Różnorodne pyłki roślinne

Alergen – każdy antygen zewnątrzpochodny wywołujący reakcję alergiczną (uczuleniową). Alergenami są substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a także różne proste związki chemiczne o charakterze haptenów, np. leki. Alergeny dzielimy na:

• wziewne (kurz, czyli wszystko to co wchodzi w jego skład: szczątki roślin, roztocze, szczątki zwierząt),
• pokarmowe, czyli takie, które dostają się do naszego organizmu razem z pokarmem, np. owoalbumina (albumina jaja kurzego),
• kontaktowe, wywołujące reakcję alergiczną po zetknięciu ze skórą , np. lateks, metale,
• leki , szczególnie antybiotyki β-laktamowe oraz kuraropochodne leki stosowane w anestezji .

Alergeny nie wykazują szczególnych podobieństw, nie można więc określić, czy dana substancja może być alergenem, czy nie. Stosuje się natomiast ujednolicone nazewnictwo alergenów, składające się z trzech członów:

• skrót nazwy rodzajowej organizmu, z którego pochodzi alergen,
• skrót nazwy gatunkowej tego organizmu,
• cyfra lub liczba arabska oznaczająca konkretny antygen danego organizmu. W przypadku istnienia kilku izoform alergenu do cyfry lub liczby dodaje się kolejne małe litery alfabetu łacińskiego ,

Przykład: Der p 1 oznacza antygen nr 1 wyizolowany z Dermatophagoides pteronyssinus. Zwykle antygeny najsilniej uczulające są oznaczone cyfrą 1 i noszą nazwę alergenów głównych, czyli takich, które uczulają ponad 50% pacjentów danej grupy. Der p 1 jest antygenem głównym, gdyż u ponad 50% pacjentów uczulonych na kurz stwierdza się także uczulenie na ten właśnie alergen. Alergeny uczulające mniej niż 50% osób w danej grupie są nazywane alergenami słabymi.

Najczęściej spotykane alergeny to:

• dym papierosowy i smog. W skład smogu miejskiego wchodzi kurz o silnym potencjale alergizującym, podejrzewa się także udział węglowodorów aromatycznych , obecnych także w dymie papierosowym i odpowiedzialnych za jego właściwości alergogenne,
• roztocze – szczególnie alergogenne są gatunki z rodzajów Dermatophagoides oraz Euroglyphus. Alergeny pochodzące z roztoczy to enzymy jelitowe obecne w ich odchodach (grupa 1 alergenów roztoczy) oraz białka tkanek (grupa 2 alergenów roztoczy),
• kurz – jego potencjał alergizujący jest często związany z istnieniem w nim roztoczy, ich odchodów lub fragmentów tkanek. Gatunkiem odpowiedzialnym zwykle za alergiczne właściwości kurzu jest Dermatophagoides pteronyssinus,
• pyłki roślin , wywołujące alergię szczególnie często i występujące w okresie od marca do października ,
• sierść zwierzęca ,
• pasożyty , np. owsik .

Zobacz też

• alergia
• alergologia
• odczulanie
• toksykologia