Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Choroby zakaźne

Choroby zakaźne

Choroby zakaźne, choroby infekcyjne – grupa chorób ludzi, zwierząt i roślin, będących następstwem zakażenia ustroju czynnikiem zakaźnym i złamania sił odpornościowych organizmu (lub w odwrotnej kolejności) lub obecności w organizmie bioaktywnych toksyn ( jadów ) drobnoustrojów.

Do niedawna mianem choroby zakaźnej określano choroby wywoływane także przez robaki (np. owsica ), pierwotniaki (np. malaria ) i małe stawonogi (np. wszawica ). Obecnie te choroby nazywane są chorobami pasożytniczymi .

Choroba zakaźna, która może łatwo przenosić się pomiędzy organizmami (czy to ludzkimi czy zwierzęcymi) w sposób pośredni lub bezpośredni nosi nazwę choroby zaraźliwej.

Spis treści

Czynnik etiologiczny i postacie

Przyczyną chorób zakaźnych mogą być następujące czynniki etiologiczne :

Zdolne do wywołania choroby są jednak tylko niektórzy przedstawiciele wymienionych grup. W dużej części zależy to od zdolności do wywołania choroby danego patogenu , a także od odporności własnej pacjenta, dawki i wirulencji czynnika zakaźnego oraz wpływu dodatkowych czynników. W obecnych czasach, gdy AIDS występuje epidemicznie , a część zakażeń powodowana jest przez pewne działania medyczne (zakażenia jatrogenne, np. przez obniżanie odporności organizmu przy przeszczepach ) niemożliwym jest określenie ściśle grupy patogennych drobnoustrojów.

Powszechnie stosowany jest podział na:

Dokładniejszy podział na krętkowice , chlamydiozy itd. jest mało powszechny.

Zaproponowany tu podział nie jest jednym słusznym, jest jednak najpopularniejszy (w literaturze fachowej bardzo rzadko proponowany jest inny) i pozwala zaklasyfikować każdą chorobę do jednej z grup.

Droga szerzenia

Rezerwuarem zarazków (pierwsze ogniwo łańcucha epidemiologicznego ) jest najczęściej organizm chory (np. w przypadku ospy prawdziwej człowiek, gruźlicy – zwierzę lub człowiek, mozaiki tytoniowej – roślina) lub nosiciel (np. w przypadku duru brzusznego ). Rzadziej źródłem zakażenia jest materia nieożywiona (np. gleba jest źródłem tężca ).

Do zakażenia jakiegoś organizmu może dojść różnymi drogami (II ogniwo), co niekoniecznie wiąże się z wywołaniem choroby, gdyż drobnoustroje chorobotwórcze mogą zostać zwalczone przez układ odpornościowy , wywołać nosicielstwo , itp.

Możliwe jest także przeniesienie czynnika etiologicznego na osobniki z tego samego gatunku lub między gatunkami (III ogniwo). Przeniesienie patogenu na inny gatunek, np. w przypadku wścieklizny u ludzi, może być "ślepą uliczką" dla wywołujących tę chorobę RNA-wirusów.

Objawy i rozpoznawanie

Objawy chorób zakaźnych są różne, a mówiąc dokładniej, są zależne od patogenu i stanu chorego. Większość chorób zakaźnych cechuje gorączka , choć nie jest to regułą (np. botulizm ).
W rozpoznaniu dużą uwagę przywiązuje się do:

Leczenie

Stosuje się leczenie przyczynowe nakierowane na hamowanie patogennych cech drobnoustrojów i dezaktywację toksyn pochodzenia biologicznego. Największe znaczenie na tym polu mają chemioterapeutyki , takie jak: antybiotyki , sulfonamidy , leki przeciwwirusowe , antytoksyny , a także niekiedy fagi . Stosuje się także leczenie objawowe mające na celu poprawę sił pacjenta.

Leczeniem rzadko występujących chorób zakaźnych, AIDS, zakażeń HBV i HCV, neuroinfekcji zajmują się lekarze chorób zakaźnych.

Profilaktyka

Ostrzeżenie na płocie szpitala zakaźnego

Profilaktyka chorób zakaźnych polega zasadniczo na unieszkodliwieniu źródeł zakażenia, ograniczaniu mechanizmów i dróg szerzenia, unikaniu wytwarzania lekooporności przez drobnoustroje, wzroście odporności populacji. Praktycznie sprowadza się to do:

  • izolacji (o ile jest w ogóle konieczna) i leczeniu ludzi chorych i nosicieli
  • poddawania kwarantannie zwierząt, osób i mienia podejrzanego o zakażenie /skażenie
  • izolacji, leczenia i przeprowadzania ubojów sanitarnych wśród zwierząt
  • kontrolowania osób pracujących z żywnością
  • przetwarzania żywności i wody
  • kontroli epidemiologicznej ludzi, zwierząt, ujęć wody itd.
  • używania sterylnego sprzętu medycznego
  • utylizacji jednorazowego sprzętu medycznego
  • przeprowadzania zabiegów dezynfekcyjnych
  • przestrzegania higieny osobistej
  • używania środków ochrony osobistej
  • prowadzenia szczepień i (historycznej już) wariolizacji
  • dobierania antybiotyków na podstawie antybiogramów

Choroby zakaźne jako broń biologiczna

Część chorób zakaźnych ( wąglik , dżuma , botulizm , ospa prawdziwa i inne) może być użyta jako broń biologiczna .

Historia

Choroby zakaźne towarzyszyły życiu od samego początku, choć w dziejach Ziemi są zjawiskiem stosunkowo młodym. Na szczątkach pierwotnych ryb paleopatolodzy stwierdzili próchnicę zębów . Najwcześniejsze odkrycia archeologiczne, świadczące o tym, że ludzie chorowali na choroby infekcyjne, datuje się na okres plejstocenu , jednak największy rozwój przypadł na neolit , wywołany przez rozwój rolnictwa i hodowli zwierząt (osiadły tryb życia).

Opisy chorób zakaźnych, proponowane leczenie i profilaktyka pojawiały się już w Starożytnych Chinach, a także później w Księgach Hipokratesa . Już w tamtych i późniejszych czasach, mimo powszechności teorii samorództwa , prawidłowo wskazywano niektóre metody walki z tymi schorzeniami, np. izolację chorych. Odkrycie przez Leeuwenhoek'a bakterii niewiele w tej kwestii zmieniło. Dopiero w 1796 roku w Europie (w Chinach metoda znana kilka wieków przed naszą erą) pojawiła się pierwsza szczepionka .

W 1892 niemiecki bakteriolog Robert Koch przedstawił zestaw postulatów, zwanych postulatami Kocha , które głosiły:

  • patogen musi zostać wyizolowany z zainfekowanego organizmu i mieć związek ze zmianami patologicznymi
  • patogen wyizolowany od osoby chorej musi wywołać tą samą chorobę po zakażeniu nim zdrowego człowieka lub zwierzęcia
Nie zawsze ten postulat jest słuszny: swoisty patogen dla ludzi nie wywoła choroby u świnek morskich i vice versa
  • Zarazek musi zostać ponownie wyizolowany od doświadczalnie zakażonego organizmu

Krokiem milowym okazały się prace Louisa Pasteura : obalenie samorództwa, pasteryzacja , szczepionka przeciw wściekliźnie i inne. Największe jednak, pole walki z chorobami zakaźnymi powstało po odkryciu przez A. Fleminga i jego współpracowników pierwszego na świecie antybiotyku.

W XX i XXI wieku w krajach rozwiniętych opanowano większość chorób zakaźnych, jednak poważnym problemem stały się oporne na działanie antybiotyków szczepy drobnoustrojów, a także pojawiające się nowe schorzenia wywoływane przez nieznane lub nierozpoznane do tej pory patogeny.

Od lat 80. XX wieku w wielu krajach rozprzestrzeniły się zakażenia ludzkim wirusem upośledzenia odporności (HIV), innym zagrożeniami które stały się poważnym zagrożeniem pod koniec XX wieku to wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba i SARS .

Należy zauważyć, że w związku z zagrożeniami aktami bioterroryzmu na nowo może pojawić się zagrożenie zachorowaniami na choroby zakaźne, które dawno zostały opanowane, np. wąglik czy ospa .

Zgony z powodu schorzeń zakaźnych i pasożytniczych stanowią ok. 25% wszystkich zgonów na Ziemi. Nadal nierozwiązanymi problemami w skali globalnej są: gruźlica , schistosomatoza i malaria .

Lista chorób zakaźnych

Przeczytaj !


Inne hasła zawierające informacje o "Choroby zakaźne":

Nadciśnienie tętnicze ...

Globuliny ...

Samuel Johnson ...

Zawał mięśnia sercowego ...

Ciałko nerkowe ...

Choroby wirusowe ...

Choroby społeczne ...

Krwioplucie ...

Niedokrwistość Addisona-Biermera ...

Oskrzeliki ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Choroby zakaźne":

Budowa i funkcja DNA (poprawiona) (plansza 2) ...

Budowa i funkcja DNA (poprawiona) (plansza 3) ...

Świat pasożytów (plansza 14) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie