|
sarkofag
sarkofag (gr. σαρκoφάγος / sarkophagos; z gr. σάρξ / sarx - 1. „mięso”, 2. „ciało” + gr. φαγειν / phagein - „zjeść, pożreć”) – zdobiona trumna w kształcie skrzyni. Nazwa, zlatynizowana i rozpropagowana przez Pliniusza Starszego, wywodzi się ze sposobu pochówku zmarłych stosowanego do dziś w niektórych rejonach Grecji i Azji Mniejszej, polegającego na tymczasowym składaniu ich w kamiennej trumnie (sarkofagu) na około siedem lat. Po tym czasie, kiedy zwłoki są już zazwyczaj całkowicie oczyszczone z tkanek miękkich, zwyczaj nakazuje wydobyć z sarkofagu pozostałe kości, które uroczyście chowane są ponownie, np. wmurowywane w ścianę w urnie. Sam sarkofag zaś posłużyć może następnemu zmarłemu. Zwyczaj ten pozwala zaoszczędzić w skalistych okolicach cennych gruntów, bowiem nie ma potrzeby "marnować" ich na cmentarze, skoro kamienne sarkofagi można ustawiać na nieużytecznych z punktu widzenia rolniczego skałach. Herodot błędnie wierzył, że właściwość "pożerania mięsa" zależy m.in. od rodzaju kamienia, z którego wykonany jest sarkofag.
Nazwę tę stosuje się obecnie w odniesieniu także do takich kamiennych trumien, które nigdy nawet w zamierzeniu nie miałyby służyć do ponownego pochówku innej osoby, a zatem również do "ostatecznych" trumien kamiennych. Sarkofagi znano i używano w wielu kulturach, wykonując je z różnych materiałów:
-
starożytny Egipt – w okresie Starego Państwa – z ciosów kamiennych lub wykute w monolicie, z cegły lub terakoty, zdobione hieroglifami; w okresie Średniego Państwa – z drewna, zdobione polichromią i Tekstami Sarkofagów; w okresie Nowego Państwa – sarkofagi zwykle wykonywano z bazaltu lub kwarcytu, rzadziej z granitu. Zwykle były monolityczne, bogato ozdobione reliefami przedstawiającymi sceny mitologiczne. Do sarkofagów składano antropoidalne trumny z zabalsamowanymi zwłokami; dla władców ostatnią, wewnętrzna trumnę wykonywano ze złota, inkrustowaną lazurytem, emalią i alabastrem.
- starożytna Grecja – występują sporadycznie, wykonywane najczęściej z terakoty, zdobione reliefami, sarkofag Aleksandra Wielkiego wykonano z marmuru;
- etruskie – z terakoty lub wykuwane w kamieniu. Zdobione reliefem z portretem zmarłego w pozycji leżącej
- starożytny Rzym – w okresie od III w. p.n.e. do I w. p.n.e. występują sporadycznie, od II w. upowszechniły się wykonane z marmuru zdobione na bokach reliefami o tematyce mitologicznej, (w III w. historycznej), wieko zdobi dwuspadowy daszek lub portret zmarłego.
- w okresie wczesnego chrześcijaństwa – sarkofagi mają formę przyjętą z sarkofagów rzymskich, tematyka zdobnicza zaczerpnięta jest z historii Nowego Testamentu.
- średniowiecze – w okresie romańskim zdobione są reliefami, wizerunkiem zmarłego. Sarkofagi coraz częściej przybierają formę tumby
- XVIII i początki XIX w. – to powrót sarkofagów w formie naśladującej sarkofagi antyczne, jako ozdoby parków krajobrazowych.
Inne hasła zawierające informacje o "sarkofag":
Klasztor w Pożajściu
Frediani. Natomiast w końcowej fazie pracami kierował Pietro Puttini, który zaprojektował także
sarkofag
fundatora (niezrealizowany - Krzysztof Zygmunt Pac został pochowany pod progiem kościoła). ...
Mensa (budownictwo)
płyta z
piaskowca
lub
marmuru
oparta na nogach (stipes) lub bloku, skrzyni (
sarkofagu
). Mensa jest podstawową częścią
ołtarza
. Na środku umieszczano kwadratowe zagłębienie (sepulcrum ...
Nagrobek Kazimierza III Wielkiego na Wawelu
europejskiej mody dworskiej z XIV wieku. Przedstawienie takich siedzących postaci na tumbie
sarkofagowej
należy do szczególnie rzadkich, na ogół przedstawiano orszak żałobny lub płaczki. ...
Tumba
umieszczonej w posadzce
kościoła
z
inskrypcją
, zdobioną płaskim
reliefem
, poświęconą zmarłemu. Zobacz też
sarkofag
...
Antoni Madeyski
Koła Artystów Polskich "Kapitol"
.Został pochowany w Rzymie na cmentarzu
Campo Verano
.Jest autorem
sarkofagów
Królowej Jadwigi
z
1902
i
Władysława Warneńczyka
z
1906
oraz
epitafium
...
Kaplica Lipskich na Wawelu
półkolumny
kompozytowe
podtrzymują przełamany u dołu trójkątny przyczółek. Z niszy wysówa się sarkofag z leżącą nań rzeźbą biskupa w pozie sansowinowskiej. Nad nią widnieje ...
Groby Królewskie na Wawelu
Sobieski
, zm. 17 czerwca 1696, pochowany na Wawelu 15 stycznia 1734. Obecny sarkofag królewski jest fundacją ostatniego monarchy
Stanisława Augusta Poniatowskiego
z okazji 100 ...
2010
Wisły
dały początek
wielkiej powodzi
, która objęła całą południową Polskę.
22 maja
–
sarkofag
ze szczątkami
Mikołaja Kopernika
został uroczyście pochowany w
bazylice archikatedralnej
we ...
Sławomir Odrzywolski
1885-1904. Wg jego projektu wykonano kraty i bramki prowadzące do prezbiterium Katedry, sarkofag dla
Adama Mickiewicza
w 1890, zrekonstruowano baldachim nad sarkofagiem
Władysława Łokietka
...
Stefan Wyszyński
Górze
15 sierpnia
1969
. Trumna z ciałem prymasa została umieszczona na kamiennym sarkofagu w podziemiach Archikatedry. Po przejściu przed trumną delegacji oficjalnych, trumnę opuszczono ...
Inne lekcje zawierające informacje o "sarkofag":
017. Dorobek kultury Rzymu (plansza 10)
...
112. Siedem Cudów Świata - część 1 (plansza 8)
...
112. Siedem Cudów Świata - część 1 (plansza 9)
Królewska ozdobiona jest całkowicie wbrew panującemu ówcześnie zwyczajowi. Powątpiewa się również, ponieważ sarkofag jest wstępnie wyciosany i brakuje pokrywy. Ponadto na zewnątrz prowadzą dwa ...
|
