 Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
skała magmowa
Skały magmowe – jeden z trzech głównych typów skał (obok skał osadowych i metamorficznych) budujących skorupę ziemską. Powstają w procesie krystalizacji magmy. Utwory krystalizujące pod powierzchnią ziemi zaliczamy do skał głębinowych, natomiast na powierzchni do skał wylewnych. Warunki krystalizacji decydują o stopniu wykrystalizowania skały, wielkości składników mineralnych i ich ułożeniu w przestrzeni, mimo zachowania identycznego składu chemicznego.
Podział genetyczny
Skały magmowe dzieli się w zależności od głębokości zastygania oraz stosunku do skał otaczających:
na 3 główne kategorie:
- skały wylewne – krystalizują z magmy wydobywającej się na powierzchnię Ziemi w postaci lawy, m.in.: bazalt, andezyt, melafir, trachit, latyt, dacyt, ryolit, porfir, obsydian, spilit;
- skały żyłowe - lamprofiry i diabazy, pegmatyty
- skały głębinowe – krzepnące głęboko pod powierzchnią Ziemi, tworzące intruzje o znacznych rozmiarach perydotyt, gabro, dioryt, noryt, granodioryt, sjenit, monzonit, granit, bikarbonaty
lub
na 5 facji:
- skały wylewne
- skały subwulkaniczne
- skały hipabisalne – krzepnące na niewielkiej głębokości pod powierzchnią Ziemi, tworzące drobne intruzje o nieznacznych rozmiarach, m.in. karbonatyty, doleryt, granofir, mikrogranit, pegmatyt, aplit, melafir, porfir, dacyt, latyt, lamprofir, ryolit;
- skały mezoabysalne
- skały abysalne
Skały magmowe mają zwykle strukturę krystaliczną, niektóre mają strukturę porfirową lub szkliwa. Wielkość kryształów w skale zależy od szybkości krzepnięcia magmy: wolno krzepnące skały plutoniczne mają strukturę jawnokrystaliczną z kryształami o rozmiarach powyżej 5 mm, natomiast szybko krzepnące skały wulkaniczne wykazują strukturę skrytokrystaliczną (poniżej 1 mm), szklistą lub porfirową, gdy w skrytokrystalicznym lub szklistym "cieście skalnym" występują pojedyncze, wcześniej wykrystalizowane prakryształy.
Ze względu na skład:
Skały magmowe wyróżnia się również w zależności od ich składu chemicznego i mineralnego. Podstawowym jest podział ze względu na zawartość krzemionki. Wyróżniamy skały magmowe:
- kwaśne– powyżej 66% SiO2 (w górnej części diagramu QAPF - obfite w kwarc (Q))
- obojętne – 53-66% SiO2 (w środkowej części diagramu QAPF)
- zasadowe – 45-53% SiO2 (w dolnej części diagramu QAPF - obfite w skaleniowce (F))
- skrajnie zasadowe (ultrazasadowe) – poniżej 45% SiO2
Podział ze względu na strukturę:
podział struktury ze względu na stopień krystaliczności:
- holokrystaliczna – wszystkie składniki skały są składnikami krystalicznymi; skały głębinowe,
- hipokrystaliczna – obok składników krystalicznych występuje szkliwo; typowe dla skał subwulkanicznych,
- szklista – brak minerałów, wskutek nagłego ochłodzenia magma zastyga w postaci szkliwa.
podział struktury ze względu na wielkość składników:
- równoziarnista – ziarna mają zbliżone wymiary
- nierównoziarnista – ziarna są różnej wielkości
- porfirowata – w drobnoziarnistym tle skalnym występują większe kryształy. Taka struktura świadczy o dwóch etapach krystalizacji magmy
- afanitowa – kryształy są tak drobne, że niewidoczne gołym okiem
- porfirowa – obecność większych prakryształów na tle masy afanitowej. Prakryształy mają zwykle prawidłowe formy, niekiedy mogą być poddane erozji magmowej. Prakryształy powstają w głębszych partiach skorupy ziemskiej, w warunkach spokojnej krystalizacji magmy. Jeżeli magma wraz z prakryształami dostaje się w płytsze strefy skorupy ziemskiej – następuje jej szybkie ochłodzenie i powstaje szybko zastygające ciasto skalne.
Inne hasła zawierające informacje o "skała magmowa":
Fosforan wapnia
...
Śląskie Kamienie
...
Kowary
...
Rankery
...
Regosole
...
Litosole
...
Metamorfizm kontaktowy
...
Mułowiec
...
Zlepieniec
...
Amfibolit
...
Inne lekcje zawierające informacje o "skała magmowa":
036. Przejawy działalności człowieka w środowisku i jej skutki (plansza 4)
...
46. Wybrane konflikty na świecie (plansza 15)
...
202. Środowisko przyrodnicze Polski. Klimat, wody powierzchniowe i podłoże skalne (plansza 13)
...
|
