EC Szombierki po wybudowaniu
Rycina przedstawiająca EC Szombierki
Elektrociepłownia Szombierki -
elektrociepłownia
znajdująca się w
Bytomiu
, dzielnicy
Szombierki
. Wraz z
Elektrociepłownią Miechowice
tworzy
Zespół Elektrociepłowni Bytom
.
Historia
Budowę Elektrociepłowni Szombierki rozpoczęto po zakończeniu
I wojny światowej
. Inwestorem była niemiecka spółka Schaffgotsh Bergwerksgesellschaft GmbH należąca wówczas do
Joanny Gryzik
głównej spadkobierczyni majątku po
Karolu Goduli
i jej męża Hansa Ulryka Schaffgotscha. Początkowo miała to być fabryka materiałów wybuchowych, jednak ostatecznie postawione już budynki zaadaptowano do funkcji elektrowni. Obiekt zlokalizowano pomiędzy torami tworzącymi wspólnie kształt trójkąta. W przypadku obrony elektrowni, miały tam stanąć
pociągi pancerne
, które miały utrudnić zdobycie strategicznego obiektu. Cały kompleks budynków zaprojektowali sławni architekci, Georg i Emil Zillmann'owie. W obiekcie znajdują się także lampy projektu Petra Berensa.
Zakład otwarto
29 listopada
1920
. Pierwszymi urządzeniami, które rozpoczęły pracę, były cztery kotły typu "Babcock" i
turbozespół
"WUMAG" o mocy 12,8
MW
. W następnych latach uruchomiono 19 kotłów typu "Steinmiller", "Babcock-Wilcox" i "Babcock", a także cztery turbozespoły "WUMAG" i GMA "WUMAG". W
1925
roku na wieży elektrowni zamontowano czterostronny zegar marki Siemens und Halske, sprzężony z 54 zegarami działającymi w zakładzie. Podczas najlepszego okresu w historii "Szombierek" - ok.
1930
r. - w zakładzie pracowało ponad 900 osób. Była to wówczas jedna z największych elektrowni w Europie. W
1937
roku wzniesiono najwyższy z trzech kominów elektrowni o wysokości 120 metrów, natomiast w latach
1939
-
1944
osiągnęła maksymalną moc 100
MW
.
Elektrownia Szombierki była jednym z pierwszych zakładów, które po wkroczeniu
Armii Czerwonej
do Bytomia w
1945
r. rozpoczęły działalność. Jest to zasługa pracowników, którzy pomimo ewakuacji większości kierownictwa doprowadzili do rozruchu. W tym samym roku oddziały Armii Czerwonej zdemontowały część urządzeń i wywiozły je w głąb
Rosji
. Trafiły tam trzy kotły, jeden turbozespół i dwa transformatory sprzęgłowe.
15 maja
1945
roku zakład został przekazany władzom polskim. Zostały w nim cztery turbozespoły i 20 kotłów, co pozwalało na osiągnięcie mocy 70 MW.
W latach
1947
-
1948
zamontowano 3 kotły typu La Mont oraz dwa turbozespoły typu Skoda-35 MW i I Brneńska. Dzięki temu w
1955
roku osiągnięto moc 108 MW. "Szombierki" były wtedy jedną z największych elektrowni w kraju.
W latach siedemdziesiątych przekształcono "Szombierki" z zawodowej
elektrowni kondensacyjnej
w
elektrociepłownię
. W związku z tym rozbudowano technologiczne układy ciepłownicze, oddano do użytku m.in. wymienniki ciepła, rurociągi magistrali "północnej" i "południowej". W
1974
roku uruchomiono kocioł wodny WR-25 i poszerzono układ wymienników ciepła do mocy 106 MW (ostatecznie 158 MW). W
1987
roku doprowadzono do Zakładów Gumowych Górnictwa w Łagiewnikach specjalny
rurociąg
, za pomocą którego dostarczane jest ciepło w postaci pary. W 1992 roku wycofano stare kotły rusztowe z okresu międzywojennego i uruchomiono nowy kocioł OR-32.
Teraźniejszość i przyszłość
Obecnie Elektrociepłownia Szombierki produkuje ciepło w okresie letnim, gdy prowadzone są remonty w Elektrociepłowni Miechowice, okresach szczytu i w przypadkach awarii. Na dzień dzisiejszy zakład dysponuje dwoma kotłami: WR-25 i OR-32.
ZEC Bytom S.A. sukcesywnie wycofuje produkcje z Szombierek. Dzięki planom spółki związanych z zakładem, kompleks budynków elektrociepłowni stał się sceną przeróżnych wydarzeń kulturalnych. W największej hali "Szombierek" odbyły się m.in.: Międzynarodowa Konferencja Tańca Współczesnego, Gala Mozartowska, Festiwal Teatromania i Festiwal Sztuki Wysokiej. Dzięki imprezom zorganizowanym w zakładzie, ZEC Bytom S.A.
22 listopada
2006
roku otrzymał nagrodę "Arts & Business Award" w kategorii małe i średnie przedsiębiorstwa.
Z racji wycofywania produkcji z zakładu, pojawił się problem wykorzystania unikatowego na skalę światową kompleksu budynków. ZEC Bytom S.A. planuje przekształcić Elektrociepłownię Szombierki w dynamiczne centrum kulturalne połączone z pasażem handlowym, centrum kongresowym, powierzchniami wystawienniczymi oraz średniej klasy hotelem. W tym celu podpisano list intencyjny z Urzędem Miejskim w Bytomiu, na mocy którego będą poczynione starania o przyznanie funduszy na adaptacje obiektu do nowej funkcji z Regionalnego Programu Organizacyjnego
Województwa Śląskiego
na lata
2007
-
2013
. W tym samym czasie prowadzone są również rozmowy z prywatnymi inwestorami.
Dane techniczne
- 2 kotły energetyczne,
- 1 turbozespół o mocy 8,8 MW,
- 1 kocioł ciepłowniczy o mocy 29 MW.
Elektrociepłownia Szombierki jest obecnie źródłem rezerwowo-szczytowym systemu ciepłowniczego Bytomia.
Linki zewnętrzne
Linki zewnętrzne