Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Bajka

Bajka

Strona tytułowa drugiego tomu Fables choisies La Fontaine'a, wyd. 1692

Bajka – krótki utwór literacki, zawierający morał (pouczenie), może być wierszowany i żartobliwy. Morał może znajdować się na początku lub na końcu utworu albo wynikać z jego treści. Istotną cechą bajki jest alegoryczność . Bohaterami bajek mogą być ludzie, a także zwierzęta i przedmioty, które uosabiają typy ludzkie, cechy charakteru lub przeciwstawne poglądy i stanowiska[1].

Gatunek powstał w starożytnej Grecji – motywy zwierzęce pojawiały się tam już w VIII/VII w. p.n.e. w twórczości Hezjoda i Stesichora[2]. Jednak powstanie i rozwój gatunku wiąże się przede wszystkim z żyjącym w VI w. p.n.e. niewolnikiem Ezopem , który miał skomponować zbiór pisanych prozą bajek zwierzęcych[3]. W V w. p.n.e. pojawiło się określenie "bajki ezopowe", obejmujące zarówno zbiór bajek pisanych przez Ezopa, jak i utwory autorów wcześniejszych i późniejszych[2]. W starożytności powstawały także zbiory bajek Babriosa , Fedrusa i Avianusa. Popularny był też anonimowy zbiór 98 bajek, nazywany bajkami Romulusa[2]. Bajki były też włączane do utworów m.in. Enniusza i Horacego . W średniowieczu tworzono początkowo łacińskie przeróbki bajek starożytnych; w językach narodowych pisano bajki dopiero od XII wieku (we Francji pojawił się wtedy przekład bajek Marie de France ). Popularność bajki wzrosła w okresie renesansu, tworzyli wtedy m.in. Rimicjusz, Erazm z Rotterdamu [4]. W czasach późniejszych bajki pisali m.in. Jean de La Fontaine , Gotthold Ephraim Lessing oraz Iwan Kryłow [1].

W Polsce pierwsze bajki pojawiały się jako część większych utworów: kazań, kronik i listów. Pierwszy większy zbiór bajek zamieścił Biernat z Lublina w Żywocie Ezopa Fryga [4]. Bajki pisywali później: Bartłomiej Paprocki , Krzysztof Niemirycz, Franciszek Dionizy Kniaźnin , Julian Ursyn Niemcewicz , Ignacy Krasicki , Adam Mickiewicz , Aleksander Fredro oraz Stanisław Jachowicz [5].

Rozróżnia się dwa rodzaje bajek: bajki narracyjne i bajki epigramatyczne. Bajka narracyjna jest zbliżona do noweli , posiada krótką, łatwą do przyswojenia fabułę . Starożytnym twórcą bajek narracyjnych jest np. Babrios , nowożytnym La Fontaine . Bajka epigramatyczna jest natomiast zbliżona do epigramatu , krótsza, pozbawiona fabuły i wszelkich cech epickich. Teoretyczne uzasadnienie dał bajce epigramatycznej Gotthold Ephraim Lessing , nawiązując do starożytnej tradycji Fedrusa [1].

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 Słownik terminów literackich. Janusz Sławiński (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2000, s. 55. . 
  2. 2,0 2,1 2,2 Hanna Dziechcińska Bajka. W: Słownik literatury staropolskiej. Teresa Michałowska (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002, s. 76. . 
  3. Zbigniew Goliński Bajka. W: Słownik literatury polskiego oświecenia. Teresa Kostkiewiczowa (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002, s. 22. . 
  4. 4,0 4,1 Hanna Dziechcińska Bajka. W: Słownik literatury staropolskiej. Teresa Michałowska (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002, s. 77. . 
  5. Józef Bachórz Bajka. W: Słownik literatury polskiej XIX wieku. Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002, ss. 66–68. . 

Bibliografia

  • Słownik terminów literackich. Janusz Sławiński (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2000. . 
  • Hanna Dziechcińska Bajka. W: Słownik literatury staropolskiej. Teresa Michałowska (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002. . 
  • Zbigniew Goliński Bajka. W: Słownik literatury polskiego oświecenia. Teresa Kostkiewiczowa (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002. . 
  • Józef Bachórz Bajka. W: Słownik literatury polskiej XIX wieku. Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa (red.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2002. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Bajka":

Boris Blacher premiera radiowa, 1947 premiera sceniczna)Die Nachtschwalbe, (Nocna jaskółka) Nokturn dramatyczny (1948)Preußisches Märchen. (Bajka pruska) Ballet-Opera (1949)Abstrakte Oper Nr. 1 (Opera abstrakcyjna) (1953/57)Rosamunde Floris. Opera ...

Stanisław Moniuszko Mickiewicza) ok. 1852Sonety krymskie (tekst - wybrane 8 sonetów Adama Mickiewicza) 1867MszeUwertury koncertowe:BajkaKainUwertura wojennaPieśni:Ojcze z niebios, Boże PanieDziad i babaPieśń wieczornaZnaszli ten kraj (2 ...

Bajkał Jezioro BajkałMapa Jeziora BajkałMapa Jeziora Bajkał Państwo   Rosja Powierzchnia 31 500 km² Wymiary663 × 79Głębokość• średnia• maksymalna730 m 1642 (1637 - ...

Adam Mickiewicz ...

Rosyjska kolonizacja Azji Carstwo Rosyjskie ( 1547 - 1721 ) i Imperium Rosyjskie ( 1721 - 1917 ).Spis treści1 Syberia i Daleki Wschód1.1 Bajkał, Irkuck2 Azja Środkowa3 Kaukaz4 Zobacz też Syberia i Daleki WschódKozacy pod ...

Prace i dni sprzeczność pomiędzy próżniaczą i źle rządzącą arystokracją a uciskanym ludem . Obrazuje to Bajka o jastrzębiu i słowiku. W dziele Hezjoda zawarte są inne ideały ...

Bajka Strona tytułowa drugiego tomu Fables choisies La Fontaine'a, wyd. 1692Bajka – krótki utwór literacki, zawierający morał (pouczenie), może być wierszowany i ...

Alegoria ...

Aleksander Fredro ...

Literatura dla dzieci i młodzieży ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Bajka":

Jak pisać o miłości? (plansza 15) ...

Bajka też prawdę Ci powie (plansza 18) ...

Bajka też prawdę Ci powie (plansza 9) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie