Bój pod
Pęcicami
- walka stoczona
2 sierpnia
1944
przez jednostki wojskowe
Armii Krajowej
należące do
IV obwodu "Ochota"
z wojskiem niemieckim w okresie
powstania warszawskiego
.
W nocy z
1
na
2 sierpnia
większość oddziałów wojskowych obwodu Ochota pod dowództwem ppłk
Mieczysława Sokołowskiego
ps. "Grzymała" rozpoczęło wycofywanie się z Ochoty w kierunku Lasów Sękocińskich i
Lasów Chojnowskich
. 2 sierpnia o godzinie 5:00 zgrupowanie skierowało się z rejonu wsi
Reguły
przez Pęcice w kierunku lasów. W budynku dworu w Pęcicach stacjonowały oddziały wojska niemieckiego. Odległość z Reguł do Pęcic wynosiła ok. 2 km. Warunki terenowe marszu oddziałów powstańczych, z operacyjnego punktu widzenia, były niekorzystne. Należało pokonać ok. 1 km. polnej drogi wiodącej stokiem ku Pęcicom, a następnie kolejny odcinek o długości ok. 1 km. prowadzący przez groblę wzdłuż szerokiej, miejscami podmokłej, łąki. Nieprzyjaciel miał dogodne warunki do obserwacji i ostrzału zbliżających się polskich oddziałów. W chwili gdy oddziały powstańcze znajdowały się na grobli, od strony Pęcic pojawiły się samochody z wojskiem niemieckim. Wywiązała się potyczka, której wynik był korzystny dla powstańców[2]. Odgłosy walki zaalarmowały jednak oddziały niemieckie stacjonujące w pęcickim dworze. Do walki włączyły się również posiłki SS, dwa czołgi oraz samolot rozpoznawczy[1]. Dobrze usytuowane i wstrzelane jednostki niemieckie raziły celnym ogniem broni maszynowej kolumnę wojsk powstańczych, która podzieliła się na dwie części: trzy bataliony harcerskie nacierające po lewej stronie drogi i wiążące główne siły nieprzyjaciela, oraz główne siły zgrupowania, które pod osłoną natarcia obeszły Pęcice z prawej strony.
Oddziały nacierające bezpośrednio na Pęcice poniosły duże straty w zabitych i wziętych do niewoli. 31 powstańców poległo, liczba rannych była zbliżona [3]. 67 powstańców, w większości rannych, zostało pochwyconych[4]. Siedmiu jeńców polskich oszczędzono na skutek wstawiennictwa jednego z rannych oficerów niemieckich. Pozostałych 60 powstańców, w tym 5 kobiet[5], poddano torturom[4] i rozstrzelano 2 sierpnia 1944 roku około godziny 18[4] w cegielni w Pęcicach.
Z około 500 osób, które zebrały się w okolicach Pęcic, przez zaporę niemiecką przebiło się około 300. Grupa ta dotarła do Lasów Sękocińskich, a następnie do Lasów Chojnowskich. Po przeformowaniu i dozbrojeniu oddziały te ruszyły w nocy z 18 na 19 sierpnia na pomoc walczącej Warszawie[1].
Pamięć
W kwietniu 1946 dokonano ekshumacji szczątków 91 poległych i pomordowanych, z których zidentyfikowano na miejscu 51 osób, a w późniejszym okresie - dalsze 21 osób. 19 osób pozostało niezidentyfikowanych. Wszystkie szczątki złożono we wspólnej mogile na terenie parku pęcickiego. Ze składek rodzin poległych i pomordowanych, a także ofiarności społeczeństwa i dotacji
Jana Mazurkiewicza "Radosława"
wybudowano na mogile pomnik-mauzoleum[6].
Od 1967 roku Oddział Stołeczny PTTK im. A. Janowskiego i Klub PTTK Varsovia organizują Rajd Turystyczno-Krajoznawczy Po kamienistej drodze poświęcony pamięci uczestników boju, w trakcie którego m.in. odbywa się apel poległych oraz składanie wieńców na mogile powstańczej[7]. Od 2004 roku organizowany jest także, w innym terminie, rajd młodzieży szkolnej[8].
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Pęcice 2010. 44 Rajd "Po kamienistej drodze" (folder rajdowy). S. 6.
- ↑ 2,0 2,1 Pęcice 2010. 44 Rajd "Po kamienistej drodze" (folder rajdowy). S. 3.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Pęcice 2010. 44 Rajd "Po kamienistej drodze" (folder rajdowy). S. 4.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Szymon Datner: Zbrodnie Wehrmachtu na jeńcach wojennych w II wojnie światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961, s. 80.
- ↑ Pęcice 2010. 44 Rajd "Po kamienistej drodze" (folder rajdowy). S. 5.
- ↑ Pęcice 2010. 44 Rajd "Po kamienistej drodze" (folder rajdowy). Ss. 7-13.
- ↑ Pęcice 2010. 44 Rajd "Po kamienistej drodze" (folder rajdowy). Ss. 15-16.
- ↑ Pęcice 2010. 44 Rajd "Po kamienistej drodze" (folder rajdowy). Ss. 22-27.