Zyta Burbon-Parmeńska, właściwie: Zita Maria delle Grazie Adelgonda Micaela Raffaela Gabriella Giuseppina Antonia Luisa Agnese (
9 maja
1892
, w
Villa delle Pianore
,
Włochy
;
14 marca
1989
, w Zizers,
Szwajcaria
) – w latach
1916
–
1918
cesarzowa
Austrii
i królowa
Węgier
,
sługa Boża
Kościoła katolickiego
.
Zyta była piątym dzieckiem
Roberta I
, ostatniego panującego księcia
Parmy
oraz jego drugiej żony
Marii Antoniny
, księżniczki
portugalskiej
z rodu
Braganza
. Jej siostra przyrodnią była
Maria Luiza Burbon-Parmeńska
, królowa
Bułgarii
.
Zyta swojego przyszłego męża, arcyksięcia
Karola Habsburga
, poznała jako osiemnastoletnia dziewczyna latem
1910
roku. Początkowo Zyta chciała wstąpić do klasztoru, ale podporządkowała się woli matki, która chciała by córka zasiadła na jakimś tronie. Karol oświadczył się jej w
1910
roku, zaraz potem kiedy dowiedział się, że o rękę księżniczki zabiegał też
Jaime de Burbon
.
Poślubiła go
21 października
1911
roku, w zamku Schwarzenberg. Małżeństwo Zyty i Karola okazało się bardzo udane, oboje byli w sobie zakochani. Cesarz Franciszek Józef był bardzo zadowolony z małżeństwa Karola. Ofiarował przyszłej cesarzowej w prezencie ślubnym piękny diadem z brylantów. Para dostała błogosławieństwo od papieża
Piusa X
,
papież
pisał w nim: W końcu Zyta zostanie cesarzową... tym gorzej dla niej.
21 listopada
1916
roku umarł cesarz
Franciszek Józef I
. Karol jako pierwszy w kolejce do tronu został koronowany wraz z Zytą,
30 grudnia
, w
Budapeszcie
. Cesarz Karol wysłał swoich szwagrów,
Ksawerego
i
Sykstusa
, by próbowali wynegocjować pokój, który miał położyć kres wojnie. Zyta, przezywana
Włoszką
, natychmiast została oskarżona o to, że zaprotegowała mężowi swoich braci. Trudne okoliczności wojenne nie przysporzyły Zycie popularności: naród austriacki uważał ją za cudzoziemkę, intrygantkę, rządzącą własnym mężem. Po zakończeniu wojny,
12 listopada
1918
roku, w Austrii proklamowano republikę. Za radą Zyty, Karol nie zgodził się abdykować. Para cesarska zmuszona do opuszczenia kraju udała się do Szwajcarii. Tam wraz z dziećmi żyła w bardzo ciężkich warunkach.
Zyta musiała się zmierzyć z jeszcze jednym ciężkim doświadczeniem.
1 kwietnia
1922
roku cesarz Karol umarł na
zapalenie płuc
. Trzydziestoletnia zaledwie Zyta została sama z siedmiorgiem dzieci oczekując jeszcze nie narodzonej córki Elżbiety. Po przyjęciu przez
hiszpańskiego
króla
Alfonsa XIII
zajęła się wyłącznie rodziną. Później była cesarzowa udała się do
Belgii
. Republika Austrii zabroniła powrotu członkom dawnej rodziny cesarskiej, chyba że uznają państwo w nowej formie. Syn Otto wrócił tam po spełnieniu rządowego warunku wraz z rodzeństwem, ale Zyta nigdy nie zgodziła się na żaden kompromis.
Do Austrii wróciła dopiero w
1982
roku, serdecznie witana przez swoich dawnych poddanych. Zmarła siedem lat później, w wieku 97 lat. Jej ciało zostało przewiezione ze
szwajcarskiego
domu starców do Wiednia, gdzie została pochowana ze wszystkimi honorami w Krypcie Cesarskiej w
Kościele Kapucynów
.
10 grudnia
2009
ordynariusz
Le Mans
, bp Yves Le Saux, uroczyście otworzył proces beatyfikacyjny sługi Bożej cesarzowej Zyty[1]. Jej małżonek, cesarz
Karol
, został
beatyfikowany
3 października
2004
roku przez
papieża
Jana Pawła II
.
Potomstwo Zyty i Karola I
-
Otto
(ur.
1912
), arcyksiążę Austrii, w
1951
ożenił się z księżniczką Reginą von
Sachsen-Meiningen
(ur.
1925
),
- Adelajda (
1914
–
1971
),
- Robert (
1915
–
1996
), ożenił się z Małgorzatą Sabaudzką-Aosta (ur.
1930
),
- Feliks (ur.
1916
), w
1952
ożenił się z księżniczką Anną Eugenią d'Aremberg (ur.
1925
),
- Karol Ludwik (
1918
–
2007
), w
1950
ożenił się z księżniczką Yolande
de Ligne
(ur.
1923
),
- Rudolf (
1919
-
2010
), ożenił się z hrabiną Ksenią Czerniszew-Bezobrazoff (
1929
–
1968
), później w
1971
z księżniczką Anną Gabriellą de Wrede (ur.
1940
),
- Charlotte (
1921
–
1989
), poślubiła Jerzego, księcia
Meklemburgii
,
- Elżbieta, pogrobowiec (ur.
21 maja
1922
–
1993
), poślubiła księcia Henryka z Liechtensteinu.
Przypisy