|
Aleksander Michał Sapieha
Aleksander Michał Sapieha - herbu Lis (ur. 12 września 1730 w Wysokiem – zm. 28 maja 1793 w Warszawie) – wojewoda połocki, hetman polny litewski, kanclerz wielki litewski, marszałek konfederacji targowickiej na Litwie, podskarbi nadworny litewski.
Był synem Kazimierza Leona i Karoliny z Radziwiłłów, bratankiem biskupa Józefa Stanisława i Michała Antoniego, bratem Michała Ksawerego i Anny.
Po śmierci ojca przebywał pod opieką stryja biskupa Józefa Stanisława, który promował go na kolejne szeble kariery publicznej - poselstwo na sejm 1746, marszałkostwo wileńskiego sejmiku elekcyjnego 1747, czy mianowanie oboźnym wielkim litewskim i generałem majorem wojsk litewskich w 1750. W 1753 otrzymał Order Orła Białego, po czym został mianowany wojewodą połockim. Po śmierci stryjów Józefa Stanisława w 1754 i Michała Antoniego, który przejął opiekę nad Aleksandrem Michałem, w 1760 spowodowało konieczność samodzielnego działania w celu utrzymania wpływów politycznych.
Przejście do obozu dworskiego umożliwiło mu objęcie w 1762 buławy polnej litewskiej, chociaż czynnikiem decydującym był tu prawdopodobnie romans jego żony Magdaleny z synem pierwszego ministra Augusta III Henryka Brühla - Alojzym.
W czasie elekcji lat 1763-1764 krótko przeciwstawiał się kandydaturze Stanisława Augusta Poniatowskiego, stając po stronie K. S. Radziwiłła. Szybko jednak przechodzi na stronę Familii, a jego żona Magdalena nawiązuje romans z nowoobranym królem.
Wobec Konfederacji barskiej zachowywał się biernie, dopuszczając do przejścia na stronę konfederatów części swoich wojsk. Wezwany do Warszawy w 1771 zgodził się przyjąć odpowiedzialność za lojalność wojsk litewskich. Mimo tego, iż nie złożył przysięgi na wierność Katarzynie II jako właściciel dóbr znajdujących się na terenie Rosji po I rozbiorze dzięki zachowawczej postawie w poprzednich latach żaden z majątków nie został mu odebrany.
Dzięki postawie ugodowej i serwilistycznej wobec ambasadora Rosji Stackelbergiem uzyskuje w 1775 tytuł kanclerza wielkiego litewskiego. Jako minister był bardzo mało aktywny politycznie, sporadycznie zabierając głos w sprawach istotnych dla kraju.
Był posłem na Sejm wielki, ceniony jako dobry prawnik przez Stanisława Augusta Poniatowskiego został w 1789 marszałkiem Trybunału Litewskiego. 3 maja 1791 przebywał prawdopodobnie w Warszawie, mimo iż został zaliczony do grona potencjalnych przeciwników Konstytucji.
Wyznaczony przez Katarzynę II na marszałka prorosyjskiej konfederacji, Aleksander Michał nie spieszył się z objęciem tej funkcji. Jeszcze 9 lipca 1792 informował króla, iż trzyma się z daleka od konfederacji targowickiej i najchętniej udałby się za granicę; jednak już 10 sierpnia do konfederacji targowickiej przystąpił. Uczestniczył w jej obradach od września 1792, stopniowo zapadając na zdrowiu.
Zmarł 28 maja 1793 w Warszawie
Inne hasła zawierające informacje o "Aleksander Michał Sapieha":
Tampere
...
Władysław Komar
...
1499
...
XVI wiek
...
1972
...
Uniwersytet Witolda Wielkiego
...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Elegia
...
Klasztor w Pożajściu
...
1362
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Aleksander Michał Sapieha":
208 Walki o granice II Rzeczypospolitej (plansza 3)
...
229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 9)
...
233 Życie religijne w XX wieku (plansza 7)
...
|
