|
amnestia
amnestia - (z gr. amnéstía – zapomnienie, przebaczenie) – to akt łaski, który polega na całkowitym lub częściowym darowaniu kary za popełnione i orzeczone wyrokiem sądu przestępstwa. Amnestię ogłasza się przy okazji różnych uroczystości czy ważnych wydarzeń dla danego państwa. Są to między innymi uroczyste obchody święta państwowego lub inne znaczące wydarzenia, np. urodzin monarchy, objęcie tronu przez monarchę. Natomiast w państwach dyktatorskich amnestią obejmuje się głównie przestępstwa polityczne, czym ukazuje się dobrą wolę władz wobec nielegalnej opozycji. Inną przyczyną stosowania amnestii są przepełnione areszty śledcze i jednostki penitencjarne. Amnestia ma charakter zbiorowy. Dotyczy ona kary orzeczonej, natomiast abolicja stanowi przeszkodę do jej orzeczenia. W okresie międzywojennym amnestie ogłaszano w latach 1918, 1919, 1920, 1921, 1922, 1923, 1928, 1932, 1938 oraz w roku 1939. Natomiast w okresie powojennym amnestia była ogłaszana w Polsce w latach: 1945, 1947, 1952, 1956, 1964, 1969, 1974, 1977, 1983, 1984, 1986 oraz dwukrotnie w 1989. Pierwsza powojenna amnestia została ogłoszona 2 sierpnia 1945 roku. Jej celem miała być likwidacja podziemia antykomunistycznego, która jednak nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Przyczyną przyjęcia drugiej ustawy amnestyjnej, którą ogłoszono 22 lutego 1947 roku, był początek obrad Sejmu Ustawodawczego oraz wybór Bolesława Bieruta na urząd prezydenta Polski. Trzecia została przyjęta 22 listopada 1952 roku. Oficjalnym powodem jej ogłoszenia było przyjęcie przez Sejm Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Ustawa, którą ogłoszono 27 kwietnia 1956 roku spowodowała, że osoby skazane na kary pozbawienia wolności do lat 5 opuściły więzienia, a skazanym na śmierć oraz dożywotnie pozbawienie wolność wyroki zamieniono na 15 lat pozbawienia wolności. Następne ustawy z lat 1964, 1969 i 1974 ogłaszano w kolejne rocznice Polski Ludowej. Amnestia, którą ogłoszono 19 lipca 1977 roku dotyczyła przede wszystkim osób skazanych za udział w tzw. wydarzeniach radomskich z czerwca 1976 roku.
Po roku 1980 amnestia była ogłaszana jeszcze pięć razy. Pierwszą z nich uchwalono 22 lipca 1983 roku, jednocześnie ze zniesieniem w kraju stanu wojennego. Miała ona jednak ograniczony charakter, gdyż więzienia opuścili więźniowie polityczni, którzy byli skazani na kary pozbawienia wolności do trzech lat. Pozostałym osobom natomiast zmniejszono wyroki. Drugą amnestię wydano 21 lipca 1984 roku. Oficjalnym powodem jej wprowadzenia była czterdziesta rocznica powstania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Tym razem miała ona większy zasięg, ponieważ mogły skorzystać z niej osoby uwięzione za przestępstwa polityczne, z wyłączeniem osób skazanych za szpiegostwo, zdradę ojczyzny czy próbę obalenia ustroju państwa. Kolejną ustawę amnestyjną ogłoszono 17 lipca 1986 roku. Na jej podstawie mury zakładów karnych opuściło wówczas ponad 200 osób. Ostatnie dwie amnestie przyjęto w roku 1989. Po podpisaniu 5 kwietnia 1989 roku porozumień "Okrągłego Stołu" umorzono postępowania sądowe i darowano wyroki wszystkim osobom, które pomiędzy 31 sierpnia 1980 roku a 23 maja 1989 zostały uznane winnymi przestępstw politycznych. Celem tego działania było dopuszczenie byłych więźniów politycznych do demokratyzacji życia politycznego w Polsce. Dnia 7 grudnia 1989 roku Sejm PRL ogłosił amnestię, która m.in. osobom skazanym na karę śmierci zamieniała wyroki na 25 lat pozbawienia wolności.
Inne hasła zawierające informacje o "amnestia":
1986
amnestię od czasu ogłoszenia stanu wojennego, była to ostatnia w dziejach Polski amnestia więźniów politycznych.
1 sierpnia
– podwyżka cen mięsa i przetworów mięsnych.
10 września
...
Stepan Bandera
...
Amnestia
przestępstwa
lub
wykroczenia
określonego rodzaju poprzez wydanie
aktu prawnego
.W odróżnieniu od
ułaskawienia
amnestia ma charakter zbiorowy, co wynika z istoty
ustawy
jako aktu generalnego ...
Albin Dunajewski
...
1947
...
Kampania francuska 1940
...
1941
...
Václav Havel
Niektóre decyzje Havla z tego okresu są do dziś kontrowersyjne, na przykład amnestia nadzwyczajna, po której nastąpił bunt w więzieniu Leopoldov na Słowacji[18]. Václav ...
1989
...
Walentin Pawłow
...
Inne lekcje zawierające informacje o "amnestia":
127 Unia polsko-saska (plansza 12)
...
118 Pierwsze wolne elekcje (plansza 5)
...
230a Kryzysy ideologiczne, gospodarcze i społeczne w Polsce Ludowej (plansza 3)
...
|
