w
1950
założono w Tel Awiwie bank Leumi Le'Israel, który
1 maja
1951
przejął wszystkie
zobowiązania
oraz
aktywa
Anglo-Palestine Bank. Druga seria izraelskich banknotów posiada już obecną nazwę banku[3].
Utworzenie
24 sierpnia
1954
Banku Izraela umożliwiło Bankowi Leumi rozpoczęcie nowego etapu w swojej historii. Od tego momentu funkcjonuje on jako najważniejszy
bank komercyjny
w Izraelu.
W
1983
w Izraelu doszło do poważnego
kryzysu gospodarczego
, który doprowadził do załamania się
udziałów
największych izraelskich banków (Bank Hapoalim, Bank Leumi, Israel Discount Bank, Mizrahi Bank i Union Bank), które były zmuszone inwestować duże kwoty aby utrzymać stabilny kurs swoich akcji na
Giełdzie Papierów Wartościowych w Tel Awiwie
. Dzień
6 października
został nazwany "Czarnym czwartkiem". Nastąpiło wówczas załamanie kursów akcji na giełdzie. Minister finansów podjął wówczas decyzję o zamknięciu Giełdy Papierów Wartościowych w Tel Awiwie. Ponowne otwarcie giełdy nastąpiło
24 października
, wraz z decyzją
nacjonalizacji
banków (w tym także Banku Leumi)[6].
Oddziały banku
Banku Leumi posiada liczne oddziały na całym świecie[7].
Afryka
Ameryka Łacińska
Ameryka Północna
Australia
Azja
Europa
Zobacz także
Przypisy
- ↑
Annual Report 2009
(
ang.
). W: Bank Leumi [on-line]. [dostęp 2010-06-19].
- ↑
Foreign Residents & Tourists
(
ang.
). W: Bank Leumi [on-line]. [dostęp 2010-06-24].
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6
Leumi's Heritage
(
ang.
). W: Bank Leumi [on-line]. [dostęp 2010-06-19].
- ↑ Nahum Sokolow: History of Zionism, 1600-1918. Londyn: Longmans, 1919, ss. xlvii.
- ↑
Jewish Colonial Trust
(
ang.
). W: Jewish Virtual Library [on-line]. [dostęp 2010-06-19].
- ↑ David Klein:
20 lat kryzysu akcji banków - czy wnioski zostały wyciągnięte?
(
hebr.
). W: Bank of Israel [on-line]. 2003-09-11. [dostęp 2010-06-23].
- ↑
Locations
(
ang.
). W: Bank Leumi [on-line]. [dostęp 2010-06-24].
Linki zewnętrzne