Aneurin Bevan |
|
Data i miejsce urodzenia | 15 listopada 1897
Tredegar
|
Data i miejsce śmierci | 6 lipca 1960
Chesham
|
Minister zdrowia |
Okres urzędowania | od 3 sierpnia 1945 do 17 stycznia 1951 |
Przynależność polityczna |
Partia Pracy
|
Poprzednik | Henry Willink |
Następca | Hilary Marguand |
Aneurin "Nye" Bevan (ur.
15 listopada
1897
w
Tredegar
w hrabstwie Monmouthshire, zm.
6 lipca
1960
w
Chesham
w hrabstwie Buckinghamshire) – brytyjski polityk, członek
Partii Pracy
i przedstawiciel jej lewego skrzydła. Minister w rządach
Clementa Attlee
, jako minister zdrowia odpowiedzialny za utworzenie Narodowej Służby Zdrowia (National Health Service).
Biografia
Był synem górnika Davida Bevana. W wieku 13 lat opuścił szkołę i rozpoczął pracę w miejscowej kopalni Tytryst. Rychło wstąpił do związku zawodowego górników z południowej
Walii
. W wieku 19 lat stanął na czele lokalnej gałęzi tego związku. W
1919
r. uzyskał stypendium na Central Labour College w
Londynie
. Po powrocie w rodzinne strony w
1921
r. dowiedział się, że stracił pracę. Bevan pozostawał bezrobotny do
1924
r., kiedy to znalazł pracę w kopalni Bedwellty. Jednak 10 miesięcy później zamknięto tę kopalnię i Bevan ponownie został bez pracy. W lutym
1925
r. zmarł jego ojciec. W
1926
r. młodszy Bevan rozpoczął pracę w urzędzie związku zawodowego. Podczas strajku generalnego w
1926
r. był jednym z przywódców strajku w południowej Walii.
W
1928
r. Bevan został wybrany członkiem rady hrabstwa Monmouthshire. W
1929
r. został wybrany do
Izby Gmin
jako reprezentant okręgu
Ebbw Vale
. W
1934
r. poślubił Jennie Lee. W
1936
r. rozpoczął pracę w redakcji Tribune. W marcu
1939
r. został wydalony z Partii Pracy za agitację na rzecz utworzenia Frontu Ludowego. W listopadzie tego roku został jednak na powrót przyjęty do partii. Był krytykiem pokojowej polityki
Neville'a Chamberlaina
, pozostał również w opozycji wobec rządu wojennego
Winstona Churchilla
.
Po zwycięstwie Partii Pracy w wyborach
1945
r. Bevan otrzymał stanowisko ministra zdrowia. Już w
1946
r. doprowadził do uchwalenia National Health Service Act, który wszedł w życie w
1948
r. i który stworzył w Wielkiej Brytanii publiczną służbę zdrowia. Bevan działał również na obszarze odbudowy kraju po zniszczeniach wojennych. W
1951
r. otrzymał stanowisko ministra pracy i służby narodowej, ale zrezygnował już po kilku miesiącach w proteście przeciwko budżetowi oszczędności zaproponowanemu przez
Kanclerza Skarbu
Hugh Gaitskella
.
Przez kolejne lata Bevan stał się liderem lewego skrzydła partii (tzw. Bevanites), postulujących m.in. jednostronne rozbrojenie nuklearne Wielkiej Brytanii. W
1954
r. Bevan przegrał z Gaitskellem wybory na skarbnika partii. Po rezygnacji Attlee'ego ze stanowiska lidera laburzystów w
1955
r. Bevan wystartował w wyborach na nowego lidera, ale przegrał z Gaitskellem. Otrzymał jednak stanowisko opozycyjnego ministra ds. kolonii, a w
1956
r. został ministrem spraw zagranicznych w gabinecie cieni. Na tym stanowisku krytykował zaangażowanie Wielkiej Brytanii w
kryzys sueski
. W tym samym roku został skarbnikiem Partii Pracy.
W
1959
r., mimo zaawansowanego stadium
raka
, Bevan został wybrany wiceprzewodniczącym Partii Pracy. Zmarł jednak już
rok później
.
Publikacje
- Why Not Trust The Tories?,
1944
, opublikowane pod pseudonimem "Celticus"
- In Place of Fear,
1952
Bibliografia
Linki zewnętrzne