|
naturalny satelita
naturalny satelita (księżyc) - ciało niebieskie pochodzenia naturalnego, obiegające planetę lub planetoidę.
Ściśle rzecz biorąc planeta i jej księżyce krążą wokół wspólnego środka masy. Tradycyjnie tylko największy obiekt z takiego układu jest nazywany planetą, lecz w przypadku planety i księżyca o zbliżonych rozmiarach mówi się czasem o planetach podwójnych (np. układy Ziemia - Księżyc i Pluton - Charon).
W Układzie Słonecznym można mówić o odkrytych dotychczas 166 naturalnych satelitach. (Najprawdopodobniej wiele innych krąży wokół planet w układach pozasłonecznych). Duże planety gazowe posiadają rozbudowany system satelitów, Merkury i Wenus nie mają księżyców, Pluton ma trzy księżyce - jeden duży i dwa mniejsze, Mars ma dwa niewielkie księżyce, Ziemia ma jeden stosunkowo duży księżyc.
Pochodzenie księżyców
Ze względu na orbitę księżyce dzieli się na regularne i nieregularne.
Księżyce regularne, krążą w tą samą stronę co planeta obiega Słońce, po orbitach prawie kołowych, położonych (z niewielkimi odchyleniami) w płaszczyźnie obrotu planety. Przeważa pogląd, że powstały w wyniku kondensacji tego samego dysku protoplanetarnego, z którego uformowała się planeta, wokół której krąży dany księżyc. Wyjątkiem od tej reguły jest Tryton księżyc Neptuna, który krąży przeciwnie do ruchu obrotowego planety.
Księżyce nieregularne, krążą po orbitach nie leżących w płaszczyźnie obrotu planety, ich orbity są wydłużone i zazwyczaj są znacznie odległe od planety, ich orbity określane są czasami jako chaotyczne. Satelity te są niewielkie. Przypuszcza się, że księżyce te są przechwyconymi przez planetę obcymi obiektami. Nie ma ustalonych poglądów na temat mechanizmu przechwycania. Podczas przechwycania musi nastąpić utrata części energii przechwycanego ciała, może to nastąpić w wyniku; oporu w atmosferze planety lub jej dysku protoplanetarnym, zderzeniem z innym drobnym ciałem kosmicznym, zderzeniem z większym ciałem powodującym rozerwanie, oddziaływaniem grawitacyjnym drugim (oprócz planety) ciałem.
Jedna z hipotez powstania Księżyca, obecnie uważana za najpewniejszą, głosi że powstał on z materii wyrzuconej z Ziemi w wyniku potężnego uderzenia, hipoteza ta nie wyjaśnia wszystkich problemów i ma przeciwników.
Ponieważ większość księżyców jest znana tylko z obserwacji z dużej odległości, teorie dotyczące ich powstania są zwykle niepewne.
Charakterystyka fizyczna
Większość księżyców Układu Słonecznego charakteryzuje obrót synchroniczny względem ich planet macierzystych; wyjątkiem jest satelita Saturna, Hiperion, który obraca się chaotycznie z powodu mnogości zewnętrznych obiektów wpływających na jego ruch. Żaden z księżyców nie ma swoich własnych księżyców; siły pływowe planety powodują, że orbity wokół księżyców są niestabilne. Kilka księżyców ma jednak towarzyszy w swoich punktach Lagrange`a (np. satelity Saturna: Tetyda i Dione).
Ostatnie odkrycie księżyca Idy, Daktyla, potwierdza, że niektóre z planetoid mogą posiadać księżyce. Niektóre z nich, jak na przykład Antiope, to podwójne planetoidy, z dwoma składnikami równej wielkości.
Inne hasła zawierające informacje o "naturalny satelita":
Brno
...
Świadomość społeczna
...
Romeo i Julia (film 1996)
...
Staw (akwen)
...
1977
...
Szczekociny
...
Pstrąg potokowy
...
Herodot
...
Genealogia
...
Ewolucja
...
Inne lekcje zawierające informacje o "naturalny satelita":
Potęgi (plansza 2)
...
232 Kultura i nauka w latach 1945 ? 2003 (plansza 20)
...
223 Świat podzielony - okres zimnej wojny (plansza 9)
...
|
