Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Anna Jagiellonka (1476-1503)

Anna Jagiellonka (1476-1503)

Anna Jagiellonka (ur. 12 marca 1476 w Nieszawie , zm. 12 sierpnia 1503 we Wkryujściu ) - królewna polska, księżniczka litewska, księżna pomorska. Córka Kazimierza IV Jagiellończyka . 2 lutego 1491 roku poślubiła Bogusława X , księcia pomorskiego, przyczyniając się do umocnienia więzi Polski z Pomorzem. Matka m.in. książąt pomorskich Jerzego I i Barnima IX Pobożnego .

Spis treści

Pochodzenie i dzieciństwo

Anna była jedenastym dzieckiem, a piątą córką Kazimierza IV Jagiellończyka , króla Polski i wielkiego księcia litewskiego, i Elżbiety Rakuszanki , księżniczki austriackiej, królewny czeskiej i węgierskiej. Imię otrzymała po siostrze matki, Annie Habsburżance .

Braćmi Anny byli Władysław II Jagiellończyk , święty Kazimierz , Jan I Olbracht , Aleksander Jagiellończyk , Zygmunt I Stary i Fryderyk Jagiellończyk , a siostrami - Jadwiga , Zofia , Elżbieta (1465-1466) , Elżbieta (1472- po 1480) , Barbara i Elżbieta (1482-1517) .

Od listopada 1479 do jesieni 1484 roku z rodzicami i częścią rodzeństwa przebywała na Litwie , a później towarzyszyła rodzinie w podróżach po Koronie i Litwie. Na temat jej wykształcenia nie zachowały się żadne informacje.

Plany małżeńskie związane z Anną i ślub z Bogusławem X

Kazimierz IV Jagiellończyk usiłował wydać Annę za Maksymiliana Habsburga , syna niemieckiego cesarza Fryderyka III . Wiosną 1486 roku w Kolonii zjawili się polscy posłowie, którzy mieli ze sobą nawet portret Jagiellonki, lecz Habsburgowie nie podjęli rozmów na ten temat.

Na przełomie 1489 i 1490 roku w Bardzie Mikołaj Kościelecki w imieniu polskiej strony rozpoczął negocjacje z księciem pomorskim Bogusławem X w sprawie ślubu tego ostatniego z Anną. 7 marca 1490 roku w Grodnie Adam Podewils, starosta białogardzki; Werner Schulenburg, starosta szczeciński; Ryszard Schulenburg z zakonu joannitów oraz Bernard Roth podpisali w tej sprawie odpowiednią umowę. Jednocześnie odbył się ślub per procura Anny i Bogusława X; tego ostatniego zastępował Podewils.

Kazimierz Jagiellończyk na posag córki przeznaczył 32 tysiące złotych węgierskich; posag królewny został zabezpieczony zastawem na ziemiach lęborskiej i bytowskiej. 1 lutego 1491 roku Bogusław X nadał przyszłej żonie oprawę o wartości posagu na dobrach w Darłowie , Białogardzie i Gryficach . Sprawa spłaty przez Polskę posagu ciągnęła się przez kilka dziesięcioleci. 3 maja 1526 r. król Zygmunt I Stary otrzymał od synów Bogusława X zrzeczenie się sumy 14 tysięcy w zamian za przekazanie w lenno Lęborka i Bytowa . Wypłata pozostałych 18 tys. nastąpiła zapewne dopiero w 1533 r.

Około 15 stycznia 1491 roku Anna opuściła Łęczycę i pożegnawszy się z rodziną wyruszyła na Pomorze . 2 lutego 1491 w Szczecinie poślubiła Bogusława X. Uroczystość weselna była bardzo wystawna, a brali w niej udział m.in. Zofia, matka Bogusława X, oraz jego szwagrowie - książęta meklemburski Magnus I i Baltazar.

Anna jako księżna pomorska

Anna poślubiła Bogusława X , mając zaledwie 14 lat. Była drugą żoną pomorskiego księcia, a ich małżeństwo przyczyniło się do umocnienia związku Polski z Pomorzem. W sporze z Brandenburgią , zakończonym układem w Pyrzycach z 26 marca 1493 roku, Bogusław X o mediację zwracał się do brata żony, polskiego króla Jana I Olbrachta .

Książęca para rezydowała głównie w Szczecinie , gdzie Bogusław X odnowił i poszerzył tamtejszy zamek . 16 grudnia 1496 roku Bogusław X opuścił księstwo, by wspierać cesarza Maksymiliana I w wojnie z Karolem VIII , królem Francji. Później udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej, z której powrócił dopiero 12 kwietnia 1498 roku. Na czas nieobecności księcia regencję sprawowali Benedykt Wallenstein, biskup kamieński , i Jerzy Kleist, kanclerz. W tym czasie Anna wydawała dokumenty (pomniejszej wagi według Fryderyka Papéego [1]).

Jesienią 1502 roku, gdy doszło do buntu szczecińskich mieszczan, Bogusław X z rodziną przeniósł się do Gartz , skąd później odesłał żonę i dzieci do zamku we Wkryujściu . Tam też urodziła swoje najmłodsze dziecko - syna Ottona.

Według relacji Tomasza Kantzowa zachorowała, jak mówią jedni, z przestrachu z powodu szybkiego wyjazdu, jak mówią inni - ponieważ przybyła we Wkryujściu do komant, które były świeżo wybielone wapnem, z czego opary uderzyły jej na serce[2]. Współcześni badacze, opierając się na relacji kronikarza Joachima von Wedela, przypuszczają, że przyczyną śmierci Anny mogło być zapalenie płuc albo gruźlica[3].

Tablica upamiętniająca pochówek Anny Jagiellonki

Młodo zmarła księżna została pochowana w klasztorze Eldena pod Gryfią . Pochówek księżnej upamiętnia tablica wmurowana na ruinach klasztoru.

Potomstwo

Z małżeństwa Anny i Bogusława X pochodzili:

Genealogia

Władysław IIJagiełło
ur. ok. 1352
zm. 1 VI 1434
ZofiaHolszańska
ur. ok. 1405
zm. 21 IX 1461
Albrecht IIHabsburg
ur. 16 VIII 1397
zm. 27 X 1439
ElżbietaLuksemburska
ur. 1409
zm. 1442
     
   
  Kazimierz IVJagiellończyk
ur. 30 XI 1427
zm. 7 VI 1492
ElżbietaRakuszanka
ur. 1436
zm. 30 VIII 1505
   
  
Bogusław X
ur. 3 VI 1454
zm. 5 X 1523
OO   2 II 1491
Anna Jagiellonka
ur. 12 III 1476
zm. 12 VIII 1503
          
          
          
Anna
 ur. ok. 1492
 zm. 25 IV 1550
 
Jerzy I
 ur. 11 IV 1493
 zm. 9/10 V 1531
 
Kazimierz
 ur. 28 IV 1494
 zm. 29 X 1518
 
Elżbieta
 ur. 1499
 zm. przed 1518
 
Barnim
 ur. 12 IV 1500
 zm. przed 2 XII w 1501
 
          
Zofia
 ur. 1498
 zm. 13 V 1568
 
Barnim IX Pobożny
 ur. 2 XII 1501
 zm. 2 XI 1573
 
Otto
 ur. przed 12 VIII w 1503
 zm. przed 1518
 


Przypisy

  1. Cyt. za: M. Duczmal, Jagiellonowie, s. 41.
  2. Cyt. za: M. Duczmal, Jagiellonowie, s. 42.
  3. M. Duczmal, Jagiellonowie, s. 42.

Bibliografia

  • Baczkowski K. , Dzieje Polski późnośredniowiecznej, Kraków 1999, , s. 181, 249.
  • Duczmal M. , Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Poznań-Kraków 1996, , s. 37-43.
  • Ekes J., Anna Jagiellonka, (w:) Encyklopedia historii Polski. Dzieje polityczne, t. 1, Warszawa 1994, , s. 25.
  • Rymar E. , Rodowód książąt pomorskich, t. 2, Szczecin 1995, s. 105-109.


Inne hasła zawierające informacje o "Anna Jagiellonka (1476-1503)":

Brno ...

1484 ...

1499 ...

Iwan IV Groźny ...

XVI wiek ...

Wittenberga ...

1398 ...

Stanisław Hozjusz ...

Wojciech Bogusławski ...

1511 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Anna Jagiellonka (1476-1503)":

115b Polityka ostatnich Jagiellonów. Pierwsze bezkrólewia. (plansza 10) ...

114 b Europa Środkowowschodnia w XVI w. (plansza 9) ...

Zera, jedynki i dwójkowy zapis liczb (plansza 12) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie