Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych
Kościół katolicki w Stanach ZjednoczonychKościół katolicki w Stanach Zjednoczonych - jest częścią powszechnego
Kościoła katolickiego
. Głównym organem zarządzającym jest
Konferencja Episkopatu
(
ang.
United States Catholic Conference of Bishops), założona w
1966
, zrzeszająca biskupów i arcybiskupów ze
Stanów Zjednoczonych
oraz z
Wysp Dziewiczych
. Od 15 sierpnia
1859
arcybiskupi Baltimore
posiadają tytuł
prymasa
Stanów Zjednoczonych
, który dziś jest tylko honorowy. Obecnie tytuł ten posiada abp.
Edwin Frederick O’Brien
. 67,515,016 (22% populacji) wiernych należy do Kościoła katolickiego w
Stanach Zjednoczonych
, co czyni go, pod względem liczby wiernych, największą grupą wyznaniową spośród wszystkich obecnych w tym kraju[1]. HistoriaAndrew White podczas chrztu rdzennej ludności. Epoka kolonialna
Pierwsi katolicy pojawili się w
Stanach Zjednoczonych
przed
reformacją
, wraz z
hiszpańskimi
osadnikami w
1513
roku, na terenie obecnej
Florydy
, oraz w południowo-zachodnich stanach. Pierwsza msza św. odbyła się w
Pensacola
na Florydzie[2] Od początku
XVI wieku
Królestwo Hiszpanii prowadziło misje na terenie
La Florida
, a tym samym zapewniało sobie kontrolę nad tym obszarem i zapobiegało kolonizacji tych terenów przez
Anglików
i
Francuzów
. Kolejne misje były prowadzona m.in. w regionie
Georgii
w latach
1568
-
1684
. Misjonarze hiszpańscy z
zakonu franciszkanów
w latach
1769
-
1823
szerzyli wiarę chrześcijańska wśród
rdzennej ludności Ameryki
w
Kalifornii
, a w
Teksasie
misje zakładali
dominikanie
,
jezuici
i franciszkanie. Na terenach zajętych przez Francję, katolicy osiedlali się w koloniach i fortach w
Detroit
,
Saint Louis
,
Mobile
,
Biloxi
,
Baton Rouge
i w
Nowym Orleanie
[3][4]. W wyniku kolonizacji angielskiej w roku
1634
, zostaje założona
Prowincja Maryland
przez jezuitów[5].
Maryland
była jedną z nielicznych angielskich koloni gdzie głównym wyznaniem chrześcijańskim był katolicyzm.
Angielska wojna domowa
i porażka "kawalerów"[6] w
1646
doprowadziła do surowych ustaw wobec katolików i ekstradycji znanych jezuitów z angielskich kolonii, m.in. Andrew White oraz zniszczenia szkoły w
Calverton
Manor[7]. Początki anty-katolicyzmuAmerykańskie początki anty-katolicyzmu wiążą się z reformacją, która rozwijała głęboko zakorzenioną niechęć wobec
Kościoła rzymskokatolickiego
. Założenia reformacji zostały przywiezione do Nowego Świata przez brytyjskich kolonialistów, którzy byli głównie wyznanie protestanckiego; a kto należał nie tylko do Kościoła katolickiego ale również do
Kościoła anglikańskiego
, który utrzymywał katolickie doktryny i praktyki, był uznawany za niepełnego reformatora. Ponieważ wiele brytyjskich kolonistów należało do nurtu
purytanizmu
i do Kościoła reformowanego, którzy uciekali przed prześladowaniami religijnymi w Kościele anglikańskim, ich anty-katolicyzm był o wiele bardziej skrajny wśród wyznań protestanckich. Monsignor John Tracy Ellis pisał: Uniwersalne anty-katolistyczne uprzedzenia zostały wprowadzone do Jamestown w 1607 i są energetycznie praktykowane we wszystkich trzynastu koloniach od Massachusetts po Georgia. (ang. Universal anti-Catholic bias was brought to Jamestown in 1607 and vigorously cultivated in all the thirteen colonies from Massachusetts to Georgia.)[8]
Kolonialne prawa i ustawy zawierały
proskrypcje
przeciwko katolikom. Monsignor Ellis uważał że wspólna nienawiść wobec Kościoła katolickiego może zjednoczyć anglikańskie duchowieństwo i purytanizm mimo różnic i konfliktów. Rewolucja amerykańskaNa początku
Rewolucji amerykańskiej
katolicy stanowili zaledwie 1% społeczności wśród trzynastu kolonii, a tylko jeden z sygnatariuszy
Deklaracji niepodległości
Charles Carroll
był katolikiem. Po rewolucji papież
Pius VI
powołał jezuitę
Johna Carrolla
na pierwszego
biskupa Stanów Zjednoczonych
, chociaż w tym czasie nadal w mocy było rozporządzenie o kasacji zakonu jezuitów. 6 listopada
1789
powstała pierwsza w
Stanach Zjednoczonych
diecezja w
Baltimore
.
John Carroll
założył 22 listopada
1791
Georgetown University
, najstarszy katolicki uniwersytet w
Stanach Zjednoczonych
[9]. XIX wiekPierwszą diecezją na terenie
Stanach Zjednoczonych
była
Archidiecezja Baltimore
założona przez
Johna Carrolla
w
1789
. W
1790
roku w
Stanach Zjednoczonych
było 35 000 katolików. Natomiast już w
1820
ich liczba wynosiła 195 000, a w
1850
katolików w
Stanach Zjednoczonych
było już 1.6 mln. W latach
1860
-
1890
liczba ludność wyznania rzymskokatolickiego wzrosła do 12 mln, główną przyczyną tego wzrostu była imigracja ludności z
Europy
. W XIX wieku fala imigrantów z
Irlandii
,
Niemiec
,
Włoch
,
Europy Wschodniej
i
Imperium Rosyjskiego
(głównie
Polacy
) oraz ludność
Franko-Kanadyjska
osiedlała się w
Nowej Anglii
. Napływ ten spowodował zwiększenie siły politycznej
Kościoła rzymskokatolickiego
w
Stanach Zjednoczonych
i tym samym zwiększyły się obawy przed "zagrożeniem" ze strony katolików. W latach
1820
-
1860
ponad jedna trzecią imigrantów stanowili Irlandczycy, w latach 40,
XIX
wieku niemal połowę.
Diecezja
Baltimore
w dniu
8 kwietnia
1808
stała się
archidiecezją
. Również, w tym samym dniu utworzono cztery nowe diecezje:
bostońską
, Bardstown,
nowojorską
i
filadelfijską
. W
1829
powstał pierwszy zakon czarnych kobiet w
Stanach Zjednoczonych
,
Sióstr Opatrzności
; założony w
Baltimore
przez małą grupkę amerykańskich Haitanek. Wkrótce po otrzymaniu papieskiego zatwierdzenia, siostry utworzyły szkoły i domy dla czarnych dzieci. Drugi czarny zakon, Sióstr Świętej Rodziny powstał w
1842
w
Nowym Orleanie
założony przez Henriette Delille i Juliette Gaudin. W latach
1852
,
1866
i
1884
miała miejsce Sesja Rady Baltimore[10], która znormalizowała dyscyplinę w amerykańskim kościele i napisała Katechizm Baltimore[11]. Zostaje również założony
Katolicki Uniwersytet Amerykański
. Duży wkład w rozwój Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych mieli imigranci z
Polski
pod koniec
XIX wieku
i w początkach
XX wieku
. Taką pierwszą stałą polonijną parafią, była, założona przez ks.
Leopolda Moczygembę
, parafia
Panna Maria
(
ang.
The Virgin Mary), (założona przez 100 śląskich rodzin z miejscowości Plużnica) w osadzie
Panna Maria
w
Teksasie
w
1854
roku. Kolejnym regionem rozwoju katolicyzmu etnicznego polskiego były
polonijne parafie rzymskokatolickie w Nowej Anglii
, których rozwój zapoczątkował ks.
Franciszek Chałupka
. Niektóre organizacje anty-imigracyjne i
natywistyczne
, np.:
Know Nothing
i
Ku Klux Klan
były również anty-katolickie. W rzeczywistość przez większy okres w historii Stanów Zjednoczonych katolicy byli prześladowani.
Ku Klux Klan
powszechnie dyskryminował katolików (podobnie jak
Żydów
i
Afroamerykanów
) irlandzkich, włoskich, polskich, niemieckich, hiszpańskich i innych etnicznych grup[12]. Dopiero kadencja
John F. Kennedy
spowodowała że, katolicy zaczęli żyć w
Stanach Zjednoczonych
jako wolni nie dyskryminowani ludzie. Protestancka część
Stanach Zjednoczonych
(
środkowy zachód
i północ) określała katolików mianem anty-amerykanów (
papizm
) oraz jako ludzi niezdolnych do samodzielnego myślenia bez zgody papieża. XX i XXI wiekNa początku XX wieku około jedna szósta mieszkańców
Stanach Zjednoczonych
była katolikami. Współcześnie katolicy przybywają do
Stanach Zjednoczonych
głównie z
Filipin
,
Polski
i
Ameryki Łacińskiej
(szczególnie z
Meksyku
). Ta wielokulturowość i różnorodność w znacznym stopniu wpłynęła na wygląd Kościoła katolickiego w
Stanach Zjednoczonych
. W wielu diecezjach Msza św. odprawiana jest poza
językiem angielskim
w wielu językach. Powszechne są
etniczne
kościoły dla imigrantów z
Irlandii
,
Włoch
,
Polski
i innych krajów. W
1928
roku
Al Smith
stał się pierwszym katolickim kandydatem na urząd prezydenta
Stanach Zjednoczonych
, jego przynależność religijna stała się problemem w trakcie kampanii. Protestanci obawiali się ze
Al Smith
będzie podporządkowywał się rozkazom z
Watykanu
w sprawach decyzji podejmowanych w kraju. Pierwszym katolickim prezydentem
Stanach Zjednoczonych
został
John F. Kennedy
.
W dniu
22 stycznia
1973
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
w sprawie Roe v. Wade wydał orzeczenie pozwalające na dokonywanie
aborcji
w traktacie trwania ciąży. Kościół katolicki był jedną z niewielu instytucji głoszącą sprzeciw wobec dokonywania aborcji w tym czasie. Podział administracyjny
Diecezje w Stanach Zjednoczonych Kościół katolicki w
Stanach Zjednoczonych
składa się z 195 diecezji i archidiecezji podzielonych na 35 metropolii: - 145 diecezji obrządku łacińskiego
- 33 archidiecezje obrządku łacińskiego
- 15 diecezji wschodnich
- 2 archidiecezje wschodnie
Metropolie Archidiecezja Wojskowa Prowincje obrządku wschodniego- Prowincja Pittsburgh (Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-rusińskiego)
- Prowincja Filadelfii (Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego)
StatystykiMapa przedstawia procentowy udział poszczególnych wyznań chrześcijańskich w Stanach Zjednoczonych. Kościół posiada 41 406 diecezjalnych i zakonnych księży, a także ponad 30 000 świeckich duchownych. Sióstr zakonnych jest 63 032, braci 5 040, 16 kardynałów, 424 czynnych i emerytowanych biskupów oraz 5 029 seminarzystów. W
Stanach Zjednoczonych
Kościół rzymskokatolicki
zatrudnia ponad milion pracowników. Budżet wynosi prawie 100 miliardów dolarów, który przeznaczany jest na utrzymanie szkół podstawowych, średnich, domów opieki, szpitali i innych instytucji wchodzących w skład Kościoła[13]. W
Stanach Zjednoczonych
działa 150 000
szkół katolickich
, na których kształci się 2.7 mln studentów. Niektóre z 225 szkół wyższych:
Bentley College
,
Harvard University
,
The Catholic University of America
,
Fordham University
,
Georgetown University
,
Massachusetts Institute of Technology
,
University of Notre Dame
, Yale University. W ramach kościoła działa również 625 szpitali, których łączny dochód wynosi 30 mld dolarów[14]. Procentowy udział katolików w poszczególnych stanach Zobacz teżPrzypisy- ↑ Rocznik amerykańskich i kanadyjskich kościołów (
ang.
Yearbook of American and Canadian Churches) opublikowany przez
NCC
w 2008 roku w USA.
- ↑ (
ang.
St Michael rekord)
- ↑ (
ang.
) Taylor, 363-395
- ↑ (
ang.
) Emily Clark, Masterless Mistresses: The New Orleans Ursulines and the Development of a New World Society (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2007).
- ↑ (
ang.
)
The Journal of Higher Education
- ↑ (
ang.
Chevaliers
)- zwolennicy króla podczas rewolucji angielskiej (1640 - 1660). Nosili długie włosy , w przeciwieństwie do wielu żołnierzy Cromwella (Okrągłe Głowy - Rroundheads).
- ↑ (
ang.
)
Miniatures of Georgetown: Tercentennial Causeries
- ↑ (
ang.
) Ellis, John Tracy.
- ↑ (
ang.
)
Case 5: The Early Years
- ↑ (
ang.
)
en:Plenary Councils of Baltimore
- ↑ (
ang.
)
en:Baltimore Catechism
- ↑ (
ang.
) Nicolas Kanellos, ‘’Thirty Million Strong: Reclaiming the Hispanic Image in American Culture’’ (Golden, Colorado: Pulcrum Publishing, 1998), 24-25.
- ↑ (
ang.
) Thomas Healy, "A Blueprint for Change," America 26 September, 2005, 14.
- ↑ (
ang.
) Arthur Jones, "Catholic heaalth care aims to make 'Catholic' a brand name," National Catholic Reporter 18 July, 2003, 8.
- ↑ (
ang.
) See each state's Religious Demographic section
LiteraturaKatedra Świętego Krzyża w Bostonie - (
ang.
) Abell, Aaron. American Catholicism and Social Action: A Search for Social Justice, 1865-1950 (Garden City, NY: Hanover House, 1960).
- (
ang.
) Bales, Susan Ridgley. When I Was a Child: Children's Interpretations of First Communion (Chapel Hill: University of North Carolina, 2005).
- (
ang.
) Carroll, Michael P. American Catholics in the Protestant Imagination: Rethinking the Academic Study of Religion (Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press, 2007).
- (
ang.
) Christiano, Kevin. "The Catholic Church and Recent Immigrants to the United States: A Review of Research," in Helen Rose Ebaugh, ed., Vatican II and American Catholicism: Twenty-five Years Later (Greenwich, Ct.: JAI Press, 1991).
- (
ang.
) D'Antonio, William V., James D. Davidson, Dean R. Hoge, and Katherine Meyer. American Catholics: Gender, Generation, and Commitment (Huntington, Ind.: Our Sunday Visitor Visitor Publishing Press, 2001).
- (
ang.
) Deck, Allan Figueroa, S.J. The Second Wave: Hispanic Ministry and the Evangelization of Cultures (New York: Paulist, 1989).
- (
ang.
) Dolan, Jay P. The Immigrant Church: New York Irish and German Catholics, 1815-1865 (Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1975).
- (
ang.
) Donovan, Grace. "Immigrant Nuns: Their Participation in the Process of Americanization," in Catholic Historical Review 77, 1991, 194-208.
- (
ang.
) Ellis, John Tracy. Documents of American Catholic History 2nd ed. (Milwaukee: Bruce Publishing Co., 1956).
- (
ang.
) Ellis, J.T. American Catholicism 2nd ed.(Chicago: University of Chicago Press, 1969).
- (
ang.
) Fialka, John J. Sisters: Catholic Nuns and the Making of America (New York: St. Martin Press, 2003).
- (
ang.
) Finke, Roger. "An Orderly Return to Tradition: Explaining Membership Growth in Catholic Religious Orders," in Journal for the Scientific Study of Religion , 36, 1997, 218-230.
- (
ang.
) Fogarty, Gerald P., S.J. Commonwealth Catholicism: A History of the Catholic Church in Virginia, .
- (
ang.
) Galloway, Patricia K., ed., La Salle and His Legacy: Frenchmen and Indians in the Lower Mississippi Valley (Jackson: University of Mississippi Press, 1982).
- (
ang.
) Garraghan, Gilbert J. The Jesuits of the Middle United States Vol. II (Chicago: Loyola University Press, 1984).
- (
ang.
) Greeley, Andrew. "The Demography of American Catholics, 1965-1990" in The Sociology of Andrew Greeley (Atlanta: Scholars Press, 1994).
- (
ang.
) Godfrey, Donal. Gays and Grays: The Story of the Gay Community at Most Holy Redeemer Catholic Church (Lanham, Md: Lexington, 2007).
- (
ang.
) Greer, Allan. Mohawk Saint: Catherine Tekakwitha and the Jesuits (Oxford: Oxford University Press, 2005).
- (
ang.
) Hall, Gwendolyn Midlo. The Development of Afro-Creole Culture in the Eighteenth Century (Baton Rouge: Louisiana State University Press, 1995). Interesting note on Afro-Creole Catholic culture.
- (
ang.
) Horgan, Paul. Lamy of Santa Fe (Toronto: McGraw-Hill, 1975).
- (
ang.
) John, Elizabeth A. H. Storms Brewed in Other Men's Worlds: Confrontation of Indians, Spanish, and French in the Southwest: 1540-1795 2nd ed. (Norman: University of Oklahoma Press, 1996).
- (
ang.
) Jonas, Thomas J. The Divided Mind: American Catholic Evangelists in the 1890's (New York: Garland Press, 1988).
- (
ang.
) Jones, Arthur. Pierre Toussaint (New York: Doubleday, 2003).
- (
ang.
) Maynard, Theodore The Story of American Catholicism, Volumes I and II (New York: Macmillan Company, 1960).
- (
ang.
) McDermott, Scott. Charles Carroll of Carrollton--Faithful Revolutionary .
- (
ang.
) McKevitt, Gerald. Brokers of Culture: Italian Jesuits in the American West, 1848-1919 (Stanford: Stanford University Press, 2006).
- (
ang.
) McMullen, Joanne Halleran and Jon Parrish Peede, eds. Inside the Church of Flannery O'Connor: Sacrament, Sacramental, and the Sacred in Her Fiction (Macon, Ga.: Mercer University Press, 2007).
- (
ang.
) Milanich, Jerald T. "Francisan Missions and Native Peoples in Spanish Florida," in Hudson and Tesser, eds., Forgotten Centuries (Athens: University of Georgia Press, 1994), 276-303.
- (
ang.
) O'Malley, John, SJ. The First Jesuits (Cambridge: Harvard University Press, 1993).
- (
ang.
) Poyo, Gerald E. Cuban Catholics in the United States, 1960-1980: Exile and Integration (Notre Dame: Notre Dame Univeristy Press, 2007).
- (
ang.
) Sanders, James W. The Education of an urban Minority: Catholics in Chicago, 1833-1965 (New York: Oxford University Press, 1977).
- (
ang.
) Schroth, Raymond A. The American Jesuits: A History (New York: New York University Press, 2007).
- (
ang.
) Schultze, George E. Strangers in a Foreign Land: The Organizing of Catholic Latinos in the United States (Lanham, Md:Lexington, 2007).
- (
ang.
) Shannon, James P. Catholic Colonization on the Western Frontier (New haven: Yale University Press, 1957).
- (
ang.
) Walch, Timothy. Parish School: American Catholic Parochial Education from Colonial Times to the Present (New York: Crossroad Publishing, 1996).
- (
ang.
) Weber, David J. The Spanish Frontier in North America (New Haven: Yale University Press, 1992). Spainish missionaries present.
- (
ang.
) Wood, Peter H. "La Salle: Discovery of a Lost Explorer," American Historical Review LXXXIX, April, 1984, 294-323.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych":
Wszystkich Świętych
...
Dziady (zwyczaj)
...
Rodzimy Kościół Polski
...
Biskup
...
Mieszko II Lambert
...
Adwentyzm
...
Odense
...
Grenoble
...
Linköping
...
Tampere
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kościół katolicki w Stanach Zjednoczonych":
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 6)
...
010c. Rzym (plansza 13)
...
010c. Rzym (plansza 16)
...
|