Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.

Australopitek

Australopitek

Australopitek (Australopithecus; dosłownie małpa południowa – od łac. australis = południowy, i gr. píthekos = małpa) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych ( podrodzina Homininae )[1], którego przedstawiciele żyli w południowej, wschodniej i centralnej Afryce od ok. 4,2 ( Australopithecus anamensis ) do ok. 1 mln lat temu (australopiteki masywne, grupowane niekiedy w odrębny rodzaj Paranthropus („obok człowieka" albo „prawie człowiek”), gdyż były boczną gałęzią ewolucyjną, która nie ma bliskiego związku z rodzajem Homo). Pochodziły prawdopodobnie od żyjących ok. 5,8–4,5 mln lat temu ardipiteków . Obecnie większość naukowców zgadza się, że rodzaj Homo wyewoluował z australopiteków, nie ma jednak pewności, z którego z ich gatunków[2].

Spis treści

Opis

Żyły od ok. 4,2 do ok. 1 mln lat temu ( pliocen i wczesny plejstocen ), początkowo w Afryce Wschodniej, na terytorium Wielkich Rowów Afrykańskich – tam naukowcy doszukują się kolebki ludzkości – później także w Afryce Południowej i Środkowej. Charakteryzowały się masywną szczęką , mocnym uzębieniem , ale już krótkimi kłami – umożliwiało to poziomy ruch trący i świadczy o przewadze twardego pokarmu roślinnego w ich pożywieniu. Miały stopy o nieprzeciwstawnym paluchu (jak u człowieka), były przystosowane do chodzenia w pozycji pionowej, czyli do dwunożności, o czym świadczyć może m.in. budowa podstawy czaszki i położenie foramen magnum w odniesieniu do płaszczyzny przechodzącej przez górny i dolny brzeg oczodołu (tzw. kąt alfa), struktura uzębienia, czy budowa pasa biodrowego.

Odkrycia

Pierwszego odkrycia dokonał Raymond Dart w roku 1924 w jaskini Taung w południowej Afryce ( RPA ; czaszka gatunku Australopithecus africanus , raport z 1925 roku). Na wielu stanowiskach odkrywane są co roku nowe fragmenty naszych przodków i nasza wiedza na temat człowieka kopalnego ulega ciągłym poprawkom. Jak podają naukowcy – spenetrowano zaledwie 5% terenów, więc można się spodziewać jeszcze wielu sensacyjnych odkryć. Odkrycia ostatniej dekady świadczą o tym, że australopiteki rozprzestrzeniły się w sporej części Afryki już ok. 4 mln lat temu. Dotychczasowa rekonstrukcja procesów biologicznych, które doprowadziły do powstania gatunków dwunożnych istot o wyprostowanej sylwetce nie daje jeszcze pełnego obrazu antropogenezy .

Systematyka

W rodzaju Australopithecus, wchodzącym w skład rodziny Hominidae, można wyróżnić takie gatunki jak:

Początkowo rodzaj Australopithecus zaliczono do odrębnej podrodziny Australopithecinae w obrębie orangowatych (Pongidae), jednak obecnie wiadomo, że jest bliżej spokrewniony z ludźmi niż z innymi żyjącymi współcześnie naczelnymi[3]. Australopiteki klasyfikuje się w jednym rodzaju (Australopithecus) albo w dwóch – kiedy formy gracylne (wysmukłe) stanowią rodzaj Australopithecus, a formy masywne są wydzielane w odrębny rodzaj Paranthropus. Zatem można się równie często spotkać w literaturze z nazwami typu: A. robustus, A. boisei, A. aethiopicus, jak i Paranthropus robustus, P. boisei czy P. aethiopicus.

Para osobników Austrolopithecus africanus
( stereoskopia )

Ewolucja

Najstarsze odkryte ślady naszych przodków prowadzą aż do trzeciorzędu (65–1,8 mln lat temu). W paleogenie ewoluowały naczelne (Primates), od nich pochodzą małpy wąskonose (Catarrhini). W neogenie żyły parapiteki (Parapithecus) i driopiteki (Dryopithecidae) – antenaci małp człekokształtnych (Pongidae). Około 14 mln lat temu żyły ramapiteki (Ramapithecus). Linia człowiekowatych (Hominidae) oddzieliła się od nich nie mniej niż 10 mln lat temu, a nastąpiło to w Afryce.

Pierwszą i jedyną do niedawna znaną człowiekowatą istotą dwunożną był Ardipithecus ramidus , znaleziony w latach 70. XX w. w Aramis ( Etiopia ). Jego szczątki pochodzą sprzed ok. 4,4 mln lat. W roku 2001 Yohannes Haile-Selassie z uniwersytetu Berkeley odkrył w Etiopii najstarszego przedstawiciela tego rodzaju, początkowo sklasyfikowanego jako podgatunek A. ramidus, a obecnie jako odrębny gatunek Ardipithecus kadabba . Jest on datowany na 5,6–5,8 mln lat.

Ok. 4,5 mln lat temu pojawiły się także australopiteki, uważane za bezpośrednich przodków ludzi i ta data została uznana za początek paleolitu .

W roku 2000 Brigitte Senut i Martin Pickford odkryli w Kenii Orrorin tugenensis datowanego na 5,7–6,1 mln lat. Prasa nazwała go "człowiekiem milenijnym" ("Millennium Man"). Wydaje się, że był on bardziej zaawansowany ewolucyjnie od ardipiteka. Możliwe, że to odkrycie przesunie początek paleolitu o milion lat wstecz.

Równolegle z australopitekami, ok. 3,5–3,2 mln lat temu, żyły także Kenyanthropus , odkryte w roku 1999 nad jeziorem Turkana przez zespół badawczy pod kierownictwem Meave Leakey. Ok. 2,5 mln lat temu pojawiły się pierwsze osobniki rodzaju Homo. Po ostatnich odkryciach przyjmuje się, że do hominidów należą:

  1. Orrorin ,
  2. Ardipithecus ,
  3. Australopithecus (łącznie z Paranthropus ),
  4. Kenyanthropus ,
  5. Homo .

Obecnie większość naukowców zgadza się, że rodzaj Homo wyewoluował z australopiteków, nie ma jednak pewności, z którego z ich gatunków – jeśli pierwsze Homo powstały we wschodniej Afryce, ich przodkami mógł być A. afarensis lub A. garhi , natomiast jeśli powstały w południowej Afryce – A. africanus lub A. sediba [2].

Synonimy

(A. oznacza Australopithecus, a P. oznacza Paranthropus):

  • Australopithecus prometheus – A. africanus,
  • Australopithecus transvaalensis – A. africanus,
  • Hemanthropus chinensis: jeszcze nie ocenione w szczegółach wykopalisko z Chin,
  • Meganthropus africanus – A. africanus,
  • Meganthropus palaeojavanicus – A. palaeojavanicus lub P. palaeojavanicus,
  • Paraustralopithecus aethiopicus – A. africanus,
  • Paranthropus crassidens – A. robustus lub P. robustus,
  • Paranthropus robustus boiseiA. robustus lub P. boisei,
  • Plesianthropus transvaalensis – A. africanus,
  • Praaustralopithecus – pochodząca z Etiopii praforma bądź forma wstępna australopiteków,
  • Zinjanthropus boiseiA. robustus lub P. boisei.

Przypisy

  1. BecomingHuman.org Announces Timeline ( ang. ). becominghuman.org. [dostęp 2009-11-14].
  2. 2,0 2,1 Holly M. Dunsworth. Origin of the genus Homo. „Evolution: Education and Outreach”. 3 (3), ss. 353–366 (2010). doi:10.1007/s12052-010-0247-8 ( ang. ). 
  3. Alan Mann, Mark Weiss. Hominoid phylogeny and taxonomy: a consideration of the molecular and fossil evidence in an historical perspective. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 5 (1), ss. 169–181 (1996). doi:10.1006/mpev.1996.0011 ( ang. ). 

Zobacz też


Inne hasła zawierające informacje o "Australopitek":

Australopitek Australopitek Australopithecus sediba Systematyka Domena eukarionty Królestwo zwierzęta Typ strunowce Podtyp kręgowce Gromada ssaki Rząd naczelne Rodzina człowiekowate Podrodzina Homininae Plemię Hominini Rodzaj Australopitek Nazwa systematyczna Australopithecus Dart , 1925 Zasięg występowania Australopitek (Australopithecus; dosłownie małpa południowa – od ...

Historia nauki Blacka w Azji nad początkami gatunku ludzkiego, które przyniosły wiele waznych znalezisk (Australopitek z Taung , pitekantrop z Zhoukoudian ). W 1949 fizyk amerykański Willard Libby ...

Hominina ...

Homo erectus ...

Hipoteza sawanny ...

australopitek align=justify> Australopitek - rodzaj plioceńskiego i wczesnoplejstoceńskiego hominida z południowej i wschodniej Afryki, ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Australopitek":

002. Pradzieje człowieka (plansza 2) ...

101. Elementy antropologii (plansza 8) jako pierwszy posługiwał się narzędziami kamiennymi oraz miał większą pojemność mózgoczaszki niż Australopitek. Z Homo habilis powstał Homo erectus (człowiek wyprostowany), który jako pierwszy ...

101. Elementy antropologii (plansza 6) co pozwoliło na posługiwanie się prostymi narzędziami (np. kijem). Przykładem człowiekowatych jest Australopitek, neandertalczyk, Homo habilis (człowiek zręczny) oraz Homo sapiens (człowiek rozumny). ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie