Strona podręcznika języka gudżarati
Pismo gudżarati (
język gudźarati
: ગુજરાતી લિપિ gujǎrātī lipi) -
alfabet sylabiczny
, odmiana północnoindyjskiego pisma
dewanagari
, używana do zapisywania
języka gudżarati
.
Historia
Najstarszy zachowany dokument w tym alfabecie pochodzi z końca XVI w. natomiast pierwszy tekst drukowany z końca XVIII w. Do końca XIX w. był w zasadzie używany jako pismo odręczne stosowane w korespondencji, w rachunkach handlowych itd. Z tego względu nazywano go także śarāphī (pismo bankierskie), vāṇiāśāī lub mahājanī (pismo kupieckie).
Charakterystyka
Podobnie jak w innych alfabetach indyjskich, podstawą pisma jest sylaba rozumiana jako spółgłoska z domyślną samogłoską "a". Inne samogłoski zapisywane są w pełnej, niezależnej postaci tylko w nagłosie, poza tym jedynie jako znaki diakrytyczne przy spółgłoskach.
Samogłoski
Niezależne | Znaki diakrytyczne | Znaki diakrytyczne z ક "k" |
Transliteracja
|
IPA
| Nazwa znaku diakrytycznego |
---|
અ | | ક | a |
ə
| |
આ | ા | કા | ā |
ɑ̈
| kāno |
ઇ | િ | કિ | i |
i
| hrasva-ajju |
ઈ | ી | કી | ī | dīrgha-ajju |
ઉ | ુ | કુ | u |
u
| hrasva-varaṛũ |
ઊ | ૂ | કૂ | ū | dīrgha-varaṛũ |
ઋ | ૃ | કૃ | r̥ | ɾu |
એ | ે | કે |
e, ɛ
| ek mātra |
ઐ | ૈ | કૈ | ai |
əj
| be mātra |
ઓ | ો | કો |
o, ɔ
| kāno ek mātra |
ઔ | ૌ | કૌ | au |
əʋ
| kāno be mātra |
ઍ | ૅ | કૅ | â |
æ
|
ઑ | ૉ | કૉ | ô |
ɔ
|
ર r, જ j i હ h tworzą nieregularne formy રૂ rū, જી jī oraz હૃ hṛ.
Spółgłoski
Cyfry
0 | ૦ | mīṇḍuṃ |
1 | ૧ | ekaṛo |
2 | ૨ | bagaṛo |
3 | ૩ | tragaṛo |
4 | ૪ | chogaṛo |
5 | ૫ | pāṃcaṛo |
6 | ૬ | chagaṛo |
7 | ૭ | sātaṛo |
8 | ૮ | āthaṛo |
9 | ૯ | navaṛo |
Ligatury
Zbitki spółgłoskowe, czyli spółgłoski, pomiędzy którymi nie ma samogłoski, mogą być zapisywane za pomocą tzw.
ligatur
- połączonych ze sobą form liter, niekiedy tworząc nowe, mocno zmodyfikowane znaki np.: ત + વ = ત્વ, ણ + ઢ = ણ્ઢ, થ + થ = થ્થ.
- શ : શ્વ śva, શ્ન śna, શ્ચ śca , શ્ર śra.
- ર r(a): ર્વ rva, ર્વા rvā, ર્સ્પ rspa, ર્સ્પા rspā; na końcu: ટ્ર, ઠ્ર, ડ્ર, ઢ્ર, દ્ itd.