Akumulacja rzeczna – proces gromadzenia osadów na dnie
rzeki
przez jej nurt. Materiały akumulowane w ten sposób określane są mianem
aluwiów
.
Rodzaj przenoszonego przez rzekę materiału zależy od podłoża geologicznego, po którym płynie, jak również od prędkości nurtu. Na terenach górzystych, gdzie nurt jest prędki i dominuje
erozja denna
rzeki, przenoszone są przede wszystkim większe
okruchy
, a na dnie tworzą się
otoczaki
. Natomiast na terenach równinnych, gdzie nurt spowalnia i dominuje
erozja boczna
rzeki, przenoszone są głównie
piaski
i
iły
.
Istnieją trzy sposoby przenoszenia przez rzekę osadów: ciężkie okruchy i otoczaki są wleczone po dnie (
trakcja
), mniejsze cząstki natomiast są albo niesione przez nurt w postaci zawiesiny (suspensja), albo odrywane od dna i przenoszone skokowo na mniejsze odległości (
saltacja
).
W wyniku tego procesu na dnie rzeki tworzone są różnego typu struktury, w zależności od akumulowanego materiału. W sytuacji, gdy po intensywnych opadach wody rzeki opadają, a nurt spowalnia, na dnie można znaleźć
bruk rzeczny
w postaci większych okruchów (przeważnie bliżej brzegu rzeki, gdzie nurt jest wolniejszy). Jeżeli nurt rzeki jest wolny i waha się między 1 a 3 m/s, wówczas na dnie tworzą się charakterystyczne
ripplemarki
, czyli struktury zbudowane z piasku oraz większych cząsteczek układające się kaskadowo pod pewnym kątem do dna. W miejscu, gdzie nurt rzeki jest najwolniejszy, najczęściej przy ujściu rzeki do
morza
, osadzają się najdrobniejsze cząstki, najczęściej iły, przyczyniając się w ten sposób do tworzenia żyznych gleb,
mad
.
Zobacz też
