Akt urodzenia —
akt stanu cywilnego
stwierdzający fakt
narodzin
dziecka
. Dokument ten jest tworzony i przechowywany przez
urząd stanu cywilnego
na którego obszarze działania (
właściwość miejscowa
) stwierdzono urodzenie. Stanowi on wyłączny dowód tego zdarzenia możliwy do obalenia tylko przez procedurę sprostowania lub unieważnienia aktu. W akcie urodzenia odnotowuje się
imię
i
nazwisko
dziecka, jego
płeć
,
datę
i
miejsce urodzenia
, imiona i nazwiska
rodziców
, daty i miejsca ich urodzin,
miejsce ich zamieszkania
.
W przypadku, gdy dziecko urodzi się martwe fakt ten należy zgłosić w przeciągu 3 dni, sporządzany jest wówczas akt urodzenia ze stosowną adnotacją.
Akt urodzenia jest częścią
księgi stanu cywilnego
. Przechowywany jest tylko w
urzędzie stanu cywilnego
lub
archiwum państwowym
. Obywatele mogą w pewnych przypadkach otrzymać jedynie
odpis aktu urodzenia
. Odpisy takie
potocznie
nazywane są aktem urodzenia.
Prawo w zakresie aktów urodzenia jest regulowane w Polsce przez ustawę z dnia 29 września 1986 r. — Prawo o aktach stanu cywilnego (
Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688
)
Historia
Początkowo dokumenty poświadczające pochodzenie (a co za tym idzie prawo do dziedziczenia), były tworzone tylko na potrzeby warstwy szlacheckiej.
Przed 1918 rokiem zdecydowana większość aktów urodzenia była wystawiana przez instytucje religijne – parafie katolickie, prawosławne i synagogi. Księża czy rabini w zakresie wystawiania aktów urodzenia i
zgonu
mieli uprawnienia urzędników państwowych. Nie rozróżniano pojęcia
aktu chrztu
od aktu urodzenia. Na terenach różnych
zaborów
obowiązywał różny język urzędowy przy tworzeniu tego typu dokumentów. Na terenie zaboru rosyjskiego, przed 1864 rokiem najczęściej akty urodzenia były wystawiane w
języku łacińskim
, następnie do 1918 roku wystawiane były one po rosyjsku. Po odzyskaniu niepodległości akty urodzenia występują w języku polskim.
W przypadku ludności narodowości żydowskiej, na terenie zaboru rosyjskiego i pruskiego, urodzenia dzieci płci żeńskiej nie były rejestrowane. Akty urodzenia były wystawiane dopiero po kilku latach, niejako "przy okazji" (np. ślubu czy konieczności wystawienia aktu urodzenia dla brata).
Zobacz też
