Polemon I Pytodoros, właśc. Marek Antoniusz Polemon I Eusebes Soter ( gr. : Πολέμων Πυθόδωρος, Polémōn Pythódōros) (zm. 8 p.n.e. ) – król Pontu od 36 , Małej Armenii w latach 33 - 30 p.n.e. i Bosporu od 15 p.n.e. do swej śmierci.

Sprzymierzeniec Marka Antoniusza

Polemon był synem i spadkobiercą anatolijskiego Greka Zenona i prawdopodobnie Tryfeny. Ojciec był wybitnym mówcą i arystokratą pochodzącym z Laodikei nad Lykosem (ob. Turcja ). Zenon zachęcił miejscowe władze by oprzeć się rzymskiemu wodzowi Tytusowi Labienusowi i królowi Pakorusowi I z Partii, kiedy ich armie najechały Syrię i Anatolię . Zenon był przyjacielem i sprzymierzeńcem Marka Antoniusza , triumwira rzymskiego. Brał wiodącą rolę podczas partyjskiego najazdu w 40 r.

W r. 36 p.n.e. dla zasług Zenona w kampanii partyjskiej, Marek Antoniusz wyznaczył Polemona, jego syna, na króla Pontu . Tego roku Polemon pomagał Rzymianinowi w jego kampanii wojennej przeciwko Partii . Partowie pokonali ich obu. Polemon był schwytany i wzięty do niewoli przez partyjskiego króla. Po wpłaceniu okupu został wypuszczony. Do tego czasu, Polemon panował z Ikonium (ob. Konya ) w Likaonii .

W 35 r., Polemon pomógł Antoniuszowi w zawarciu przymierza między królem Artawazdesem I z Medii Atropatene a Rzymem . Król Medii był bowiem sprzymierzeńcem Partii. W 33 r. Antoniusz wyznaczył Polemona na króla Małej Armenii po Dejotarze II Filadelfie.

Podczas bitwy morskiej pod Akcjum w 31 r., Polemon wysłał pomoc wojskową Markowi Antoniuszowi . Po jego śmierci był na łasce zwycięzcy. W 30 r. Oktawian , jako zwycięzca, zostawił mu królestwo Pontu, a odebrał królestwo Małej Armenii. Dał ją innemu królowi, Artawazdesowi I z Medii Atropatene . Kazał Polemonowi jednak czekać na potwierdzenie władzy w Poncie do 26 r., kiedy został uznany za przyjaciela i sprzymierzeńca ludu rzymskiego. Oktawian August przyznał mu berło z kości słoniowej, wyhaftowaną triumfalną szatę. Witał go jako króla, sprzymierzeńca i przyjaciela. To uznanie stało się tradycją w przyznawaniu i wyznaczaniu przyszłych sprzymierzeńców rzymskich.

Rządy w Bosporze

W r. 17 r. zmarł Asander Filokajsar Filoromajos mąż Dynamis Filoromajos i król Bosporu. Skryboniusz , prawdopodobnie nieślubny syn Farnakesa II , po jego śmierci zgłaszał pretensje do tronu. Królowa Dynamis była zmuszona poślubić go. Skryboniusz mógł dzięki temu małżeństwu rządzić Bosporem . Marek Wipsaniusz Agryppa , rzymski mąż stanu i przyjaciel cesarza, postanowił zainterweniować w sprawy królestwa. Uznał Skryboniusza za zdrajcę oraz skazał go na śmierć w 15 r. Agryppa postanowił umieścić Polemona na jego miejsce. Ten dzięki małżeństwu z Dynamis zasiadł na tronie bosporańskim. Rządził także w Kolchidzie , która została przyłączona do Pontu w 81 r., potem przeszła do Bosporu za króla Farnakesa II .

Polemon panował długo i pomyślnie. Rozszerzył królestwo najdalej do rzeki Tanais . W r. 8 p.n.e. zajął się kampanią wojenną przeciwko Aspurgianom, koczowniczemu szczepowi, który żył powyżej gór Fanagoria. Został przez nich pokonany i wzięty do więzienia, gdzie był zgładzony. Po jego śmierci, Tyberiusz Juliusz Aspurgos Filoromajos , syn Asandra i Dynamis, nastąpił po nim jako król Bosporu. Pytodoris Filometor , wdowa po nim, objęła samodzielną władzę nad Pontem .

Małżeństwa i potomstwo

Pierwszą żoną Polemona I była królowa Bosporu Dynamis Filoromajos , córka króla Pontu i Bosporu Farnakesa II Filoromajosa . Do małżeństwa doszło w r. 15 p.n.e. Dynamis miała wcześniej dwóch mężów, którzy rządzili z nią w Bosporze. Pierwszym jej mężem był Asander Filokajsar Filoromajos (zm. 17 p.n.e.), a drugim Skryboniusz (zm. 15 p.n.e. ) Polemon przybył do Bosporu by nim rządzić razem z żoną. Małżeństwo ich nie trwało długo, ponieważ Dynamis zmarła w 14 p.n.e. Zostawiła po sobie syna z pierwszego małżeństwa Tyberiusza Juliusza Aspurgosa , przyszłego króla Bosporu.

Około r. 14 p.n.e. Polemon wziął sobie drugą żonę. Była nią Pytodoris Filometor , córka Pytodorosa , bogatego greckiego obywatela miasta Tralles oraz Rzymianki Antonii , córki triumwira rzymskiego Marka Antoniusza . Pytodoris urodziła Polemonowi I dwóch synów i jedną córkę:

• Zenon (zm. 34 n.e.), znany jako Zenon Artakses lub Artakses III , późniejszy król Armenii od 18 r.
• Marek Antoniusz Polemon I Filopator (zm. 40 n.e.), późniejszy arcykapłan i władca Olby w Cylicji Trachejskiej 17-37 n.e. Posiadał syna:
  • Marek Antoniusz Polemon II (zm. 70), późniejszy arcykapłan i władca Olby w Cylicji Trachejskiej od 41 r. W 48 r. poślubił z Berenikę, córkę Agryppy I , króla Chalkis i wdowę po kuzynie oraz królu Chalkis Herodzie . W 54 r. rozwiódł się z nią.
• Antonia Tryfena (ur. 10 p.n.e., zm. 55 n.e.), żona Kotysa VIII , króla Tracji. Po śmierci matki objęła władzę w Poncie w 33 r.

Bibliografia

• Sartre M., Wschód rzymski. Prowincje i społeczeństwa prowincjonalne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego w okresie od Augusta do Sewerów (31 r. p.n.e.-235 r. n.e.), tłum. S. Rościcki, Ossolineum, Wrocław 1997, s. 18 i in., .

Linki zewnętrzne

• Polemon of Pontus w Absolute Astronomy