Addytywność – w fizyce cecha niektórych wielkości fizycznych (nazywanych wielkościami addytywnymi).

Wielkość fizyczna W opisująca układ fizyczny jest addytywna, jeśli wielkość ta dla całego układu jest sumą wielkości W_i odpowiadających składowym częściom tego układu fizycznego

Wielkość addytywna może mieć charakter skalarny lub wektorowy .

Przykłady

Wielkości addytywne

Skalarne:

• ilość substancji
  • masa w fizyce klasycznej
  • liczba atomów (ale nie w reakcjach jadrowych)
  • liczba cząsteczek lub liczność materii (liczba moli) (są addytywne, jednak nie muszą być stałe w czasie, gdy np. przebiegają reakcje chemiczne)
• ładunek elektryczny
• moment bezwładności względem tej samej osi
• energia kinetyczna – tylko wówczas, gdy elementy układu nie oddziałują ze sobą

Wektorowe:

• pęd
• moment pędu

Wielkości nieaddytywne

• objętość (przy mieszaniu substancji stałych, roztworów i gazów, w pewnych warunkach są bliskie addytywności)
• objętość molowa związków chemicznych nie są sumą objętości molowych ich składników
• stężenie
• pH roztworu

Nieporozumienia związane z addytywnością

Addytywność bywa czasem rozumiana szerzej jako zdolność do sumowania danej wielkości fizycznej^[1]. A tak pojmowana addytywność jest cechą niemal wszystkich wielkości fizycznych, np.

– temperatury – jeżeli temperatura ciała wynosi t₀ i wzrośnie o t₁ stopni, to końcowa temperatura wynosi t₀ +t₁,

– prędkości – prędkość ciała w układzie odniesienia X0Y jest sumą prędkości ciała w układzie X'0'Y' i prędkości układu X'0'Y' względem układu X0Y (w fizyce nierelatywistycznej),

podczas, gdy ani temperatura ani prędkość nie spełniają ścisłej definicji addytywności, np. suma prędkości ciał nie jest równa prędkości całego układu.

Przypisy

Zobacz też

• synergia

Bibliografia

1. Andrzej Januszajtis Fizyka dla politechnik, tom. I Cząstki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977, s. 129, bez ISBN.
2. I.W. Sawieliew, Wykłady z fizyki t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 87, .