Paulin z Noli, Paulin Miłościwy, właśc. Poncjusz Metropiusz Anicjusz Paulin,
łac.
Pontius Meropius Anicius Paulinus,
fr.
Meropius Pontius Paulinus,
wł.
San Paolino di Nola,
scs.
Swiatitiel Pawlin Miłostiwyj, jepiskop Nołanskij (ur. ok.
353
w
Bordeaux
, zm.
22 czerwca
431
w
Noli
) –
rzymski
kapłan
i poeta
chrześcijański
,
biskup
Noli,
święty katolicki
i
prawosławny
.
Żywot świętego
Urodził się w Bordeaux lub w dobrach rodzinnych w pobliżu miasta. Pochodził z bogatej,
senatorskiej
rodziny rzymskiej, posiadającej rozległe dobra w
Galii
,
Hiszpanii
i
Italii
. Otrzymał staranne wykształcenie. Jego nauczycielem w Bordeaux był poeta
Auzoniusz
. Po zdobyciu wykształcenia Paulin rozpoczął obiecującą karierę urzędniczą. W
378
wyjechał do
Rzymu
. Po otrzymaniu jednej z
magistratur
, będącej stopniem do senatu, staje się w krótkim czasie także i senatorem. Przyjmuje się, iż w połowie 378, czyli po śmierci cesarza
Walensa
, Paulin został prawdopodobnie
konsulem
(consul suffectus). W l.
381
-
382
był
gubernatorem
Kampanii
ze stolicą w
Neapolu
. Tam też zetknął się z chrześcijanami i zaczął ich wspierać, budując m.in.
hospicjum
dla chorych i drogę dojazdową dla pielgrzymów do sanktuarium św. Feliksa. Zainteresował go również kult świętego Feliksa z Noli. Kariera polityczna Paulina kończy się jednak wraz ze śmiercią cesarza
Gracjana
w
383
, kiedy to do władzy doszedł
Magnus Maksymus
. Prześladował on zwolenników poprzedniego cesarza, w tym i rodzinę Paulina, której dobra zamierzał zagarnąć. W tej sytuacji Paulin zrezygnował z urzędu gubernatora i powrócił do
Akwitanii
.
W l. 383-
384
Paulin przebywał w Hiszpanii, gdzie ożenił się z kobietą o imieniu Terazja (Teresa), pochodzącą z zamożnej rodziny z
Barcelony
[1]. Małżonkowie powrócili do Akwitanii, gdzie Paulin przyjął chrzest z rąk biskupa Bordeaux, Delfina, w
389
. Jeszcze przed przyjęciem chrztu udał się do szkoły biskupa
Ambrożego
w
Mediolanie
, aby poznać lepiej wiarę chrześcijańską, a także spotykał się z wybitnymi biskupami galijskimi:
św. Marcinem z Tours
i
Wiktrycjuszem z Rouen
. Zamierzał jednak pozostać jedynie świeckim chrześcijaninem. Wkrótce potem wyjechał wraz z żoną do Hiszpanii, gdzie boleśnie przeżył śmierć swego syna (któremu nadano imię Celsus), zmarłego w osiem dni po urodzeniu. Pod wpływem tego wydarzenia postanowił radykalnie zmienić swoje życie. Od
393
, za zgoda żony, zaczął wyprzedawać część swych posiadłości oraz posiadłości żony. Wtedy też został mnichem, zaprzestając współżycia małżeńskiego. Uzyskane ze sprzedaży majątku pieniądze przeznaczył na rzecz ubogich, wspieranie wdów i wykup niewolników. W międzyczasie został
ostiariuszem
, a w
Boże Narodzenie
394
przyjmuje z rąk biskupa Lampiusza święcenia kapłańskie w kościele katedralnym w Barcelonie.
W
395
, w towarzystwie żony i kilku domowników udał się do
Noli
, gdzie pozostały ostatnie jego dobra rodzinne. Tam też założył wspólnotę monastyczną oraz ufundował nową bazylikę na cześć św. Feliksa. Dużą część swojego klasztoru przeznaczył na potrzeby ubogim, o których mówił: “moi patroni”. Ich modlitwa miała stanowić fundament całej wspólnoty monastycznej, dlatego mieszkali oni na parterze klasztoru. Pomiędzy
408
a
415
zmarła żona Paulina, Terazja, prowadząca również życie mnisze w Noli.
W
409
Paulin został wyświęcony na
biskupa
. Kiedy wielu wiernych zostało uprowadzonych do
Afryki
pieniądze kościelne przeznaczał na ich wykupienie z niewoli. Gdy zabrakło majątku, miał sam przebrać się za
niewolnika
i zastąpić syna biednej
wdowy
. Tajemnica ta szybko wydała się jednak i biskup powrócił na
katedrę
[2]. Jako biskup Paulin nawiązał szerokie stosunki z wielu osobistościami Kościoła, m.in. przyjaźnił się ze
świętym Augustynem
i
świętym Hieronimem
. Po śmierci pochowany został obok sanktuarium świętego Feliksa w Noli.
Jego żywot spisał kapłan Uraniusz, który spędził u boku świętego wiele lat. W
XI wieku
jego szczątki przeniesiono do
Rzymu
, do
kościoła św. Bartłomieja
. Obecnie spoczywają w
sarkofagu
-trumnie w kościółku w miejscowości
Sutera
na
Sycylii
obok
relikwii
św. Onufrego Wielkiego
.
Cerkiew
w uznaniu jego trudów na rzecz biednych nazwała go Miłościwym.
Twórczość
Paulin był znanym
poetą
. Uważany jest za czołowego poetę wczesnochrześcijańskiego na Zachodzie i za jednego z twórców (obok Prudencjusza) łacińskiej poezji chrześcijańskiej. Zachowały się jego trzydzieści trzy
poematy
, jedna z najwcześniejszych chrześcijańskich pieśni weselnych, pięćdziesiąt jeden
listów
, skierowanych do wielu wybitnych ówczesnych osobistości, m.in. do
Augustyna
,
Hieronima
,
Marcina z Tours
,
Ambrożego z Mediolanu
,
Sulpicjusza Sewera
, Pammachiusza,
Amanda
i Delfina z Bordeaux. Ukazują one autora jako człowieka łagodnego i uczciwego.
Kult
Wspomnienie liturgiczne
św. Paulina w
Kościele katolickim
obchodzone jest 22 czerwca.
Cerkiew prawosławna
wspomina Paulina Miłościwego 23 stycznia/5 lutego[3], tj.
5 lutego
wg
kalendarza gregoriańskiego
.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Inna wersja zakłada, że do poznania i ślubu doszło w Bordeaux.
- ↑ Obecnie jednak ten punkt jego biografii jest podważany. Historię tę podał papież Grzegorz Wielki, lecz krytycy uważają, że najprawdopodobniej pomylił on Paulina z Noli z żyjącym później Paulinem III.
- ↑
podwójne datowanie
Bibliografia
- Publikacje:
-
Benedykt XVI
o św. Paulinie z Noli -
katecheza podczas audiencji ogólnej w dniu 12.12.2007
- opracowanie polskie: Wierzbińska A., Portal Młodych Archidiecezji Gnieźnieńskiej
- Drączkowski F. ks., Patrologia, Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej "Bernardinum", Pelplin 1998, s. 151, ; również w internecie w formie pliku .pdf.
- Zaleski W. ks. sdb, Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2002, s. 334-336, .
Linki zewnętrzne