Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Województwo zachodniopomorskie

Województwo zachodniopomorskie

województwo zachodniopomorskie
Herb województwa zachodniopomorskiego
Flaga województwa zachodniopomorskiego
Herb Flaga
Siedziba wojewody
Siedziba sejmiku
Szczecin
Urząd WojewódzkiSzczecin,
Wały Chrobrego 4
Wojewoda Marcin Zydorowicz
Urząd MarszałkowskiSzczecin
ul. Korsarzy 34
Zamek Książąt Pomorskich
Marszałek Władysław Husejko
Powierzchnia 22 892,48 km²
Ludność 1 693 284 mieszk.
(2009)
Gęstość zaludnienia 74,0 mieszk./km²
Urbanizacja 68,7%
Tablica rejestracyjna Z
TERYT 32
Kod ISO PL-ZP
zobacz: szczegółowy podział administracyjny
Powiaty województwa zachodniopomorskiego
powiaty grodzkie 3
ziemskie 18
gminy miejskie 11
miejsko-wiejskie 51
wiejskie 52
Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki

Wały Chrobrego 4
70-502 Szczecin

Oficjalna strona województwa zachodniopomorskiego

Województwo zachodniopomorskie – jedno z 16 województw w Polsce , powołanych do życia w związku z reformą administracji publicznej z 1999 roku . Pod względem powierzchni zajmuje piąte miejsce wśród województw, pod względem liczby mieszkańców jest na jedenastym miejscu. Stolicą województwa jest Szczecin .

Powierzchnia województwa wynosi 22 892,48 km². Według danych z 30 czerwca 2009 roku, obszar województwa zamieszkiwały 1 693 284 osoby[1].

Spis treści

Położenie

Województwo położone w północno-zachodniej Polsce, nad Morzem Bałtyckim . Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia województwa wynosi 22 892,48 km²[2]. Obszar ten obejmuje także morskie wody wewnętrzne polskiej części Zalewu Szczecińskiego oraz akweny wokół cieśnin: Dziwny i Świny , które są częściami Morza Bałtyckiego . Graniczy na zachodzie z Niemcami na długości 186,6 km, z landami Meklemburgia-Pomorze Przednie i Brandenburgia . Północną granicę województwa stanowi wyznaczona linia brzegowa nad Zatoką Pomorską i dalszą częścią Bałtyku – długość tej granicy wynosi 185 km[3]. Zachodniopomorskie graniczy z trzema innymi województwami – na południu z woj. lubuskim i woj. wielkopolskim , a na wschodzie z woj. pomorskim .

Mapa fizyczna województwa zachodniopomorskiego

Region położony jest na Pobrzeżach Południowobałtyckich : Szczecińskim i Koszalińskim oraz na Pojezierzu Pomorskim (części Pojezierzy Południowobałtyckich ).

Większą część województwa obejmuje historyczne Pomorze Zachodnie . Południowe części należały dawniej do Wielkopolski i Nowej Marchii , dawniej ziemi lubuskiej . Tereny województwa należały następnie do prowincji Pomorze . W 1946 roku na większości obecnego obszaru znajdowało się województwo szczecińskie , które w 1950 roku podzielono na mniejsze woj. szczecińskie i woj. koszalińskie .

Historia i powstanie

Województwo zachodniopomorskie utworzono z następujących części administracyjnych:

Powstanie województwa zachodniopomorskiego nie obyło się bez protestów mieszkańców Koszalina , którzy nie chcieli pogodzić się z utratą województwa koszalińskiego i zgłosili projekt województwa środkowopomorskiego . Podejmowano również starania o wytyczenie granic zbieżnych z historycznymi i włączenie do województwa zachodniopomorskiego Słupska . Ostatecznie do powstania województwa środkowopomorskiego nie doszło, a Słupsk został przyłączony do województwa pomorskiego .

Klimat

Klimat województwa charakteryzuje się dużą różnorodnością i zmiennością. Wynika to ze ścierania się na tym obszarze klimatu morskiego z klimatem lądowym oraz z wpływu czynników lokalnych na ukształtowanie się zjawisk pogodowych. Północna i zachodnia część województwa ma typowe cechy klimatu morskiego. W miarę oddalania się od morza i w kierunku wschodnim zaznaczają się stopniowo cechy klimatu kontynentalnego . Charakterystyczną cechą klimatu jest wzrost opadów w rejonach najwyższych wzniesień Pojezierza. W obrębie poszczególnych obszarów występuje duża zmienność klimatu (mikroklimat), uwarunkowana cechami środowiska jak położenie (w pobliżu morza, jeziora, dużych rzek), ukształtowanie terenu, pokrycie obszaru (lasy, łąki, zabudowa), rzeźba terenu (pradoliny, wzniesienia)[4].

Bliskość morza, zasoby wodne oraz duża powierzchnia lasów kształtują umiarkowany klimat charakteryzujący się znaczną wilgotnością powietrza oraz przewagą wiatrów zachodnich i północno-zachodnich. Klimat nad morzem można określić jako umiarkowany ciepły morski, natomiast klimat w głębi lądu jako umiarkowany ciepły przejściowy.

Przyroda

W województwie zachodniopomorskim lasy zajmują prawie 35% powierzchni (2004)[5].

Największym zbiornikiem wodnym jest Zalew Szczeciński , poza tym jest wiele jezior z których największe to Dąbie , Miedwie , Jamno , Drawsko , Wielimie , Bukowo , Lubie , Pile , Płoń , Woświn , Kopań oraz Ińsko . Przez województwo przepływa kilkadziesiąt rzek, w tym trzecia pod względem długości rzeka kraju: Odra , oraz wiele mniejszych, z których największe leżące w całości na terytorium województwa są: Rega (ok. 180 km), Parsęta (ok. 135 km), Ina (ok. 129 km) i Płonia (ok. 79 km).

Ochrona środowiska

W zachodniopomorskim 2 parki narodowe : Woliński , oraz w połowie Drawieński , 7 parków krajobrazowych : Barlinecko-Gorzowski (częściowo), Cedyński , Drawski , Iński , Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry , częściowo Park Krajobrazowy "Ujście Warty" oraz Szczeciński Park Krajobrazowy "Puszcza Bukowa" . Poza tym w województwie jest 114 rezerwaty przyrody o różnej typologii, m.in. florystyczne, leśne, torfowiskowe, krajobrazowe, ptaków oraz Puszcza Wkrzańska , Puszcza Goleniowska i Puszcza Bukowa . Łączna powierzchnia obszarów tworzących krajowy system obszarów chronionych wynosi około 20% ogólnej powierzchni województwa[6].

Podział administracyjny

Największym powiatem województwa jest powiat gryfiński , którego powierzchnia wynosi 1869,11 km², a najmniejszym powiat policki 665,26 km². Największą gminą województwa jest gmina Wałcz 574,88 km², a najmniejszą gmina miejska Sławno 15,83 km²[2].

Wyłączając miasta na prawie powiatu (Szczecin, Koszalin, Świnoujście) według danych z 30 czerwca 2009 r. powiatem o największej liczbie mieszkańców jest powiat stargardzki – 119 321 osób, a powiatem o najmniejszej liczbie mieszkańców jest powiat łobeski – 38 122 osób. Wyłączając miasta na prawie powiatu gminą o największej liczbie mieszkańców jest gmina miejska Stargard Szczeciński – 69 951 osób, a gminą o najmniejszej liczbie mieszkańców jest gmina Nowe Warpno – 1594 osób[1].

Liczba ludności[7] i powierzchnia[8] wg GUS z 2008 roku.

Powiaty grodzkie[7][8]
HerbPowiatLudnośćPow.
(km²)
Koszalin 107.98698,34
Szczecin 406.307300,55
Świnoujście 40.765197,23
Powiaty ziemskie[7][8]
HerbPowiatLudnośćPow.
(km²)
Gęstość zaludnieniaUrbanizacja (%)Liczba gmin miejskichLiczba gmin miejsko-wiejskichLiczba gmin wiejskich
białogardzki 48.271845,465762,6121
choszczeński 49.7951327,523848,042
drawski 57.7051764,423361,924
goleniowski 79.5041615,644953,333
gryficki 60.6601017,376050,533
gryfiński 83.0191869,114445,563
kamieński 47.7261003,404852,751
kołobrzeski 76.617724,6610658,616
koszaliński 64.5201668,423921,635
łobeski 38.2041065,133653,141
myśliborski 67.2451182,415759,232
policki 67.166665,2810152,722
pyrzycki 39.953726,005542,224
sławieński 57.3301043,265547,624
stargardzki 119.1981519,977866,5145
szczecinecki 77.1321765,394463,4132
świdwiński 48.5191093,024449,5114
wałecki 54.3231414,953860,6131

Architektura

Układ szachownicowy w Trzebiatowie

Na zasoby środowiska kulturowego województwa składa się 2893 zabytków nieruchomych oraz 1547 zabytków ruchomych wpisanych do rejestru zabytków, a ponadto obiekty w ewidencji konserwatorskiej[9].Na obszarze województwa znajduje się dwa obiekty uznane za pomnik historii : zespół katedralny w Kamieniu Pomorskim [10] i zespół kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Świata oraz średniowieczne mury obronne miasta w Stargardzie [11].

Urbanistyka i architektura

Układy staromiejskie o średniowiecznej metryce, które zachowały rozplanowanie z czasu lokacji. Składają się na nie kościoły farne , ratusze i zespoły zabudowy mieszczańskiej – głównie XIX-wiecznej, ale też kamienicami o metryce starszej XV–XVII-wiecznej. W dobrym stanie zachowały się układy staromiejskie w Cedyni , Darłowie , Dobrej koło Nowogardu , Lipianach , Maszewie , Mieszkowicach , Moryniu , Myśliborzu , Trzebiatowie , Trzcińsku-Zdroju i Wolinie . Odbudowywane są obecnie zespoły staromiejskie w Szczecinie , Stargardzie Szczecińskim i Kołobrzegu [9].

Na terenie województwa znajduje się liczna grupa miast z czytelnie zachowanymi murami obronnymi z wieżami, basztami, bramami i fosami pochodzącymi z okresu średniowiecza. Są to unikatowe w kraju zespoły pod względem liczby i walorów zabytkowych. Do najlepiej zachowanych należą mury w Drawsku Pomorskim , Koszalinie , Mieszkowicach , Pyrzycach , Reczu , Stargardzie Szczecińskim , Trzcińsku-Zdroju . Wśród nich zachowały się egzemplarze miejskiej architektury obronnej klasy europejskiej, jak na przykład Brama Świecka i Barnkowska w Chojnie , Brama Wolińska w Goleniowie , Brama Wałowa , Młyńska i Pyrzycka w Stargardzie Szczecińskim .

Zabytkowa willa w Międzyzdrojach

W części ośrodków wypoczynkowych utrzymała się architektura uzdrowiskowa związana z rozwojem pod koniec XIX wieku funkcji rekreacyjno–uzdrowiskowych, głównie w pasie nadmorskim ( Świnoujście , Kamień Pomorski , Dziwnów , Kołobrzeg ), a także w rejonach występowania leczniczych pokładów wód lub błot ( Trzcińsko-Zdrój , Połczyn-Zdrój ). Architektura ta nawiązuje do wzorców szwajcarskich i południowoniemieckich. Miejscowości te nadal pełnią funkcje uzdrowiskowo–wypoczynkowe, lecz znacznej degradacji ulega układ i zabudowa, czyli te elementy układu przestrzennego, które decydują o atrakcyjności wielu historycznych i tradycyjnych europejskich miejscowo ci uzdrowiskowych[9].

Zachowały się układy ruralistyczne (wiejskie) o średniowiecznej metryce o czytelnych układach lokacyjnych okolnicowych , owalnicowych lub ulicowych , z zachowaną zabudową zagrodową murowaną i ryglową z XIX wieku, z przykładami starszej XVIII-wiecznej zabudowy (np. w rejon Pyrzyc , pasa nadmorskiego).

Zamki, rezydencje

Województwo zachodniopomorskie posiada zamki będące ośrodkami władzy książąt pomorskich i biskupów. Najbardziej okazalszym jest Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie oraz Darłowie . Następne zamki znajdują się w Białogardzie , Swobnicy , Świdwinie . Relikty zamków mieszczą się w Dobrej koło Nowogardu , Drawnie , Starym Drawsku , Golczewie , Karlinie , Moryniu , Złocieńcu .

Na terenie województwa znajdują się rezydencje pomorskie, będące założeniami dworsko–pałacowo–parkowymi z folwarkami, wpisane są w krajobraz większości wsi pomorskich. Większość XIX–wieczna, ale także starsze, XVIII-wieczne rezydencje, jak np. unikatowe barokowe założenia w Świerznie i Niepołcku . Budowle rezydencjonalne prezentują charakterystyczny dla XIX wieku eklektyzm . Z wielu dawnych rezydencji pozostały tylko parki z cennym starodrzewem, jak na przykład park w Zatoni Dolnej , który ma walory ponadlokalne[9].

Obiekty sakralne

Kaplica templariuszy w Chwarszczanach

Od średniowiecza po XIX wiek obiekty sakralne były i pozostały dominantami w zabudowie miast i wsi. Najstarsze pomorskie obiekty sakralne datuje się na XII–XIII wiek. Należą do nich romańskie i wczesnogotyckie kościoły granitowe. Jest to grupa świątyń miejskich i wiejskich położonych w południowo-zachodniej części województwa, będąca kontynuacją tego typu budowli po zachodniej stronie Odry (między innymi w gminie Moryń, Chojna, Mieszkowice). Do budowli sakralnych o największych walorach zalicza się katedra w Kamieniu Pomorskim wraz z zabudową Osiedla Katedralnego i stargardzka kolegiata Najświętszej Marii Panny Królowej Świata [12] oraz katedra NMP w Kołobrzegu [9]. W rejonach północno-wschodnich województwa (charakterystyczne dla tych terenów) występuje ponad 70 wiejskich kościołów o konstrukcji ryglowej (głównie wiejskich) z XVII–XVIII wieku[9].

Na Pomorzu Zachodnim prowadziły działalność zakony cystersów, joannitów, norbertanów i templariuszy, które wybudowały w średniowieczu zespoły zabudowań klasztornych w Bierzwniku , Chwarszczanach , Cedyni , Kołbaczu , Marianowie , Jasienicy , Pełczycach , Rurce .

Zabytki techniki

Na terenie województwa zachowało się wiele zabytki techników i przemysłu, które mają walory zabytkowe a jednocześnie są współcześnie użytkowane. Świadectwa rozwoju myśli technicznej są związane przede wszystkim z rozwojem przemysłu w XIX wieku, a obiekty militarne świadczą o strategicznym położeniu terenów woj. zachodniopomorskiego. Do pierwszej grupy należą młyny i wiatraki kontynuujące tradycje młynarskie sięgające średniowiecza. Działają małe elektrownie wodne i inne urządzenia hydrotechniczne budowane na większych rzekach regionu: Odrze , Redze , Inie , Drawie , Parsęcie . Funkcjonują zespoły urządzeń hydrotechnicznych rzeki Odry – system kanałów, śluz, jazów między innymi Polderu Cedyńskiego i Międzyodrza . Zachowały się kolejowe linie wąskotorowe, obecnie w większości zlikwidowane, a część funkcjonuje (linie GryficeRewal i Koszalin –Wielino).

Do drugiej grupy zabytków sztuki militarnej należą umocnienia w rejonie Odry i Wału Pomorskiego , pasa nadmorskiego, pozostałości twierdzy kołobrzeskiej oraz zespół XIX-wiecznych fortów w Świnoujściu . Obiektami charakterystycznymi dla nadmorskiego położenia województwa są XIX-wieczne latarnie morskie (w Świnoujściu , Niechorzu , Kołobrzegu ) oraz porty (w Szczecinie , Darłówku , Kołobrzegu ).

Archeologia

Na ternie województwa występują licznie zabytki archeologiczne, będące świadectwem najdawniejszych dziejów Pomorza Zachodniego, jak na przykład grobowce megalityczne z epoki kamienia w rejonie Dolic , Przelewic ; grodziska kultury łużyckiej, głównie z okresu wczesnego średniowiecza; cmentarzyska kurhanowe w rejonach Wolina , Dolic , Osiny , Przelewic , Trzebiatowa , koło Świelubia ; cmentarzysko kurhanowe z kręgami kamiennymi w Grzybnicy koło Koszalina; grodzisko wyżynne, port wczesnośredniowieczny, cmentarzysko ciałopalne w Budzistowie .

Urbanizacja

Ujście Regi do Bałtyku w Mrzeżynie
Stare miasto w Szczecinie
Zamek Ksiażąt Pomorskich w Darłowie
Rynek w Mieszkowicach

W województwie zachodniopomorskim są 63 miasta, w tym 3 miasta z prawami powiatu.

Liczba ludności[7] i powierzchnia[8] według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2008 roku (podkreślone zostały siedziby powiatów ziemskich, wytłuszczone siedziby powiatów grodzkich):

HerbMiastoLudnośćPowierzchnia
(km²)
Szczecin 406.307300,55
Koszalin 107.98698,34
Stargard Szczeciński 69.95148,08
Kołobrzeg 44.89025,67
Świnoujście 40.765197,23
Szczecinek 40.21948,63
Police 34.14537,23
Wałcz 25.95338,17
Białogard 24.34925,73
Goleniów 22.40411,78
Gryfino 21.0659,58
Nowogard 16.77212,44
Gryfice 16.59512,40
Choszczno 15.7659,58
Świdwin 15.53922,38
Barlinek 14.16217,55
Darłowo 14.03720,21
Dębno 13.90920
Złocieniec 13.19032,28
Sławno 13.11715,83
Pyrzyce 12.75038,79
Myślibórz 11.70015,04
Drawsko Pomorskie 11.41922,33
Łobez 10.33011,75
Trzebiatów 10.16210,25
Kamień Pomorski 9.16410,74
Połczyn-Zdrój 8.5287,22
Chojna 7.39812,12
Czaplinek 6.84513,62
Sianów 6.60615,88
Karlino 5.8329,40
Międzyzdroje 5.5024,50
Wolin 4.87914,47
Bobolice 4.3654,77
Resko 4.3544,49
Borne Sulinowo 4.34918,15
Lipiany 4.1595,54
Kalisz Pomorski 4.11011,95
Płoty 4.0934,12
Barwice 3.7567,50
Mieszkowice 3.5624,73
Chociwel 3.2663,67
Maszewo 3.2315,54
Węgorzyno 3.0096,85
Recz 2.99212,30
Polanów 2.9607,37
Dziwnów 2.9044,97
Pełczyce 2.80813,07
Golczewo 2.7147,42
Mirosławiec 2.6162,13
Tychowo 2.4864,1
Trzcińsko-Zdrój 2.4662,33
Drawno 2.4235,03
Człopa 2.3706,27
Dobrzany 2.3605,34
Dobra 2.3362,37
Biały Bór 2.20912,82
Ińsko 2.0027,48
Tuczno 1.9199,21
Moryń 1.6345,54
Cedynia 1.6221,67
Suchań 1.4653,57
Nowe Warpno 1.20024,51

Gospodarka

Rozładowywany IVS Kingbird w porcie Świnoujście

W 2007 roku produkt krajowy brutto woj. zachodniopomorskiego wynosił 46 904 mln zł, co stanowiło 4,0% PKB Polski . Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 89,8% średniej krajowej, co plasowało zachodniopomorskie na 6. miejscu względem innych województw[13].

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. zachodniopomorskiego w 3. kwartale 2009 roku wynosiło 3089,07 zł, co lokuje go na 6. miejscu na tle wszystkich województw[14].

Według danych z 2008 roku na terenie województwa było zarejestrowanych 206 128 prywatnych podmiotów gospodarczych , z czego 165 807 stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą . Było zarejestrowanych 12 356 spółek handlowych , a 4081 z nich miało udział kapitału zagranicznego[15].

W końcu stycznia 2010 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 115,6 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 17,7% do aktywnych zawodowo[16].

Kąpielisko w Pobierowie

W ciągu całego 2008 roku z obiektów znajdujących się na terenie województwa skorzystało 1 742 580 turystów, z których 21,8% stanowili turyści zagraniczni. Największy napływ turystów miał miejsce w czerwcu, lipcu i sierpniu, kiedy łączna liczba turystów wynosiła 45,7% z całego roku[17]. W 2008 roku na terenie województwa znajdowało się 840 obiektów zbiorowego zakwaterowania, które posiadały 107 800 miejsc noclegowych. W województwie było 178 obiektów hotelowych mających 14 877 miejsc noclegowych. Najwięcej miejsc tj. 49 976 posiadały ośrodki wczasowe, których było 8342[17].

W 2008 roku na obszarze woj. zachodniopomorskiego było 59 624 gospodarstw rolnych, z czego 99,24% było gospodarstwami indywidualnymi. Najczęściej (7144) gospodarstwo miało areał wynoszący od 5 do 10 ha dla użytków rolnych[18].

Demografia

Struktura demograficzna mieszkańców woj. zachodniopomorskiego wg danych z 31 grudnia 2007[19]:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
jednostkaosób %osób %osób %
populacja169227110087031951,4382195248,57
wiek przedprodukcyjny (0–17 lat)32970619,481606309,491690769,99
wiek produkcyjny (18–65 lat)111541265,9153946331,8857594934,03
wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat)24715314,617022610,06769274,55

Struktura płci i wieku w województwie zachodniopomorskim wg danych z 30 czerwca 2008 roku[7]:

W 2002 roku w powszechnym spisie ludności na 1 698 214 mieszkańców woj. zachodniopomorskiego przeważająca większość zdeklarowała narodowość polska . Największą grupą obywateli polskich w województwie należącą do mniejszości narodowej lub etnicznej była mniejszość ukraińska , do której należało 3703 osób, co stanowiło 0,218% ogółu mieszkańców. Drugą grupą była mniejszość niemiecka licząca 1014 osób, stanowiącą 0,0597% mieszkańców[20].

Tylko 1 osoba w woj. zachodniopomorskim zadeklarowała używanie w kontaktach domowych języka kaszubskiego , który jest językiem regionalnym Pomorza [20].

Mniejszości narodowe i etniczne (obywatele polscy) w 2002 r. w woj. zachodniopomorskim[20]
MniejszośćLiczba osóbProcentowy udział w województwieLiczba osób deklarujących używanie w kontaktach domowych języka mniejszościProcentowy udział w województwie
Mniejszość białoruska 1170,0069%390,0023%
Mniejszość czeska 60,0004%110,0007%
Mniejszość litewska 670,0039%230,0013%
Mniejszość łemkowska 660,0039%250,0015%
Mniejszość niemiecka 10140,0597%55810,3286%
Mniejszość ormiańska 80,0005%130,0008%
Mniejszość romska 6990,0412%7680,0452%
Mniejszość rosyjska 2210,0130%6180,0364%
Mniejszość słowacka 20,0001%120,0007%
Mniejszość słowacka 20,0001%120,0007%
Mniejszość tatarska 90,0001%00,0000%
Mniejszość ukraińska 37030,2180%24070,1417%
Mniejszość żydowska 440,0026%30,0002%

Kultura

Na terenie województwa w 2008 roku znajdowało się 380 placówek bibliotecznych i 24 kina. Działały 22 muzea, 12 teatrów i instytucji muzycznych, 15 galerii i salonów sztuki[19].

Największą biblioteką jest Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica w Szczecinie , która 31 grudnia 2006 roku posiadała 1 048 535 książek i czasopism, a także 453 760 pozycji ze zbiorów specjalnych[21].

Tradycje

W 2010 roku na liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi znajdowało się 8 produktów z woj. zachodniopomorskiego: Jeziorowy ogórek kiszony, Kapusta kiszona z beczki, Ogórek kołobrzeski, Chleb razowy koprzywieński, Miód Drahimski, Miód pitny trójniak, Nalewka ze śliwek z Dębiny, Wino ze śliwek[22].

Oświata

Budynek Rektoratu Uniwersytetu Szczecińskiego

Realizacją polityki oświatowej na terenie województwa kieruje Zachodniopomorski Kurator Oświaty. Kuratorium ma siedzibę w Szczecinie, posiadając także 2 delegatury: w Koszalinie i w Wałczu .

W 2008 roku w województwie funkcjonowały 22 szkoły wyższe, na których studiowało ogółem 78 246 osób. Na obszarze woj. zachodniopomorskiego znajdowało się 475 szkół podstawowych, 254 gimnazjów, 41 liceów profilowanych, 125 techników, 116 liceów ogólnokształcących, 22 szkoły artystyczne, 127 szkół policealnych dla dorosłych[19]. Największą zachodniopomorską uczelnią jest Uniwersytet Szczeciński , na którym wg danych z 30 listopada 2008 roku studiowało 30 079 osób[23].

W roku akademickim 2007/08 na 10 tys. mieszkańców województwa przypadało 448,6 studentów[24].

Sport

Na terenie województwa w 2008 roku we wszystkich dyscyplinach działało 643 klubów sportowych, w których ćwiczyło łącznie 43 068 osób[19].

W najwyższych rozgrywkach krajowych w 2009 roku w Polskiej Lidze Koszykówki z woj. zachodniopomorskiego grają 2 drużyny: AZS Koszalin oraz Kotwica Kołobrzeg . W najwyższej lidze futsalu Ekstraklasie grał zespół Pogoń 04 Szczecin .

Największym obiektem sportowym w województwie jest Stadion Miejski w Szczecinie , który może pomieścić 17 783 osób. Stadion jest wykorzystywany do meczów piłki nożnej.

Administracja i polityka

Organem uchwałodawczym jest Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego , składający się z 30 radnych[25], którzy są wybierani przez mieszkańców województwa w 5 okręgach wyborczych[26]. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa , składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem . Siedzibą władz województwa jest Szczecin . W Koszalinie znajduje się także wydział zamiejscowy urzędu marszałkowskiego.

Organem administracji rządowej jest Wojewoda Zachodniopomorski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Szczecin , jednak posiada on także delegaturę w Koszalinie .

Wojewodowie Zachodniopomorscy:

Wicewojewoda:

Mieszkańcy województwa wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych, których siedzibami okręgowych komisji wyborczych są: Szczecin i Koszalin . Posłowie do Parlamentu Europejskiego są wybierani z okręgu wyborczego nr 13 .

Sądownictwo

Sąd Okręgowy w Szczecinie

Teren województwa zachodniopomorskiego objęty jest właściwością dwóch sądów okręgowych (w Szczecinie i Koszalinie) oraz 18 sądów rejonowych [27][28]. Prócz tego istnieją 3 wydziały zamiejscowe sądów rejonowych (Chojna, Pyrzyce, Police)[29]. Na obszarze województwa znajduje się jeden Sąd Apelacyjny w Szczecinie, w którego obszarze właściwości znajdują się 3 sądy okręgowe. W Szczecinie znajduje się także wojewódzki sąd administracyjny [30]. Sądom powszechnym na obszarze woj. zachodniopomorskiego towarzyszy 1 prokuratura apelacyjna , 2 prokuratury okręgowe , 21 prokuratur rejonowych [31].

Obszary właściwości sądów powszechnych w woj. zachodniopomorskim[32][27][28]
Obszar właściwości (jednostki administracyjne) Sąd rejonowy Sąd okręgowy Sąd apelacyjny
miasto Białogard , miasto Świdwin , gmina Białogard , gmina Brzeżno , gmina Karlino , gmina Połczyn-Zdrój , gmina Rąbino , gmina Sławoborze , gmina Świdwin , gmina Tychowo Sąd Rejonowy w BiałogardzieSąd Okręgowy w KoszalinieSąd Apelacyjny w Szczecinie
gmina Czaplinek , gmina Drawsko Pomorskie , gmina Kalisz Pomorski , gmina Ostrowice , gmina Wierzchowo , gmina Złocieniec Sąd Rejonowy w Drawsku Pomorskim
miasto Kołobrzeg , gmina Dygowo , gmina Gościno , gmina Kołobrzeg , gmina Rymań , gmina Siemyśl , gmina Ustronie Morskie Sąd Rejonowy w Kołobrzegu
miasto Darłowo , Koszalin , gmina Będzino , gmina Biesiekierz , gmina Darłowo , gmina Malechowo , gmina Manowo , gmina Mielno , gmina Polanów , gmina Sianów , gmina Świeszyno Sąd Rejonowy w Koszalinie
miasto Sławno , gmina Postomino , gmina Sławno Sąd Rejonowy w Sławnie
miasto Szczecinek , gmina Barwice , gmina Biały Bór , gmina Bobolice , gmina Borne Sulinowo , gmina Grzmiąca , gmina Szczecinek Sąd Rejonowy w Szczecinku
miasto Wałcz , gmina Człopa , gmina Mirosławiec , gmina Tuczno , gmina Wałcz Sąd Rejonowy w Wałczu
gmina Bierzwnik , gmina Choszczno , gmina Drawno , gmina Krzęcin , gmina Pełczyce , gmina Recz Sąd Rejonowy w ChoszcznieSąd Okręgowy w Szczecinie
gmina Dobra , gmina Goleniów , gmina Maszewo , gmina Nowogard , gmina Osina , gmina Przybiernów , gmina Stepnica Sąd Rejonowy w Goleniowie
gmina Brojce , gmina Gryfice , gmina Karnice , gmina Płoty , gmina Rewal , gmina Trzebiatów Sąd Rejonowy w Gryficach
gmina Banie , gmina Cedynia , gmina Chojna , gmina Gryfino , gmina Mieszkowice , gmina Moryń , gmina Stare Czarnowo , gmina Trzcińsko-Zdrój , gmina Widuchowa Sąd Rejonowy w Gryfinie
gmina Dziwnów , gmina Golczewo , gmina Kamień Pomorski , gmina Świerzno , gmina Wolin Sąd Rejonowy w Kamieniu Pomorskim
gmina Łobez , gmina Radowo Małe , gmina Resko , gmina Węgorzyno Sąd Rejonowy w Łobzie
gmina Barlinek , gmina Boleszkowice , gmina Dębno , gmina Myślibórz , gmina Nowogródek Pomorski Sąd Rejonowy w Myśliborzu
miasto Stargard Szczeciński , gmina Bielice , gmina Chociwel , gmina Dobrzany , gmina Dolice , gmina Ińsko , gmina Kobylanka , gmina Kozielice , gmina Lipiany , gmina Marianowo , gmina Przelewice , gmina Pyrzyce , gmina Stara Dąbrowa , gmina Stargard Szczeciński , gmina Suchań , gmina Warnice Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim
Szczecin (centrum miasta przy zachodnim brzegu Odry)Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
miasto Szczecin (bez centrum), gmina Dobra (Szczecińska) , gmina Kołbaskowo , gmina Nowe Warpno , gmina Police Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie
miasto Świnoujście , gmina Międzyzdroje Sąd Rejonowy w Świnoujściu


Transport

Transport drogowy

Drogi krajowe w województwie zachodniopomorskim[33][34]
DrogaTrasaObecna długość w województwieUwagi
3 E65 ŚwinoujścieSzczecinGorzów WielkopolskiZielona GóraLubinLegnicaBolkówJelenia GóraJakuszyce – granica państwa  ?
S3 ŚwinoujścieGoleniówSzczecin A6 ( węzeł "Rzęśnica" ) – ... – Szczecin A6 ( węzeł "Klucz" ) – ParnicaGorzów WielkopolskiZielona GóraA4 ( Legnica ) – BolkówLubawka – granica państwa  ?istniejąca częściowo
6 E28 granica państwaKołbaskowoSzczecinGoleniówKoszalinSłupskLęborkGdańskŁęgowo  ?
A6 granica państwaKołbaskowoSzczecin S3 ( węzeł "Rzęśnica" )29 kmistniejąca częściowo
S6 S3 ( Goleniów ) – KoszalinA1 ( Gdańsk )0 kmplanowana
10 granica państwaLubieszynSzczecinStargard SzczecińskiWałczPiłaBiałe BłotaWypaleniskaPrzyłubieToruńSierpcDrobinPłońsk  ?
S10 A6 ( Szczecin ) – Stargard Szczeciński - Wałcz - PiłaBydgoszczToruńS7 ( Płońsk )13,5 kmistniejąca częściowo
11 KołobrzegKoszalinBoboliceSzczecinekPiłaPoznańJarocinPleszewOstrów WielkopolskiKępnoBytom  ?
S11 KołobrzegKoszalinPiłaPoznańOstrów WielkopolskiTarnowskie GóryA1 0 kmplanowana
13 SzczecinPrzecławRosówek – granica państwa 10,6 km
20 Stargard SzczecińskiDrawsko PomorskieSzczecinekBiały BórMiastkoBytówŻukowoGdynia  ?
22 granica państwaKostrzyn nad OdrąGorzów WielkopolskiWałczCzłuchówStarogard GdańskiMalborkElblągGrzechotki – granica państwa  ?
23 MyślibórzSarbinowo 32,8 km
25 BoboliceBiały BórCzłuchówBydgoszczInowrocławStrzelnoKoninKaliszOstrów WielkopolskiOleśnica  ?
26 granica państwaKrajnik DolnyChojnaMyślibórzRenice 3 51 km
31 SzczecinGryfinoChojnaSarbinowoKostrzyn nad OdrąSłubice  ?
37 DarłowoKarwice 6 16 km
93 granica miasta ( Świnoujście ) – 3 ( Świnoujście )14 km
102  • 103  • 105  • 106  • 107  • 108  • 109  • 110  • 112  • 113  • 114  • 115  • 119  • 120  • 121  • 122  • 124  • 125  • 126  • 127  • 128  • 129  • 130  • 141  • 142  • 144  • 146  • 147  • 148  • 151  • 152  • 156  • 160  • 162  • 163  • 165  • 166  • 167  • 168  • 169  • 171  • 172  • 173  • 175  • 177  • 178  • 179  • 201  • 203  • 205  • 206  • 208  • 209

Transport kolejowy

Szczeciński węzeł kolejowy

linie kolejowe czynne:

Transport wodny

Falochrony portu Świnoujściu w Bramie Świny przy Morzu Bałtyckim

Na wybrzeżu województwa zachodniopomorskiego znajdują się cztery morskie porty handlowe: w Szczecinie , Świnoujściu , Kołobrzegu , Policach oraz 10 małych portów bałtyckich i 13 przystani rybackich. Na terenie województwa realizowane jest ok. 90% pasażerskiego ruchu promowego i 47% przeładunków w Polsce. Z uwagi na zły stan techniczny małe porty i przystanie wymagają kosztownych prac modernizacyjnych[35]. Prawnie na terenie województwa ustalono 18 portów morskich i 8 przystani morskich .

Region ma dogodny układ śródlądowych dróg wodnych łączących porty ujścia Odry z krajami UE , a szczególnie z Niemcami. Aktualny stan zabudowy hydrotechnicznej drogi wodnej na odcinku Szczecin- Kostrzyn nad Odrą nie pozwala na pełne wykorzystanie jej możliwości transportowych[35].

Transport śródlądowy:

Na terenie woj. zachodniopomorskiego utworzono 8 morskich przejść granicznych w: Darłowie , Dziwnowie , Kołobrzegu , Mrzeżynie , Nowym Warpnie , Trzebieży , Szczecinie i Świnoujściu .

Transport lotniczy

Na obszarze województwa zlokalizowane są następujące lotniska:

Bezpieczeństwo

Straż pożarna

Remiza Komendy Powiatowej PSP w Kołobrzegu

Główną siedzibą straży pożarnej jest Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie. Prócz niej w województwie działa 17 komend powiatowych PSP oraz 3 komendy miejskie[37]. Prócz nich wg danych z 4 sierpnia 2009 r. w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w województwie działa 157 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej [38].

Na terenie województwa w Bornem Sulinowie znajduje się Ośrodek Szkolenia PSP.

Wojsko

Zachodniopomorskie jako 1 z 7 województw należy do Pomorskiego Okręgu Wojskowy .

Nad wybrzeżem województwa znajdują się 2 bazy morskie: port wojenny Kołobrzeg , port wojenny Świnoujście .

Współpraca międzynarodowa

Umowy, porozumienia i listy intencyjne zawarte przez Województwo Zachodniopomorskie[39]:

Większość województwa położona jest w Euroregionie Pomerania , fragmenty także w euroregionach : Pro Europa Viadrina i Bałtyk .

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2009 r.) . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-11-24. ISSN 1734-6118 . 
  2. 2,0 2,1 Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2009 r. . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-08-20. ISSN 1505-5507 . 
  3. I.1. Ogólna charakterystyka województwa. W: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do 2020. Szczecin: UM Woj. Zachodniopomorskiego, 2005-12, s. 8. 
  4. 3.2.1.2. Klimat. W: Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej Woj. Zachodniopomorskiego: Plan zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego . Szczecin: Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego, 2002-06, ss. 32-33. 
  5. Dyrektora Generalny Lasów Państwowych Janusz Dawidziuk: Raport o stanie lasów w Polsce 2004 . Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2005 data dostępu = 2010-05-13. 
  6. I.4.4. Obszary chronione na podst. ustawy o ochronie przyrody. W: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do 2020. Szczecin: BIP UM Woj. Zachodniopomorskiego, grudzień 2005, s. 33.  ( pol. )
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.) . „Dane GUS-u” (2008-10). Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1734-6118 . 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2009 r. . „Dane GUS-u” (2009-08-20). Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507 ( pol. ). 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 I.4.5. Zabytki i dziedzictwo kulturowe. W: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do 2020. Szczecin: UM Woj. Zachodniopomorskiego, 2005-12, ss. 34-36. 
  10. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 sierpnia 2005 r. ( Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1401 )
  11. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 17 września 2010 r. Dz. U. z 2010 r. Nr 184, poz. 1236
  12. obie uznane za pomnik historii
  13. II. Ważniejsze dane o województwach. W: 88: Rocznik Statystyczny Województw 2009 . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-01-26, ss. 88-89. ISSN 1230-5820 . 
  14. Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 27 listopada 2009 r. ( M.P. z 2009 r. Nr 78, poz. 982 )
  15. Zachodniopomorskie ( pol. ). W: Bank Danych Regionalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2010-02-13].
  16. Bezrobotni oraz stopa bezrobocia wg województw, podregionów i powiatów (stan w końcu grudnia 2009 r.) ( pol. ). Główny Urząd Statystyczny, 2010-02-01. [dostęp 2010-02-13].
  17. 17,0 17,1 Turystyka w 2008 r. . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-08-12, s. 75. ISSN 1425-8846 . 
  18. Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2009 . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-02-18, ss. 100-101. ISSN 2080-8798 . 
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 Dane dla jednostki podziału terytorialnego ( pol. ). W: Bank Danych Regionalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny.
  20. 20,0 20,1 20,2 Mniejszości według województw, powiatów i gmin w 2002 r.. W: Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008-07-15. 
  21. Majątek Biblioteki ( pol. ). W: Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica w Szczecinie. [dostęp 2010-03-01].
  22. Lista produktów tradycyjnych> woj. zachodniopomorskie . Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2010-10-26].
  23. Szkoły wyższe i ich finanse w 2008 r. . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2009-09-21, s. 113. ISSN 1506-2163 . 
  24. II. Ważniejsze dane o województwach. W: 88: Rocznik Statystyczny Województw 2009 . Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-01-26, s. 77. ISSN 1230-5820 . 
  25. Zarządzenie Nr 113/2006 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 9 marca 2006 r. ( Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2006 r. Nr 42, poz. 737 )
  26. Uchwała Nr XXXI/330/02 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 10 czerwca 2002 r. ( Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 42, poz. 921 )
  27. 27,0 27,1 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2003 r. ws. utworzenia Sądu Apelacyjnego w Szczecinie ( Dz. U. z 2003 r. Nr 220, poz. 2187 )
  28. 28,0 28,1 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 marca 2008 r. ws. zniesienia Sądu Rejonowego w Szczecinie, utworzenia Sadu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie i Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie ( Dz. U. z 2008 r. Nr 54, poz. 334 , zmiana Dz. U. z 2008 r. Nr 105, poz. 673 )
  29. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 grudnia 2009 r. ( Dz. U. z 2009 r. Nr 223, poz. 1787 )
  30. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 kwietnia 2003 r. ( Dz. U. z 2003 r. Nr 72, poz. 652 )
  31. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 grudnia 2005 r. ( Dz. U. z 2005 r. Nr 261, poz. 2190 )
  32. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 października 2002 r. ( Dz. U. z 2002 r. Nr 180, poz. 1508 )
  33. Rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych ( Dz. U. z 2009 r. Nr 187, poz. 1446 )
  34. Zarządzenie Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 10.12.2009
  35. 35,0 35,1 I.3.1 Infrastruktura transportowa, Komunikacja wodna. W: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do 2020. Szczecin: BIP UM Woj. Zachodniopomorskiego, grudzień 2005, s. 26.  ( pol. )
  36. I.3.1 Infrastruktura transportowa, Komunikacja lotnicza. W: Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do 2020. Szczecin: BIP UM Woj. Zachodniopomorskiego, grudzień 2005, s. 25.  ( pol. )
  37. Dane teleadresowe jednostek organizacyjnych PSP woj. zachodniopomorskiego . Komenda Wojewódzka PSP w Szczecinie. [dostęp 2010-06-29].
  38. Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej włączone do KSRG (stan na dzień 4 sierpnia 2009 r.) . Komenda Wojewódzka PSP w Szczecinie. [dostęp 2010-06-29].
  39. Regiony partnerskie ( pol. ). Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego. [dostęp 2009-02-10].

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Województwo zachodniopomorskie":

Pęcice ...

Uznam UznamProwincja Niż Środkowoeuropejski Podprowincja Pobrzeża Południowobałtyckie Makroregion Pobrzeże Szczecińskie Mezoregion Uznam i Wolin Mikroregion(y)UznamZajmowanejednostkiadministracyjne Polska : Województwo zachodniopomorskie : powiat grodzki Świnoujście Niemcy : Meklemburgia-Pomorze Przednie : powiat Ostvorpommern UznamZdjęcie satelitarne wyspyZdjęcie satelitarne wyspy Kontynent Europa Państwo   Niemcy   Polska Akwen Morze Bałtyckie Powierzchnia 445 km² Mapa ...

Czerwińsk ...

Strzebielino ...

Insurekcja kościuszkowska ...

Borowice (województwo dolnośląskie) ...

Ścięgny ...

Miłków (województwo dolnośląskie) ...

Podgórzyn (województwo dolnośląskie) ...

Kowary ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Województwo zachodniopomorskie":

01 Znaki drogowe - znaki uzupełniające (plansza 3) ...

Struktura i rozmieszczenie produkcji rolnej (plansza 19) ...

222. Warunki życia w Polsce (plansza 9) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie