Syrenka na księdze rachunkowej Starej Warszawy z
1659
Syrenka na warszawskiej Starówce
Syrenka warszawska nad Wisłą
Warszawska Syrenka – symbol
Warszawy
, a także element jej
herbu
.
Pochodzenie
Nie wiadomo, skąd
syrena
wzięła się w herbie Warszawy, w każdym razie była w nim już w
1390
. Wtedy jednak syrena ta miała zupełnie inny kształt niż dzisiaj. Herb
Starej Warszawy
z 1390 przedstawiał zwierzę z ptasimi łapami i smoczym tułowiem pokrytym łuskami. Na pieczęci z
1459
miała już cechy kobiece, tułów
ptaka
, ludzkie ręce, ogon
ryby
i ptasie nogi zakończone
pazurami
. Jednak pierwsze przedstawienie syreny (półkobiety-półryby) pochodzi dopiero z
1622
.
Przypuszcza się, że przyjęcie takiego herbu było nawiązaniem do
średniowiecznej
mody, która zalecała przyjmowanie za symbole nowo powstałych miast stworzeń
mitycznych
. Przedstawienie herbu warszawskiego zostało prawdopodobnie bezpośrednio zaczerpnięte z pochodzącego z
II wieku
dzieła kompilatorskiego Physiologus.
Jedna z legend o Warszawskiej Syrence
Legendę tę opowiadają często warszawscy przewodnicy oprowadzający wycieczki po Starym Mieście:
Dawno dawno temu przypłynęły z Atlantyku na Bałtyk dwie siostry – syreny; piękne kobiety z rybimi ogonami, zamieszkujące w głębinach mórz. Jedna z nich upodobała sobie skały w cieśninach duńskich i do tej pory możemy ją zobaczyć siedzącą na skale u wejścia do portu w
Kopenhadze
.
Druga dopłynęła aż do wielkiego nadmorskiego
portu Gdańsk
, a potem
Wisłą
popłynęła w górę jej biegu. Według legendy u podnóża dzisiejszego Starego Miasta, mniej więcej w miejscu gdzie obecnie znajduje się jej pomnik, wyszła z wody na piaszczysty brzeg, aby odpocząć, a że miejsce się jej spodobało, postanowiła tu zostać. Rychło rybacy zauważyli, że ktoś podczas ich połowu wzburza fale Wisły, plącze sieci i wypuszcza ryby z więcierzy. Ponieważ jednak syrena oczarowywała ich swym pięknym śpiewem, nic jej nie zrobili.
Pewnego razu bogaty kupiec zobaczył syrenę i usłyszał jej piękny śpiew. Szybko przeliczył, ile zarobi, jeżeli uwięzi syrenę i będzie ją pokazywać na jarmarkach. Podstępem ujął syrenę i uwięził ją w drewnianej szopie, bez dostępu do wody. Skargi syreny usłyszał młody parobek, syn rybaka i z pomocą przyjaciół w nocy uwolnił ją. Syrena z wdzięczności za to, że mieszkańcy stanęli w jej obronie obiecała im, że w razie potrzeby oni też mogą liczyć na jej pomoc. Z tego właśnie powodu Warszawska Syrena jest uzbrojona – ma miecz i tarczę dla obrony tego miasta.
Pomniki Warszawskiej Syrenki
Rynek Starego Miasta
Rzeźba na warszawskim Rynku
Starego Miasta
została wykonana przez
Konstantego Hegla
.
Pierwotnie (
1855
-
1928
) i obecnie (od
2000
) stoi na Rynku. W czasie pomiędzy tymi datami była przenoszona w różne miejsca Warszawy. W
2008
roku oryginalna rzeźba wykonana z brązowionego cynku została zabrana z rynku w celu wykonania prac konserwatorskich. Rzeźba była w bardzo złym stanie technicznym na skutek urazów mechanicznych i licznych aktów wandalizmu.
1 maja
2008 o 6 rano na cokół na rynku wróciła oryginalna rzeźba, jednak 12 maja oryginał przeniesiono do Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, jego miejsce zastąpiła kopia.[1]Kopia została wykonana w zakładzie odlewniczym Jacka Guzery w Dąbrowie pod Kielcami.
52°14'59″N 21°00'44″E / 52.24972, 21.01222
Powiśle
W kwietniu
1939
postawiono nad
Wisłą
pomnik wykonany ze
spiżu
. Do rzeźby
Ludwice Nitschowej
pozowała
Krystyna Krahelska
.
Jesienią
2006
przed pomnikiem ustawiono tablicę informującą o srebrnym Krzyżu
Virtuti Militari
, który nadał Warszawie gen. Sikorski w uznaniu zasług obrony miasta we wrześniu 1939.
52°14'25″N 21°01'55″E / 52.24028, 21.03194
Wiadukt Markiewicza
Wiadukt im. Stanisława Markiewicza w ciągu ulicy Karowej zdobi postać Syrenki dłuta Jana Woydygi z roku 1905.
Poza Warszawą
Pomnik–fontanna warszawskiej Syrenki, w kształcie zbliżonym do pomnika na Powiślu, znajduje się na placu w centrum
Bielska-Białej
. Powstał w
1954
r. Jego autorem jest Ryszard Sroczyński.
Zobacz też
Przypisy
