Język tatarski (nazwy własne Tatar tele, Tatarça) - język z grupy języków uralo-ałtajskich , należących do grupy języków tureckich . Jest używany przez Tatarów . Głównym miejscem występowania języka tatarskiego jest Tatarstan i pozostałe regiony Rosji . Poza tym językiem tatarskim posługują się m.in. niektórzy mieszkańcy Ukrainy i innych krajów byłego ZSRR , Turcji , Chin , Finlandii i Polski . Obecna liczba ludzi mówiących tym językiem szacuje się na 8 milionów.

Wyróżnia się 3 dialekty : centralny ( Tatarstan , Baszkiria ), zachodni (obwody Niżnonowogrodzki , Saratowski , Wołgogradzki , Samarski , Czuwaszja , Baszkiria i Mordwa oraz tereny przyległe) i wschodni ( Syberia Zachodnia ).

W XIX wieku uformował się współczesny język literacki (Kajum Nasyry, Galiasgar Kamal i inni).

Status prawny i użycie języka tatarskiego

Język tatarski, obok rosyjskiego , jest językiem urzędowym w Republice Tatarstanu (na mocy przepisów Ustawy Republiki Tatarstan "O językach narodów Republiki Tatarstan" z 1992 roku). Zarówno w Tatarstanie, jak i w miejscach zamieszkiwania tatarskiej diaspory funkcjonuje rozwinięta sieć ośrodków naukowych i wychowawczych, w których używany jest język tatarski, takich jak: ośrodki nauki przedszkolnej, szkoły podstawowe i średnie z tatarskim językiem nauczania wszystkich przedmiotów, a także szereg szkół, w których język tatarski nauczany jest jako odrębny przedmiot.

Oprócz tego, iż język tatarski jest zarówno przedmiotem nauczania, jak i językiem wykładowym na kierunkach filologicznych Kazańskiego Uniwersytetu Państwowego , w instytutach i akademiach pedagogicznych, język tatarski jako język wykładowy używany jest także na Wydziale Prawa oraz Wydziale Dziennikarstwa Kazańskiego Uniwersytetu Państwowego, w Konserwatorium Kazańskim oraz Państwowym Kazańskim Instytucie Sztuki i Kultury.

W języku tatarskim wydawane są podręczniki, literatura naukowa, piękna, publicystyczna, ukazują się dziesiątki gazet i magazynów, używany jest on w audycjach radiowych i telewizyjnych oraz jako język spektaklów teatralnych . Głównymi ośrodkami nauczania języka tatarskiego są Wydział Filologii i Historii Tatarskiej Kazańskiego Uniwersytetu Państwowego, Katedra Filologii Tatarskiej na Wydziale Filologicznym Baszkirskiego Uniwersytetu Państwowego, Wydział Filologii Tatarskiej Tatarskiego Państwowego Uniwersytetu Humanistyczno- Pedagogicznego w Kazaniu oraz Instytut Języka, Literatury i Sztuki Akademii Nauk Republiki Tatarstanu.

Na początku 2009 roku tatarskie organizacje społeczne rozpoczęły zbiórkę podpisów poparcia dla nadania językowi tatarskiemu statusu języka urzędowego Federacji Rosyjskiej . Działania te przeprowadzane są w ramach akcji «Мин татарча сөйләшәм!/Min Tatarça söyläşäm» (Mówię po tatarsku!).

W języku tatarskim prowadzona jest Tatarska Wikipedia .

Linki zewnętrzne

• Słownik angielsko-tatarski
• Słownik tatarsko-rosyjsko-angielski
• Omówienie języka