Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Aleksander Fredro

Aleksander Fredro

Aleksander Fredro

Portret Aleksandra Fredry autorstwa Aleksandra Raczyńskiego
Data i miejsce urodzenia 20 czerwca 1793
Surochów
Data i miejsce śmierci 15 lipca 1876
Lwów
Dziedzina sztuki literatura
Ważne dziełaDamy i Huzary
Pan Jowialski
Śluby panieńskie czyli Magnetyzm serca
Zemsta
Teksty na Wikiźródłach
Aleksander Fredro
Bończa

Bończa
Rodzina Fredrowie
Rodzice Jacek hrabia Fredro
Marianna Fredrowa de domo Dembińska
Małżeństwo Zofia Jabłonowska
Dzieci Jan Aleksander Fredro
Zofia Fredro
Pomnik Aleksandra Fredry we Wrocławiu (przeniesiony ze Lwowa )
Pomnik Aleksandra Fredry przed Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
Tablica MSI na budynku przy ul. Aleksandra Fredry w Warszawie

Aleksander Fredro hrabia herbu Bończa (ur. 20 czerwca 1793 w Surochowie , zm. 15 lipca 1876 we Lwowie ) – polski komediopisarz , pamiętnikarz , poeta , wolnomularz . Tworzył w epoce romantyzmu .

Spis treści

Życie

Urodził się 20 czerwca 1793 u stóp Karpat , w Surochowie niedaleko Jarosławia w bogatej rodzinie szlacheckiej (niegdyś senatorskiej). Do Beńkowej Wiszni rodzice Aleksandra Fredry sprowadzili się w 1797 . Nauki pobierał w domu rodzinnym, nigdy nie uczęszczał do szkół publicznych. 12 stycznia 1806 w pożarze dworu w Beńkowej Wiszni zginęła jego matka, Marianna Fredrowa. Ojciec, Jacek hrabia Fredro , przeniósł się wraz z nim do Lwowa .

Dalsze koleje losu przyszłego pisarza były następujące.

  • W 1809 (w wieku 16 lat) zaciągnął się do armii Księstwa Warszawskiego , później był w wojsku Napoleona .
  • W 1812 wziął udział w wyprawie Napoleona na Moskwę (otrzymał wówczas Złoty Krzyż Virtuti Militari ).
  • W latach 18131814 przebył całą kampanię napoleońską jako oficer ordynansowy w sztabie cesarza.
  • W 1814 został odznaczony Krzyżem Legii Honorowej .
  • W 1815 , po abdykacji Napoleona, wrócił do domu i gospodarował w rodzinnym majątku Beńkowa Wisznia. Opuszczając Paryż po klęsce Napoleona, Aleksander hr. Fredro napisał: Wyjechaliśmy razem, z odmiennych pobudek: Napoleon na Elbę, ja zasię do Rudek.
  • Wstąpił do lubelskiej loży wolnomularskiej.
  • W 1818 , mając 25 lat, napisał pierwszą ważną komedię, "Pan Geldhab". Sztuka, napisana z dużym humorem i wdziękiem, opowiada o perypetiach młodego szlachcica starającego się o rękę córki tytułowego dorobkiewicza, usiłującego jednocześnie wydać ją za księcia. Sztuka została wystawiona w 1821 r.
  • 8 listopada 1828 [1], po jedenastu latach starań, poślubił w kościele w Korczynie właścicielkę zamku w Odrzykoniu , Zofię de domo hrabinę Jabłonowską , primo voto hrabinę Skarbkową.
  • W 1828 , po śmierci ojca, przejął i pomnożył odziedziczony majątek. Był już wtedy autorem kilkunastu komedii.
  • Od 1829 był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk .
  • 1830 – udział w pracach Obywatelskiego Komitetu Pomocy dla Powstania, który został utworzony we Lwowie.
  • W 1832 przechowywał w swoim majątku dwóch powstańców z Wielkopolski, którzy w obawie przed represjami ze strony władz pruskich schronili się w Galicji .
  • W 1846 , po 18 latach pobytu na wsi, Fredrowie zakupili we Lwowie dworek z ogrodem na Chorążczyźnie, w którym zamieszkali.
  • W rewolucyjnym roku 1848 był członkiem lwowskiej Rady Narodowej .
  • W latach 18501855 (z niewielkimi przerwami) przebywał po raz drugi we Francji , gdzie po powstaniu węgierskim znalazł schronienie jego syn, Jan Aleksander Fredro (także komediopisarz, lecz niższego lotu).
  • Od 1861 był posłem do Sejmu Krajowego , czynił starania o budowę w Galicji pierwszej linii kolejowej, organizował Towarzystwo Kredytowe Ziemskie i Galicyjską Kasę Oszczędności.
  • Od 1873 był członkiem Akademii Umiejętności .
  • Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 , został pochowany w rodzinnej krypcie kościoła w Rudkach koło Lwowa .
  • W latach 70. XX wieku wrocławski znawca i miłośnik twórczości Fredry, profesor Bogdan Zakrzewski, odwiedzając Rudki miał skraść z grobowca poety jeden z palców jego szkieletu; kości te zamurowano w ścianie kościoła św. Maurycego we Wrocławiu .

Aleksander Fredro był człowiekiem pełnym wewnętrznych sprzeczności: aktywny i zaangażowany w sprawy publiczne, szukał zarazem samotności i przejawiał skłonność do mizantropii . Ostatnie lata życia, naznaczone chorobami, spędził z dala od świata w ścisłym gronie rodzinnym.

Był autorem komedii obyczajowych z życia szlachty , głównie prowincjonalnej. Pisywał również wiersze , poematy , aforyzmy . Debiutował w 1817 , jednak pozostał obcy problemom romantyzmu . Naraziło go to na ostre ataki ze strony Seweryna Goszczyńskiego i Leszka Dunina Borkowskiego, w wyniku których zaprzestał publikowania swoich utworów, pisując do szuflady przez ok. 18 lat. Wychowany w tradycjach oświecenia , był bliski L. Sterne'owi .

W swych komediach Fredro ukazał mistrzostwo w charakterystyce bohaterów, kształtowaniu akcji i giętkości języka. Do utworów wprowadzał akcenty humorystyczne i elementy komiki ludowego teatru , ówcześnie właściwe tylko farsie . Utwory Fredry weszły na stałe do kanonu polskiej literatury i teatru . Jego bajki , jak np. "Małpa w kąpieli", "Zupa na gwoździu" czy " Paweł i Gaweł ", są lekturami literatury dziecięcej .

Etapy jego edukacji:

  • I – nauka w domu (pod okiem guwernera), polegała na pamięciowym opanowywaniu wiedzy książkowej, Fredro wspomina ją następująco: "w młodych latach nie okazywałem zdolności do nauki",
  • II (szkoła życia) – nabieranie doświadczenia życiowego, "odtąd zaczęła się dla mnie szkoła świata, najpraktyczniejsza, najbardziej urozmaicona".

Twórczość

Utwory przypisywane A. Fredrze

Rodzina

Jesienią 1828 r. ożenił się z Zofią z Jabłonowskich primo voto Skarbkową . Miał z nią syna Jana Aleksandra i córkę Zofię z Fredrów, zamężną hrabinę Szeptycką , która była matką m.in. biskupa Andrzeja Szeptyckiego i generała Stanisława .

Przypisy

  1. Mieczysław Czuma i Leszek Mazan . Poczet Serc Polskich. Kraków 2005.

Zobacz tez

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Aleksander Fredro":

Tampere ...

Władysław Komar ...

1499 ...

XVI wiek ...

Dwudziestolecie międzywojenne na świecie ...

Elegia ...

1362 ...

1361 ...

1884 ...

Bereza (Białoruś) ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Aleksander Fredro":

229 Stosunki państwo-Kościół w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (plansza 9) ...

233 Życie religijne w XX wieku (plansza 7) ...

009. Imperium Macedońskie (plansza 4) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie