Rezeda żółtawa - antropofit, relikt dawnych upraw

Żółtlica drobnokwiatowa Galinsoga parviflora – epekofit pochodzący z Ameryki Południowej ( Andy ), uciekinier z ogrodów botanicznych, zdziczały na siedliskach antropogenicznych

Antropofit — gatunek lub inny takson roślin synantropijnych obcego pochodzenia na danym terenie (przybysz, gatunek alochtoniczny ). Antropofity występują zarówno na siedliskach wtórnych, sztucznych powstałych w wyniku działalności człowieka, jak i na siedliskach półnaturalnych i naturalnych. Stopień zadomowienia się antropofita może zmieniać się w czasie (zadomawianie się), np. gatunek zadomowiony początkowo na siedliskach antopogenicznych może z czasem przenikać do siedlisk półnaturalnych i naturalnych. Antropofity razem z apofitami stanowią grupę gatunków synantropijnych .

Klasyfikacja antropofitów

Klasyfikacja względem sposobu napływu

• gatunki introdukowane — wprowadzone celowo przez człowieka
  • relikty dawnych upraw, rośliny niegdyś uprawiane, a obecnie występują tylko jako zdziczałe. Należą tu takie gatunki, jak np. rezeda żółtawa , owies szorstki. Czasami podejmowana jest próba powtórnego wprowadzenia ich do uprawy.
  • rośliny użytkowe obcego pochodzenia, jak np. kukurydza zwyczajna , magnolia gwiaździsta , psianka ziemniak . Stanowią one znaczną część gatunków roślin uprawnych , o ogromnym znaczeniu gospodarczym.
• gatunki zawleczone — gatunki napływowe, dostały się na dany teren na skutek niecelowych działań człowieka

Klasyfikacja geograficzno-historyczna

• metafity — trwale zadomowione we florze
  • archeofity — gatunki zawleczone w czasach przedhistorycznych lub wczesnohistorycznych (do 1500 roku), obecnie utrzymujące się tylko na wtórnych siedliskach. Należą do nich liczne chwasty znane nam z wykopalisk archeologicznych, np. jasnota biała , chaber bławatek .
    • gatunki zawleczone
    • gatunki powstałe pod wpływem działalności człowieka
    • gatunki, które zdołały przetrwać wyłącznie na siedliskach antropogenicznych
  • kenofity — gatunki zawleczone po 1500 roku
    • epekofity — zadomowione na siedliskach synantropijnych (ruderalnych i segetalnych), np. bieluń dziędzierzawa , żółtlica drobnokwiatowa .
    • agriofity — zadomowione na siedliskach naturalnych i półnaturalnych.
      • hemiagriofity — zadomowione na siedliskach półnaturalnych
      • holoagriofity — zadomowione na siedliskach naturalnych
• diafity — nie zadomowione trwale
  • efemerofity — gatunki przejściowo zawlekane (przybłędy), np. bodziszek syberyjski, zapłonka żółta
  • ergazjofigofity — przejściowo dziczejące z uprawy, np. gorczyca sarepska .

Źródła

• Jan Kornaś: Geografia roślin. Wyd. Nauk. PWN, 2002. . 
• Faliński J.B. 1969. Neofity i neofityzm. Dyskusje fitosocjologiczne (5). Ekol. Pol. Ser. B, 15(4): 337-354.
• Krawiecowa A., K. Rostański. 1972. Projekt usprawnienia klasyfikacji roślin synantropijnych. Phytocoenosis 1(3): 217-222.
• Mirek Z. 1981. Problemy klasyfikacji roślin synantropijnych. Wiad. Bot. 25(1): 45-54.
• Zając A., Zając M., Tokarska-Guzik B. 1998. Kenophytes in the flora of Poland: list, status and origin. Phytocoenosis 10. Suppl. Cartograph. Geobot. 9: 107-115.

Zobacz też

• klasyfikacja roślin synantropijnych