Olimpia (
gr.
Ολυμπία Olympía, współcześnie: Olimbía) – miasto w Grecji, na
Peloponezie
, w regionie
Grecja Zachodnia
, w
Elidzie
. Mieszka tu około 11 tys. osób. W starożytności było to najsławniejsze miejsce kultu
Zeusa
. Pierwsze odnotowane
igrzyska
odbyły się w
776 p.n.e.
U stóp wzgórza
Kronosa
nad
Alfejosem
i Kladeosem znajdowało się sanktuarium poświęcone
Zeusowi
, wokół którego co 4 lata odbywały się
panhelleńskie igrzyska
, zwane od tego miejsca olimpijskimi. Powstanie tego sanktuarium ocenia się na rok ok.
1000 p.n.e.
Sanktuarium
Zeusa
stanowił prostokątny 4-hektarowy
święty gaj
, zwany
Altis
. Początkowo (IX-VIII w. p.n.e.) w otoczonym murem sanktuarium znajdował się tylko ołtarz Zeusa. Od VII w. p.n.e. zaczęto w obrębie Altis wznosić monumentalne budowle. Najważniejszą z nich była ukończona w ok.
456 p.n.e.
świątynia
Zeusa
. Wewnątrz świątyni znajdował się jeden z tzw.
siedmiu cudów świata
–
posąg Zeusa
dłuta Fidiasza. Oprócz tego znajdował się tam szereg różnych budowli: pracownia
Fidiasza
, Leonidajon (hotel dla honorowych gości), świątynia Hery, tzw. Filipejon, czyli świątynia
Filipa II Macedońskiego
oraz budowle administracji sanktuarium:
buleuterion
,
prytanejon
. Wokół sanktuarium powstawały obiekty sportowe:
a także liczne skarbce, z których najbardziej znany jest skarbiec Megaryjczyków, datowany na VI w.p.n.e. Jest to skromna budowla w stylu doryckim, reprezentująca
typ świątyni między antami
.
Olimpia, jako miejsce pogańskie, została z rozkazu
Teodozjusza I Wielkiego
, zamknięta w roku
390
, a organizowania igrzysk zakazano w roku
393
. W
XIX
i
XX
wieku, od roku
1829
, w Olimpii prowadzono systematyczne prace archeologiczne.
Płomień olimpijski
, który płonie podczas nowożytnych
igrzysk olimpijskich
uzyskuje się zapalając go za pomocą promieni słonecznych skupionych przez
paraboliczne zwierciadło
na
stadionie
w Olimpii. Stamtąd jest on przenoszony przez olimpijską
sztafetę
do miejsca rozgrywania igrzysk w danym roku.
Stanowisko archeologiczne w Olimpii zostało wpisane na
Listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO
.
Linki zewnętrzne