Apatryda ( łac. ápatris pozbawiony ojczyzny), bezpaństwowiec - osoba, której żadne państwo nie uznaje za swojego obywatela , czyli osoba nie posiadająca żadnego obywatelstwa .

Apatrydą zostaje się tracąc obywatelstwo jednego państwa (np. wyjście za mąż za obcokrajowca, gdy prawo kraju ojczystego przewiduje w tej sytuacji "pójście kobiety za mężem"), nie nabywając jednocześnie obywatelstwa innego kraju, względnie rodząc się z rodziców, których państwo lub państwa ojczyste uznają tylko nabycie obywatelstwa przez urodzenie się na ich terytorium (ius soli) w państwie uznającym tylko nabycie obywatelstwa przez urodzenie się z rodziców będących jego obywatelami (ius sanguinis).

Bezpaństwowość była zjawiskiem częstszym przed kilkudziesięciu laty. 20 września 1954 r. na forum ONZ przyjęto Konwencję dotyczącą statusu bezpaństwowców. Zgodnie z nią, państwa powinny przyznać apatrydom status zbliżony do własnych obywateli .

Ochronę przed bezpaństwowością zapewniają prawodawstwa wielu krajów. Przykładowo polska ustawa o obywatelstwie przewiduje, iż dziecko urodzone na terytorium Polski, które nie uzyskałoby żadnego obywatelstwa (ponieważ np. jego rodzice są nieznani, są sami bezpaństwowcami albo pochodzą z kraju, który przyznaje obywatelstwo tylko dzieciom urodzonym na ich terytorium - ius soli ), nabędzie polskie obywatelstwo , zaś utracić polskie obywatelstwo można tylko zrzekając się go.

Po pierwszej wojnie światowej wydawany był bezpaństwowcom różnych kategorii paszport nansenowski , dowód tożsamości pełniący funkcję paszportu . Nazwa pochodzi od badacza polarnego i działacza społecznego Fridtjofa Nansena .