Anglosasi – tym mianem określa się rozmaite plemiona, wywodzące się z terenu obecnych
Niemiec
i
Skandynawii
, takie jak
Anglowie
,
Sasi
i
Jutowie
. Począwszy od
V wieku
plemiona te zasiedliły większą część Wysp Brytyjskich. Współczesny
język angielski
pochodzi od języka, którym Anglosasi posługiwali się 1500 lat temu.
Współcześnie termin "Anglosasi" używany bywa także w rozmaitych kontekstach na oznaczenie wspólnoty narodów wywodzących się od plemion angielskich (np.
Anglików
,
Australijczyków
i
Amerykanów
), przede wszystkim w wyrażeniach związanych z
prawem
, typu anglosaski system prawny.
Historia
Anglosasi byli
germańskimi
plemionami, które zamieszkiwały
Brytanię
od połowy V wieku n.e. Zajęcie Brytanii przez Anglosasów jest powszechnie uważane za początki współczesnego narodu
angielskiego
.
Pod koniec
IV
i na początku V wieku
Rzymianie
przywieźli wojowników anglosaskich wraz z rodzinami do Brytanii. Mieli oni jako płatni żołnierze pomagać Rzymianom w obronie południowych i wschodnich wybrzeży przed innymi Sasami. Około
410
roku ostatnie oddziały rzymskie opuściły Brytanię. Mimo że niektórzy jej mieszkańcy nadal wiedli życie na sposób rzymski, w miarę napływu coraz to nowych osadników zza
kanału La Manche
i
Morza Północnego
wiele miejsc zaczęło się zmieniać i przybierać anglosaski charakter.
Przybywający do Brytanii Anglosasi stopniowo zajmowali coraz rozleglejsze tereny i zakładali farmy, wioski oraz miasta. W ciągu 200 lat, od około
450
do
650
roku, przesunęli się dalej na zachód i utworzyli królestwa. Niektóre anglosaskie nazwy przetrwały, na przykład Anglia Wschodnia będąca kiedyś królestwem wschodnich Anglów. Inne anglosaskie nazwy są nadal w użyciu. Słowo ford oznacza skrzyżowanie i występuje na przykład w nazwie Bradford, ton zaś znaczyło farma lub wioska i zawarte jest w wielu nazwach na Wyspach Brytyjskich, na przykład
Brighton
lub
Preston
. W
1016
roku
Kanut I Wielki
(siostrzeniec
Bolesława Chrobrego
) i jego armia podbili stopniowo całą Anglię. Kanuta uznano za króla. Od połowy
VI wieku
mnisi
irlandzcy
rozpoczęli nawracanie na chrześcijaństwo ludów zamieszkujących północną część Brytanii. Koniec epoki Anglosasów to
bitwa pod Hastings
w
1066
, w której zwyciężył
normański
najeźdźca
Wilhelm Zdobywca
.
Kultura
Życie kulturalne skupiało się wokół klasztorów i na dworze królewskim. Przed wprowadzeniem chrześcijaństwa i języka łacińskiego, Anglosasi posługiwali się alfabetem złożonym z 33 znaków zwanych
runami
.Uczeni zajmowali się tłumaczeniem klasycznych dzieł łacińskich na język anglosaski bądź staroangielski.
Architektura anglosaska na tamte czasy była zwyczajna. Kościoły anglosaskie, jak np. kościół w Earls Barton, często mają kwadratowe wieże ozdabiane kamiennymi reliefami. Wzór ten mógł być umieszczany także na ówczesnych drewnianych budynkach, z których żaden nie zachował się do dzisiejszych czasów.
Anglosascy mnisi sporządzali nadzwyczaj piękne
rękopisy
. Jeden z mnichów (skryba) przepisywał tekst, drugi go ilustrował, a trzeci tworzył wszelkie inne ozdoby.
Anglosasi wyrabiali także biżuterię. Obrabiali piękne
klejnoty
i umieszczali na nich wyrzeźbione obrazy przedstawiające ich władców, albo
inskrypcje
które ich chwaliły. Anglosasi wyrabiali także naczynia, biżuterię metalową i przedmioty z kości ułatwiające codzienne życie.
Z małych skrawków odzieży znalezionych w grobowcach archeolodzy wysnuli wniosek, że kobiety często nosiły długie, powiewne szaty mocowane na ramionach wielkimi broszami. Przy pasach mogły mieć sakiewki. Znaleziono też biżuterię, na przykład brosze, naszyjniki, szpile i bransolety. Mężczyźni zwykle ubierali się w krótkie
tuniki
wkładane na wąskie spodnie oraz w płaszcze. Niektórych mężczyzn chowano z tarczą i mieczem.
Alfred Wielki
Najsławniejszym królem anglosaskim był
Alfred Wielki
. Władał w południowej Anglii w IX wieku. Był utalentowanym żołnierzem, który obronił swoje królestwo przed najazdem
wikingów
. Był wielkim orędownikiem nauki, pod jego panowaniem rozkwitły sztuka i rzemiosło. Za czasów jego panowania zaczęto spisywać
Kroniki anglosaskie
, zapis ważnych wydarzeń w królestwie. Alfred był też założycielem wielu ufortyfikowanych miast, zwanych burhs. Miast tych broniły masywne wały, za którymi mogli schronić się mieszkańcy uciekający przed nowymi najeźdźcami - wikingami.
Zobacz też
