Tabela przedstawia ewolucję pisma fenickiego w pismo neopunickie

Alfabet fenicki, będący modyfikacją istniejącego wcześniej pisma proto-kananejskiego jest najstarszym zachowanym alfabetem świata. Uważa się, że powstał około 1050 p.n.e. , najprawdopodobniej dla potrzeb rozwijającego się handlu. Służył do zapisu fenickiego , języka z grupy północno-semickiej , używanego w starożytności na terenie dzisiejszego Libanu oraz w licznych fenickich koloniach. Zapis ten, poprzez oparte na nim pisma greckie i hebrajskie , dał początek wszystkim alfabetom stosowanym współcześnie na terenie Europy oraz arabskiemu , a nawet dewanagari używanemu obecnie w Indiach .

Charakterystyczną cechą fenickiego jest jego spółgłoskowość (brak liter odpowiadających samogłoskom , które odczytywano z kontekstu). Pozwala to sklasyfikować ten alfabet jako abdżad . Hebrajczycy w pierwszych wiekach naszej ery opracowali opcjonalny system oznaczania samogłosek pisma sylabicznego, natomiast starożytni Grecy przemianowali niektóre litery pisma fenickiego na samogłoski, tworząc pierwszy pełny głoskowy alfabet. Poszczególne litery zapisu fenickiego oznaczają także całe wyrazy, co zaznaczono w tabeli. Alfabet, odczytywany najczęściej od prawej do lewej, zrekonstruowała w 1904 roku grupa uczonych pod przewodnictwem Theodora Nöldeke . Bazowali oni na setkach zachowanych inskrypcji, odnalezionych w byłych fenickich miastach: Tyrze , Byblos i Kartaginie . Mimo tego nie jest do końca pewne znaczenie niektórych liter, które na przestrzeni wieków ulegały zmianom (np. "digg" - ryba na "dalet" - drzwi; "hillul" - święto na "he" - okno).

Znaki alfabetu fenickiego

Litera	Wymowa	Znaczenie	Transliteracja	Litera odpowiadająca w alfabetach:
				Hebrajskim	Arabskim	Greckim	Łacińskim	Cyrylicy
Aleph	ʼāleph	wół	ʼ	א	ﺍ	Αα	Aa	Аа
Beth	bēth	dom	b	ב	ﺏ	Ββ	Bb	Бб, Вв
Gimel	gīmel	wielbłąd	g	ג	ﺝ	Γγ	Cc, Gg	Гг
Daleth	dāleth	drzwi	d	ד	ﺩ، ذ	Δδ	Dd	Дд
He	hē	okno	h	ה	ﮬ	Εε	Ee	Ее, Єє
Waw	wāw	hak	w	ו	ﻭ	Υυ	Ff, Uu, Vv, Ww, Yy	Уу
Zayin	zayin	broń	z	ז	ﺯ	Ζζ	Zz	Зз
Heth	ḥēth	płot	ḥ	ח	ﺡ، خ	Ηη	Hh	Ии, Йй
	ṭēth	koło	ṭ	ט	ﻁ، ظ	Θθ	brak	F
Yodh	yōdh	ramię/ręka	y	י	ﻱ، ى	Ιι	Ii, Jj	Іі, Її, Јј
Kaph	kaph	dłoń	k	כ	ﻙ	Κκ	Kk	Кк
Lamedh	lāmedh	oścień/kostur pasterski	l	ל	ﻝ	Λλ	Ll	Лл
Mem	mēm	woda	m	מ	ﻡ	Μμ	Mm	Мм
Nun	nun	ryba (symbol prawdop. od hieroglifu oznaczającego węża/węgorza)	n	נ	ﻥ	Νν	Nn	Нн
Samekh	sāmekh	słup/pal/ryba?	s	ס	brak	Ξξ, Χχ	Xx	Хх
Ayin	‘ayin	oko	‘	ע	ﻉ، غ	Οο	Oo	Оо
Pe	pē	usta	p	פ	ﻑ	Ππ	Pp	Пп
Sade	ṣādē	roślina/papirus/haczyk do łowienia ryb?	ṣ	צ	ﺹ، ض	Ϡ, ϡ)	brak	Цц, Чч
Qoph	qōph	małpa	q	ק	ﻕ	Ϙ, ϙ)	Qq	brak
	rēš	głowa	r	ר	ﺭ	Ρρ	Rr	Рр
Sin	šin	ząb	š	ש	س، ش	Σ, σς	Ss	Сс, Шш
Taw	tāw	znak	t	ת	ﺕ، ث	Ττ	Tt	Тт

Bibliografia

Sanford Holst, Lebanon's Epic Heritage, uniwersytet Cambridge , Los Angeles , 2005

Jean-Pierre Thiollet, Je m'appelle Byblos, H & D, Paris, 2005.

Linki zewnętrzne

• Wszystko o Fenicji
• Pisma starożytne