Alianci II wojny światowej – nazwa krajów walczących przeciwko państwom Osi podczas II wojny światowej . W trakcie wojny dla aliantów stosowano także określenie "Narody Zjednoczone". Zwrot ten po wojnie został użyty dla nazwania międzynarodowej organizacji - ONZ , stawiającej sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na świecie.

Mapa świata z uczestnikami II wojny światowej.
Alianci zaznaczeni są na zielono (jasnozielonym kolorem widnieją kraje, które dołączyły po ataku na Pearl Harbor ), siły Osi na niebiesko, zaś neutralne na szaro.

" Wielka trójka ": Józef Stalin , Franklin D. Roosevelt oraz Winston Churchill podczas konferencji w Teheranie w 1943 roku

.

Daty przyłączenia się poszczególnych krajów do koalicji

W czasie inwazji na Polskę

•   Polska : 1939 , 1 września
•   Wielka Brytania : 1939 , 3 września , włączając:
  • Indie Brytyjskie
  • kolonie brytyjskie
•   Francja : 1939 , 3 września , włączając:
  • kolonie francuskie
•   Australia : 1939 , 3 września
•   Nowa Zelandia : 1939 , 3 września

• Nepal

    Nepal : 1939 , 4 września
•   Związek Południowej Afryki : 1939 , 6 września
•   Kanada : 1939 , 10 września

Po zakończeniu dziwnej wojny

•   Norwegia : 1940 , 9 kwietnia
•   Belgia : 1940 , 10 maja , włączając:
  • Kongo Belgijskie
•   Luksemburg : 1940 , 10 maja
•   Holandia : 1940 , 10 maja , włączając:
  • Holenderskie Indie Wschodnie
  • kolonie holenderskie
•   Grecja : 1940 , 28 października
•   Jugosławia : 1941 , 6 kwietnia

Po rozpoczęciu operacji Barbarossa

•   ZSRR : 1941 , 22 czerwca
• Tuwa : 1941 , 25 czerwca (anektowana przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w 1944 roku)
• Mongolia : 1941 , 9 sierpnia

Po ataku na Pearl Harbor

•   Panama : 1941 , 7 grudnia
•   Kostaryka : 1941 , 8 grudnia
•   Dominikana : 1941 , 8 grudnia
•   Salwador : 1941 , 8 grudnia
•   Haiti : 1941 , 8 grudnia
•   Honduras : 1941 , 8 grudnia
•   Nikaragua : 1941 , 8 grudnia
•   Stany Zjednoczone : 1941 , 8 grudnia , włączając:
  •   Samoa Amerykańskie
  •   Guam
  •   Filipiny
  •   Portoryko
  •   Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych
  • inne terytoria nieinkorporowane
• Republika Chińska : 1941 , 9 grudnia (na wojnie przeciwko Cesarstwu Japonii od 1937 roku)
•   Gwatemala : 1941 , 9 grudnia
•   Kuba : 1941 , 9 grudnia
•   Czechosłowacja (rząd emigracyjny): 1941 , 16 grudnia

Po podpisaniu Deklaracji Narodów Zjednoczonych

•   Peru : 1942 , 12 lutego
•   Meksyk : 1942 , 22 maja
•   Brazylia : 1942 , 22 sierpnia
•   Etiopia : 1942 , 14 grudnia
• Irak : 1943 , 17 stycznia (okupowany przez aliantów w 1941 roku)
•   Boliwia : 1943 , 7 kwietnia
•   Iran : 1943 , 9 września (okupowany przez aliantów w 1941 roku)
•   Włochy : 1943 , 13 października (formalnie także członek Osi)
•   Kolumbia : 1943 , 26 listopada
•   Jugosławia : 1943 , 1 grudnia
•   Liberia : 1944 , 27 stycznia

Po lądowaniu we Francji

•   Rumunia : 1944 , 25 sierpnia (formalnie także członek Osi)
•   Bułgaria : 1944 , 9 września (formalnie także członek Osi)
•   San Marino : 1944 , 21 września
•   Albania : 1944 , 26 października (formalnie okupowana przez Włochy )
•   Węgry : 1945 , 20 stycznia (formalnie także członek Osi)
• Bahawalpur : 1945 , 2 lutego
•   Ekwador : 1945 , 2 lutego
•   Paragwaj : 1945 , 7 lutego
•   Urugwaj : 1945 , 15 lutego
•   Wenezuela : 1945 , 15 lutego
•   Turcja : 1945 , 23 lutego
•   Liban : 1945 , 27 lutego
•   Arabia Saudyjska : 1945 1 marca
•   Finlandia : 1945 , 4 marca (formalnie współwalczyła z państwami Osi, jak również z aliantami w czasie Wojny Lapońskiej)
•   Argentyna : 1945 , 27 marca
•   Chile : 1945 , 11 kwietnia

Historia

Chiny

W 1920 roku, Związek Radziecki pomógł rządowi Kuomintangu przeorganizować partię, przynajmniej powierzchownie, według modelu leninizmu . Po zjednoczeniu Chin, Generalissimus Czang Kaj-szek oczyścił partię z lewicowców, a następnie odmówił połączenia się z Komunistyczną Partią Chin , by razem walczyć z Japończykami. Tak pozostało nawet po incydencie mukdeńskim , w którym to Japonia ustanowiła reżim marionetkowy w Mandżurii po wkroczeniu sił w 1931 roku. Antykomunistyczne kampanie Czanga kontynuowano podczas gdy on prowadził niewielkie, acz nieustające konflikty przeciw Japonii przez cały 1930 rok. W tym okresie Chiny nieustannie traciły terytoria na rzecz Japonii. Na początku 1930, Niemcy i Chiny były bliskimi partnerami w sprawach wojskowych i przemysłowych. Nazistowskie Niemcy dostarczyły dużą liczbę broni i wiedzy specjalistycznej. Podczas incydentu na moście Marco Polo w lipcu, 1937 , Chiny i Japonia zostały uwikłane w wojnę na szeroką skalę, która trwała do 1945 roku. Początkowo Niemcy potępiły japońskie zbrodnie wojenne w Chinach, m.in. masakrę nankińską w 1937 . Mimo tego Niemcy uznały, że Japonia byłaby dobrym sojusznikiem w walce przeciw Związkowi Radzieckiemu i przez to współpraca z Chinami została przerwana w maju 1938 . Związek Radziecki , chcąc utrzymywać Chiny w walce przeciwko Japonii, przekazywał pomoc militarną do 1941 roku, w chwili podpisania z Japonią paktu o neutralności, by przygotować się na wojnę przeciwko Niemcom.

Chociaż Chiny walczyły najdłużej ze wszystkich państw Sprzymierzonych, to oficjalnie dołączyły do koalicji po ataku na Pearl Harbor , 7 grudnia . Czang Kaj-szek przeczuwając zwycięstwo aliantów poczekał do wejścia Stanów Zjednoczonych do wojny, a następnie wypowiedział wojnę Niemcom i państwom Osi . Jednak pomoc aliantów była niewielka, ponieważ droga łącząca Birmę z Chinami została zamknięta przez Japonię. Alianci ponosili serie porażek przeciw Japonii w tym teatrze działań. Koalicyjna pomoc nie docierała aż do wiosny 1945 . Ponad 1,5 miliona japońskich żołnierzy walczyło w Chinach. Oddziały, które inaczej mogłyby zostać rozmieszczone, poddały się i zawarły oddzielny pokój z Chinami.

Alianccy przywódcy wojny na Pacyfiku : Czang Kaj-szek , Roosevelt i Churchill w Kairze, 25 listopada 1943 roku.

Formowanie się koalicji

1 września 1939 roku, niemiecka inwazja na Polskę zapoczątkowała II wojnę światową . Zgodnie ze statutem westminsterskim ( 1931 ), Dominia z Brytyjskiej Wspólnoty Narodów miały prawo do neutralności; niemniej jednak, Australia i Nowa Zelandia zaakceptowały i powtórzyły brytyjską deklarację. Nepal , inny niezależny członek Wspólnoty Narodów , wypowiedział wojnę Niemcom 4 września . Premier Związku Południowej Afryki , Barry Hertzog , odmówił wypowiedzenia wojny, prowadząc do upadku jego rządu koalicyjnego 6 września ; nowy premier, Jan Smuts wypowiedział wojnę tego samego dnia. Kanada wypowiedziała wojnę Niemcom 10 września .

17 września 1939 ZSRR dokonał agresji na Polskę , a 30 listopada na Finlandię ( wojna zimowa ) - w obu przypadkach bez wymaganego prawem międzynarodowym wypowiedzenia wojny . W ciągu roku Sowieci dokonali aneksji państw bałtyckich ( Litwa , Łotwa i Estonia ) oraz części Rumunii - Besarabii . Niemiecko-sowiecki pakt został złamany przez agresję na Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich 22 czerwca 1941 roku. Stany Zjednoczone dołączyły do koalicji po ataku na Pearl Harbor , 7 grudnia 1941 roku. 1 stycznia 1942 roku powstała Deklaracja Narodów Zjednoczonych , pod którą podpisało się 26 krajów (deklaracja ta stanowi podstawę dzisiejszej ONZ ). Z niej wyłoniła się tzw. wielka trójka , w skład której wchodziła Wielka Brytania , USA i ZSRR . To oni przewodzili sojuszowi do końca wojny i to oni nadali kształt przyszłemu porządkowi światowemu po pokonaniu państw Osi .

Alianci w czasie wojny

Pierwsi alianci

Pierwszymi aliantami były państwa, które wypowiedziały wojnę hitlerowskim Niemcom na początku września 1939 roku. Były to:

• Rzeczpospolita Polska
• Republika Francuska
• Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Te kraje były połączone siecią wspólnych paktów obronno-wojskowych podpisanych jeszcze przed wojną. Francusko-brytyjskie przymierza: Entente cordiale i Trójporozumienie podpisane zostały w 1904 oraz 1907 roku i były aktywne przez całą I wojnę światową. Francusko-polskie przymierze zostało podpisane w 1921 . W 1927 i 1939 wprowadzono do niej poprawki. Polsko-brytyjski Wspólny Pakt Obrony, podpisany w dniu 25 sierpnia 1939 roku, zawarł obietnice wzajemnej wojskowej pomocy między narodami w razie agresji Niemiec. Polska nigdy oficjalnie nie poddała się Trzeciej Rzeszy . Polski rząd na emigracji po 1939 roku kontynuował udział Polski w II wojnie światowej. Setki tysięcy żołnierzy polskiej armii dzielnie walczyło na froncie zachodnim, jak również w okupowanej Polsce ( Armia Krajowa ). Jednakże, Związek Radziecki , nie uznając rządu w Londynie w 1943 roku zorganizował Ludowe Wojsko Polskie , wokół którego zbudowano powojenny rząd Polski.

Ponadto, brytyjskie, holenderskie i francuskie kolonie walczyły u boku macierzystych krajów, także podczas okupacji tych państw.

Polska

Polska nigdy oficjalnie nie poddała się Trzeciej Rzeszy. Rząd RP na uchodźstwie po 1939 roku kontynuował walkę z wrogiem na wszystkich frontach wysyłając setki tysięcy żołnierzy polskiej armii sformowanej we Francji i Zjednoczonym Królestwie, jak również Armii Krajowej w okupowanej Polsce. Związek Radziecki , nieuznając rządu londyńskiego w 1943 roku zorganizował Ludowe Wojsko Polskie pod dowództwem Rokossowskiego , wokół którego w 1952 roku zbudowano powojenny rząd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej .

Francja

Francja podczas II wojny światowej przeżywała wiele ważnych momentów:

• Dziwna wojna , 1939 – 1940, po francusku drôle de guerre, albo Sitzkrieg (siedząca wojna) w Niemczech.
• Bitwa o Francję , maj – czerwiec 1940 , która spowodowała klęskę francuskiej armii, upadek III Republiki Francuskiej i utworzenie Francji Vichy ,
• Okres francuskiego ruchu oporu i sił Wolnej Francji, od 1940 aż do czerwca 1944 , czyli lądowania w Normandii i inwazji w sierpniu na południową Francję (Operacja Dragon), które doprowadziły do wyzwolenia Paryża 25 sierpnia 1944 roku a następnie wyzwolenie całej Francji przez sojuszników.
• Utworzenie Prowizorycznego Rządu francuskiej Republiki i wojskowe działania prowadzące do reorganizacji francuskiej armii "B" w I armię francuską, a następnie wraz z sojusznikami doprowadzenie do kapitulacji III Rzeszy , 8 maja 1945 roku.

Brytyjska Wspólnota Narodów

Oprócz Zjednoczonego Królestwa, kilku niezależnych członków Brytyjskiej Wspólnoty Narodów , będących dominiami , wypowiedziały wojnę Niemcom oddzielnie, tego samego dnia co Wielka Brytania lub niedługo potem. Te kraje to: Kanada , Australia , Nowa Zelandia , Nowa Fundlandia (która nie była częścią Kanady do 1949) i Związek Południowej Afryki .

Indie Brytyjskie (zawierające obszary późniejszych Indii , Pakistanu i Bangladeszu ), a także brytyjskie terytoria zamorskie, które na całym świecie były kontrolowane politycznie przez Brytyjczyków również stawały u boku króla Jerzego VI . Indie poniosły 1 500 000 ofiar wśród cywilów, więcej niż sama Wielka Brytania. Z 2 500 000 żołnierzy zginęło 87 000, więcej niż jakiekolwiek inne państwo Wspólnoty Narodów , nie licząc samej Wielkiej Brytanii .

Grupa Oslo

Grupa Oslo była organizacją krajów neutralnych. W czasie wojny, czterej jej członkowie dołączyli do koalicji. Były to: Królestwo Norwegii , Królestwo Holandii , Królestwo Belgii i Wielkie Księstwo Luksemburga .

Finlandia została zaatakowana przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich 30 listopada 1939 roku. Później Finlandia i Dania oficjalnie dołączyły do paktu antykominternowskiego . Królestwo Szwecji pozostało oficjalnie neutralne. W 1944 roku Finlandia była zmuszona do kapitulacji i przystąpienia do wojny po stronie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich przeciwko Niemcom (tzw. wojna lapońska ). Atak na Danię rozpoczął się 9 kwietnia 1940 roku. Duński rząd nie wypowiedział wojny. Poddał się tego samego dnia, pod warunkiem, że zatrzyma kontrolę nad sprawami wewnętrznymi. Dania nie miała rządu na emigracji. Walczyła zarówno ze Sprzymierzonymi jak i siłami Osi. Islandia i Grenlandia, które były terytoriami zależnymi od Danii, były okupowane przez aliantów przez całą wojnę. Brytyjskie siły przejęły kontrolę nad Islandią w 1940 roku zgodnie z ustawą Lend Lease . Stany Zjednoczone , mimo oficjalnej neutralności w czasie, podpisały traktat z Danią 9 kwietnia 1941 roku, dający ich siłom zbrojnym prawo do zakładania swoich baz wojskowych na Grenlandii . Później, 7 lipca 1941 , USA przejęły także kontrolę nad Islandią . Wyspa ta ogłosiła pełną niepodległość od Danii w 1944 roku, ale nigdy nie wypowiedziała wojny państwom Osi .

Portugalia

Chociaż Portugalia pozostawała oficjalnie neutralna, to jednak brytyjsko-portugalskie przymierze pozwoliło aliantom w czasie II wojny światowej ustanowić bazę na Azorach . Portugalia protestowała przeciwko okupacji Timoru przez Sprzymierzonych w 1942 roku, ale nie podjęła w tej sprawie żadnych działań. Kolonia później została zajęta przez Japonię. Timorscy i portugalscy cywile wspierali alianckich komandosów w stawianiu silnego oporu Japończykom. Podczas wojny, inna portugalska kolonia, Makau także została zajęta przez Japonię.

Unia Panamerykańska

Członkowie Unii Panamerykańskiej , którzy byli neutralni w latach 1939-41, podpisali pakt o wspólnej obronie na konferencji Ministrów Spraw Zagranicznych w Hawanie, 21 - 30 lipca 1940 roku.

Spotkanie Ministrów Spraw Zagranicznych amerykańskich Republik w Hawanie, 21-30 lipca 1940 roku.

• Boliwia
• Brazylia ( 25 sierpnia 1942 )
• Kolumbia
• Kostaryka
• Kuba
• Dominikana
• Salwador
• Gwatemala
• Haiti
• Honduras
• Meksyk ( 1 czerwca 1942 )
• Nikaragua
• Panama
• USA

Od lipca 1944 , do koalicji zbrojnie dołączyła Brazylia , wysyłając w liczbie 25,000 żołnierzy Brazylijski Korpus Ekspedycyjny do Włoch . W 1945 roku, 201 Meksykański Dywizjon Myśliwski dołączono do Sił Powietrznych USA na Dalekim Wschodzie , podczas kampanii na Filipinach . Inne kraje także brały udział w wojnie, jednak w znacznie mniejszym stopniu.

Komintern

Zwolennicy socjalizmu - będąc posłuszni woli Stalina - początkowo walczyli przeciwko aliantom. Walkę przeciwko siłom Osi podjęli po 22 czerwca 1941 roku:

• Brygady Międzynarodowe ,
• Popularny front,
• Albańska armia narodowo-liberalna,
• Armia Ludowo-Wyzwoleńcza ,
• Grecki front narodowo-liberalny,
• Hukbalahap (armia Komunistycznej Partii Filipin),
• Malezyjska partia komunistyczna,
• Mongolia ,
• Ludowe Wojsko Polskie ,
• Związek Radziecki ,
• Viet Minh ,
• Związek Komunistów Jugosławii .

Karta Atlantycka

Karta Atlantycka została zawarta 14 sierpnia 1941 roku podczas atlantyckiej konferencji przez brytyjskiego premiera Winstona Churchilla i prezydenta USA Franklina D. Roosevelta , na pokładach okrętów zakotwiczonych w Argentii (Nowa Fundlandia). Karta Atlantycka określiła wizję świata po II wojnie światowej. Do deklaracji nie przyłączyły się Stany Zjednoczone , zachowując status państwa neutralnego.

Postanowienia Karty Atlantyckiej:

• sygnatariusze nie będą dążyli do ekspansji terytorialnej i jakiejkolwiek innej,
• sygnatariusze nie godzą się na zmiany terytorialne państw bez ich zgody,
• uznaje się wolny dostęp do surowców i wolność handlu,
• wzywa się do przywrócenia autonomii państw, którym zabrano ją siłą,
• deklaracja dążenia do współpracy gospodarczej,
• zapowiedź ustanowienia pokoju dającego bezpieczeństwo narodom,
• deklaruje się wolność mórz i oceanów,
• wyraża się nadzieję, że narody nie będą stosować przemocy (w związku z czym należy wprowadzić system bezpieczeństwa na szeroką skalę i rozbroić narody które zagrażają pokojowi).

Karta Atlantycka była pierwszym krokiem w kierunku utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych .

Deklaracja Narodów Zjednoczonych

Plakat wojenny ukazujący Narody Zjednoczone, zaprojektowany w 1943 roku przez Biuro Informacji Wojennej .

Po raz pierwszy nazwę "Narody Zjednoczone" wypowiedział prezydent USA, Franklin D. Roosevelt . Przymierze tych narodów zostało zawarte w Deklaracji Narodów Zjednoczonych podpisanej 1 stycznia 1942 roku. Sojusz podpisało 26 państw:

Uwaga: W 1942 roku deklarację podpisały: Meksyk , Wspólnota Narodów Filipin i Etiopia ; w pierwszych czterech miesiącach 1943 roku została przyjęta także przez Irak , Brazylię i Boliwię . W 1944 roku deklarację przyjęły Liberia i Francja , a w 1945 sygnatariuszami zostały: Peru , Chile , Paragwaj , Wenezuela , Urugwaj , Turcja , Egipt , Arabia Saudyjska , Liban , Syria oraz Ekwador .

Narody Zjednoczone

Karta Narodów Zjednoczonych została podpisana 26 czerwca 1945 roku w San Francisco przez 50 z 51 krajów członkowskich (Polska podpisała ją dwa miesiące później) i weszła w życie 24 października tego samego roku. Przedstawiciele pięciu krajów założycielskich, mianowicie Chiny , Francja , Związek Radziecki , Wielka Brytania i USA wielokrotnie spotykali się podczas wojny, w celu omówienia sytuacji po zakończeniu konfliktu, m.in. w drugiej połowie 1944 roku spotkali się w Waszyngtonie, gdzie przedyskutowano zakres, cele i sposoby działania Rady Bezpieczeństwa. Pierwsze posiedzenie Rady Bezpieczeństwa nastąpiło tuż po wojnie, 17 stycznia 1946 roku.

Lista 51 sygnatariuszy karty Narodów Zjednoczonych (członkowie Rady Bezpieczeństwa zaznaczeni są wytłuszczonym drukiem):

Iran

• Wielka Brytania
• Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
• Iran

29 stycznia 1942 roku, Wielka Brytania i Związek Radziecki zgodziły się zakończyć okupację Iranu , sześć miesięcy po zakończeniu konfliktu. Trójdzielny Pakt zmusił Iran do przyłączenia się do koalicji.

Zobacz też

• Alianci
• Państwa Osi