plan okręgu świątynnego boga Anu w
Uruk
plan podwójnej świątyni bogów Anu i Adada w mieście
Aszur
Anu (
sum.
An,
akad
. Anu, Anum) - w mitologii mezopotamskiej "Bóg-Niebo", "ojciec wszystkich bogów", "król
Anunnaków
", bóg stojący formalnie na czele panteonu sumeryjskiego i babilońskiego, tworzący wraz ze swym synem
Enlilem
"Panem Powietrza" i
Enkim
"Panem Ziemi" wielką trójcę bogów.
Był pierwszą siłą sprawczą w dziele stworzenia. Uważany za potomka boga
Urasza
, a później z nim identyfikowany. Jego żoną była bogini ziemi, również o imieniu
Urasz
. W późniejszej tradycji ożeniony został z boginią
Ki
. Jako babiloński bóg ma za żonę boginię Antu.
Jego imię pisano za pomocą znaku klinowego w kształcie gwiazdy, który oznacza zarówno niebo (sum. AN), jak i boga (sum. DINGIR, akad. ilu). Pan wszystkich bogów rozsądza ich kłótnie, a jego wyroki są nieodwołalne; niewiele obchodzą go jednak sprawy ludzkie. Majestatyczny, szanowany, ale zajmujący najwyższą sferę nieba pozostaje zawsze kimś dalekim i w gruncie rzeczy dosyć niewyraźnym.
W trzech niebach, umieszczonych jedno nad drugim, zajmuje on najwyższe. W
sztuce
był przedstawiany bardzo rzadko, jeśli w ogóle. Jego główna świątynia E-anna znajdowała się w mieście
Uruk
. W
Aszur
dzielił świątynie E-sza-an (Dom - środek niebios) z bogiem burzy
Adadem
. Z kolei
Hammurabi
odnowił
babilońską
świątynie E-tur-kalam-ma (Dom - obora kraju) poświęcona również boginiom
Isztar
I Nanai.
Renesans kultu Anu, mało popularnego w okresie nowobabilońskim, nastąpił za panowania perskiego w V wieku przed Chrystusem. Okupacyjne władze perskie traktowały kult Anu jako przeciwwagę dla kultu bogini Isztar, głównej patronki Uruk, której kapłani mieli powiązania z buntami antyperskimi, jakie wybuchały w północnej Babilonii za panowania
Kserksesa
. Działania władz perskich spotkały się jednak z pozytywnym odzewem intelektualnych kręgów w Uruk, dążących do powrotu do korzeni, dzięki czemu kult Anu przetrwał także upadek
Achemenidów
. Dobudowano wówczas nowy
ziggurat
(największy w Mezopotamii) do jego świątyni Bit Reš w Uruk. Za panowania
Seleucydów
Anu zdetronizował
Marduka
na czele panteonu w południowej Mezopotamii, aczkolwiek nie doszło do podważenia pozycji Marduka w samym Babilonie. Kult Anu zanikł za panowania
partyjskiej
dynastii
Arsacydów
, kiedy ziggurat w Uruk zamieniono na obiekt militarny.
"Drogą Anu" nazywano poziomy pas horyzontu, rozciągający się między 30° nad i 30° pod równikiem, znajdujący się między "Drogą Enlila" a "Drogą Enkiego".
Imię O'n występujące w komiksie
Szninkiel
to zniekształcona wersja imienia Anu.