Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Arbuz zwyczajny

Arbuz zwyczajny

Arbuz zwyczajny
Citrullus vulgaris

Citrullus vulgaris
Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Klad : klad różowych
Rząd : dyniowce
Rodzina : dyniowate
Rodzaj : arbuz
Gatunek :arbuz zwyczajny
Nazwa systematyczna
Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai
Cat. sem. spor. hort. bot. Univ. Imp. Tokyo 30, no. 854. 1916 (l.c. 38. 1920)[2]
Przekrój przez owoc (odmiana beznasienna)
Odmiana Janosik

Arbuz zwyczajny, nazywany także kawonem (Citrullus lanatus (Thunb.) Mansf.) – gatunek rośliny z rodziny dyniowatych. Wywodzi się z Afryki. Jest uprawiany w Polsce.

Liście

Spis treści

Morfologia

Łodyga
Płożąca się, bywają jednak formy łodydze podnoszącej się. Łodyga w przekroju jest okrągła, osiąga 2-3 metry.
Liście
Duże, ciemnozielone, u podstawy sercowate, a wyżej położone, silnie powcinane trój- lub pięciodzielne, osadzone na ogonkach liściowych. W węzłach liściowych wyrastają wąsy czepne.
Kwiaty
Niewielkie, wyrastają pojedynczo w kątach liści. Korona kwiatu zwykle jest żółta lub zielonkawożółta, połączona w rurkę, z pięcioma płatkami. Na jednej roślinie występuje 10-30 kwiatów żeńskich i 100-400 męskich.
Owoce
Jadalna jagoda ze słodkim, ciemnoczerwonym, pomarańczowym, żółtym lub białym miąższem ( mezokarpem ). Egzokarp składa się z dwóch warstw, jest mocny i twardy, w kolorze ciemnozielonym, zwykle nakrapiany promieniście w różnych odcieniach zieleni. Pod koniec wegetacji roślina zawiązuje nasiona . Barwy nasion są również bardzo zmienne – od białej lub żółtej poprzez żółtobrązową, brązową i czarną do czerwonej, a nawet zielonej.
Korzenie
System korzeniowy jest bardzo rozległy i płytki. Sięga w głąb na około 60 cm.

Zmienność

W uprawie znajduje się szereg kultywarów tego gatunku, m.in.:

  • 'Bingo'
  • 'Crimson Sweet'
  • 'Janosik'
  • 'Sugar Baby'
  • 'Rosario'

Biologia

Roślina jednoroczna . Kwiaty są obcopylne. Rośliny są na ogół jednopienne . Najpierw pojawiają się kwiaty męskie , a później po tygodniu żeńskie . Kwiaty otwierają się na bardzo krótki okres, zwykle po wschodzie słońca i pozostają otwarte jeden dzień, potem opadają.

Wartości odżywcze i lecznicze

  • Owoc zawiera 92% wody, dlatego dobrze gasi pragnienie. Ma słodkawy, przyjemny, orzeźwiający smak, do czego przyczynia się zawartość kwasu jabłkowego i cytrynowego . Ma znikomą zawartość witamin: 0,03 mg% B1 , 0,04 mg% B2 i 6 mg% C . Poza tym zawiera: ok. 70 mg% potasu, 11 mg% wapnia, 8 mg% chloru, 8 mg% sodu, 7 mg% siarki, 3 mg% magnezu i fosforu, 02 mg% żelaza i ok. 0,07 mg% miedzi.[3] Ma znikomą wartość energetyczną – zaledwie ok. 30 kcal w 100 g.[4]
  • Polepsza przemianę materii, wpływa korzystnie na układ pokarmowy. Jest też używany do maseczek na skórę, działa bowiem przeciwzmarszczkowo, tonizująco i ściągająco, pomaga przy leczeniu stanów zapalnych skóry i zajadów[3].
  • Arbuz dzięki dużej zawartości wody w owocach jest gatunkiem moczopędnym, zalecanym dla chorych na nerki. Z badań wynika również, że podobnie jak pomidor i czerwony grejpfrut jest źródłem likopenu , który ma właściwości wspomagania leczenia chorób nowotworowych [3].

Zastosowanie

  • Roślina uprawna . Jest uprawiany jako warzywo . Obecnie uprawiany jest w wielu krajach, na różnych zamieszkanych kontynentach. Największym producentem są Chiny , a następnie Turcja . W Europie krajami, w których uprawia się arbuzy są Hiszpania , Portugalia , Włochy , Chorwacja , Francja , Grecja , Bułgaria , Rumunia , Węgry i Ukraina .
    • Historia uprawy: Wymieniany jest już w Biblii , w Chinach i Indiach uprawiany był od niepamiętnych czasów. Do Europy dotarł ok. XI-XII w., a w XIV w., na naszych terenach wyróżniano już kilka odmian arbuzów[3]. W Polsce również wyhodowano odmianę odporną na niskie temperatury.

Uprawa

Roślina światłolubna, ciepłolubna i potrzebująca bardzo dużo wody. Optymalna temperatura powietrza waha się od 21 do 29 st. C minimalna to 18, a maksymalna 35 stopni. Stąd w warunkach naturalnych rośnie w krajach o ciepłym i gorącym klimacie. Dobrze rośnie na glebach o pH 5,5-6,0, próchniczych, bogatych w składniki pokarmowe i na glebach wcześniej nie zajętych pod uprawę. Rośliny wysiewa się pod koniec lutego albo na początku marca. W Polsce uprawiany głównie w szklarniach i tunelach foliowych .

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2010-01-02].
  2. Citrullus lanatus ( ang. ). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-02].
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Marek Wyciślok – Arbuz, czyli kawon . [dostęp 2007-11-19].
  4. Arbuz - kalorie, wartość odżywcza produktu... ( pol. ). [dostęp 2010-08-05].


Inne hasła zawierające informacje o "Arbuz zwyczajny":

Autorytet ...

Ziołorośla ...

Jarząb pospolity ...

Bór świeży ...

Mazurski Park Krajobrazowy ...

Gerard Labuda ...

1929 ...

Kopciuszek zwyczajny ...

Zwyczajna forma rytu rzymskiego ...

Skarga kasacyjna (postępowanie sądowoadministracyjne) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Arbuz zwyczajny":

Świat roślinny i zwierzęcy w Polsce (plansza 13) ...

Rośliny użytkowe (plansza 5) ...

Rośliny użytkowe (plansza 10) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie