Amarylkowate (Amaryllidaceae J. St.-Hil.) –
rodzina
bylin
jednoliściennych
. Systematyka rodziny jest przedmiotem daleko idących zmian w ostatnich latach. W najnowszych ujęciach taksonomicznych rodzina obejmuje w randze podrodzin czosnkowe i agapantowe (do niedawna jeszcze opisywane jako odrębne rodziny)[1]. Należą tu 73 rodzaje, których przedstawiciele występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem obszarów okołobiegunowych[1]. Do rodziny należy wiele
roślin ozdobnych
i użytkowych.
Charakterystyka
Wyróżniają się posiadaniem
białka wiążącego mannozę
, kwiaty wyrastają na
głąbiku
zebrane w szczytowe
baldachokształtne
kwiatostany, początkowo otulone, a później podparte błoniastą pochwą lub kilkoma
podsadkami
. Listki
okwiatu
wolne,
pręciki
natomiast u podstawy połączone. Szyjka
słupka
wydłużona, zakończona suchym
znamieniem
[1].
Systematyka
- Pozycja systematyczna i podział wg
Angiosperm Phylogeny Website
(aktualizowany
system APG III
z 2009)
Rodzina stanowi
grupę siostrzaną
szparagowatych
Asparagaceae s.l. i w opisanym tu ujęciu opisana została po raz pierwszy w
systemie APG III
w 2009. Jednak ścisłe powiązania
filogenetyczne
wcześniej odrębnie klasyfikowanych rodzina (amarylkowatych, czosnkowatych i agapantowatych) wskazywane były już w
systemie APG II
, gdzie jednak sugerowano możliwość połączenia tych taksonów w jedną rodzinę czosnkowatych Alliaceae s.l.[1]. Podział rodziny na podrodziny i plemiona opublikowany został także w 2009[2].
Pozycja filogenetyczna rodziny w obrębie rzędu szparagowców:
- Podrodzina agapantowe Agapanthoideae Endlicher
Tylko 1 rodzaj z 9 gatunkami występującymi w Afryce południowej:
- Podrodzina czosnkowe Allioideae Herbert
Takson obejmujący 13 rodzajów łączonych w 3 plemiona. Spośród 795 gatunków aż 690 należy do rodzaju
czosnek
(Allium). Przedstawiciele wyróżniają się obecnością allilowych pochodnych
cysteiny
, nadających roślinom charakterystyczny zapach[1].
- Podrodzina amarylkowe Amaryllidoideae Burnett
Przedstawiciele wyróżniają się dolną
zalążnią
oraz okazałymi kwiatami. Należy tu 59[1]–66[3] rodzajów z ponad 800 gatunkami. Łączone są one w 14 plemion których relacje
filogenetyczne
w znacznym stopniu są poznane, jednak wciąż podlegają modyfikacjom[1].
- Wykaz rodzajów[3]
- Amaryllis L. –
amarylis
- Ammocharis Herb.
- Apodolirion Baker
- Bokkeveldia D.Mull.-Doblies & U.Mull.-Doblies
- Boophone Herb.
- Braxireon Raf.
- Brunsvigia Heist.
- Caliphruria Herb.
- Calostemma R.Br.
- Carpolyza Salisb.
- Castellanoa Traub
- Chapmanolirion Dinter
- Chlidanthus Herb.
- Clivia Lindl. –
kliwia
- Crinum L. – ponętlin, kryn, kryna
- Cryptostephanus Welw. ex Baker
- Cybistetes Milne-Redh. & Schweick.
- Cyrtanthus Aiton – wallota
- Elisena Herb.
- Eucharis Planch. & Linden
- Eucrosia Ker Gawl.
- Eustephia Cav.
- Famatina Ravenna
- Galanthus L. –
śnieżyczka
, przebiśnieg
- Gemmaria Salisb.
- Gethyllis L.
- Griffinia Ker Gawl.
- Habranthus Herb.
- Haemanthus L. –
krasnokwiat
- Hannonia Braun-Blanq. & Maire
- Haylockia Herb.
- Hessea Herb.
- Hieronymiella Pax
| - Hippeastrum Herb. –
zwartnica
, hipeastrum
- Hyline Herb.
- Hymenocallis Salisb. – błonczatka, ismena, hymenokalis
- Kamiesbergia Snijman
- Lapiedra Lag.
- Leucojum L. –
śnieżyca
- Lycoris Herb.
- Mathieua Klotzsch
- Namaquanula D.Mull.-Doblies & U.Mull.-Doblies
- Narcissus L. –
narcyz
- Nerine Herb. – nerina
- Pamianthe Stapf
- Pancratium L. – pankracjum
- Paramongaia Velarde
- Phaedranassa Herb.
- Placea Miers
- Plagiolirion Baker
- Proiphys Herb.
- Pseudostenomesson Velarde
- Pyrolirion Herb.
- Rauhia Traub
- Rhodophiala C.Presl
- Scadoxus Raf.
- Sprekelia Heist. – sprekelia
- Stenomesson Herb.
- Sternbergia Waldst. & Kit.
- Strumaria Jacq. ex Willd.
- Tedingea D.Mull.-Doblies & U.Mull.-Doblies
- Traubia Moldenke
- Ungernia Bunge
- Urceolina Rchb.
- Vagaria Herb.
- Zephyranthes Herb. –
zefirant
|
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2010-08-07].
- ↑ Chase, M. W. Reveal, J. W., & Fay, M. F. 2009. A subfamilial classification for the expanded asparagelean families Amaryllidaceae, Asparagaceae and Xanthorrhoeaceae. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 132-136
- ↑ 3,0 3,1
List of genera in family AMARYLLIDACEAE
(
ang.
). W: Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Gardens. [dostęp 2010-08-07].
Linki zewnętrzne
Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
