Herbarz (heraldyka)
Herbarz (heraldyka)Strona tytułowa herbarza z heraldycznej wizytacji,
Ulster
, 1602 Herbarz – dzieło opisujące
herby
wraz z ich rysunkami i
herbownymi
. Pierwszymi herbarzami były
role herbowe
sporządzane od
XIII
w. z okazji
turniejów rycerskich
jako pomoc w identyfikacji uczestników i poprawności używanych przez nich herbów. Kolejną formą herbarza, zwłaszcza w zachodniej
Europie
były urzędowe spisy sporządzane z okazji lustracji dóbr dla celów skarbowych, ozdabiane od
XV
w. również wizerunkami herbów. W Polsce rolę tę pełnią rekognicjarze poborowe z wyciśniętymi pieczęciami szlachty danej ziemi. Później pojawiły się herbarze sporządzane w trakcie specjalnych lustracji przeprowadzanych przez
heroldów
, dla sprawdzenia legalności i poprawności używania herbów. Jednym z najstarszych europejskich herbarzy jest
Herbarz Geldrii
powstały ok.
1369
r. i uzupełniany do
XV
w., w którym znajdują się również polskie herby. Pierwszym znanym polskim herbarzem są pochodzące z XV wieku Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae
Jana Długosza
. Określenie Herbarz używa się też do spisów genealogicznych osób, usystematyzowanych nazwiskami, wraz z informacjami o przynależności herbowej. Spis herbarzy polskich i z Polską związanych-
Bartosz Paprocki
Gniazdo cnoty – Kraków, 1578.
(okładka)
-
Bartosz Paprocki
Herby rycerstwa polskiego – Kraków, 1584.
- Antoni Swach Herby Polskie - Poznań, 1705
-
Bartosz Paprocki
Herby rycerstwa polskiego – Kraków, 1858.
-
Szymon Okolski
Orbis Polonus – Kraków, 1641-1643. V. 1-3.
-
Jan Karol Dachnowski
Herby szlacheckie w ziemiach pruskich ok.1620, wyd.w oprac. Z.Pentka, Kórnik 1995
-
Jan Karol Dachnowski
Poczet możnego rycerstwa polskiego ok. 1634
-
Wacław Potocki
Poczet herbów szlachty Korony Polskiey i Wielkiego Xsięstwa Litewskiego – Krakow, 1696.
- Ks.
Kacper Niesiecki
Herby i familie rycerskie tak w Koronie jako y w W.X.L. – Lwów, 1728.
- Ks. Kacper Niesiecki Korona polska – Lwów, 1728-1743.
- Ks.
Benedykt Chmielowski
Zbiór krótki herbów polskich, oraz wsławionych cnotą i naukami Polaków – Warszawa, 1763.
- Wojciech Wielądko, Heraldyka, czyli opisanie herbów w jakim który jest kształcie oraz familie rodowitej szlachty polskiej i W. Ks. Litewskiego z ich herbami, t. 1-5 - Warszawa 1792-1798.
-
Leonhard Dorst
:Schlesisches Wappenbuch oder die Wappen des Adels im souverainen Herzogthum Schlesien, der Grafschaft Glatz und der Oberlausitz, t. 1-3, Görlitz 1842-1849
wersja elektroniczna w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej
-
Nikołaj Iwanowicz Pawliszczew
, Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego najwyżej zatwierdzony, t. 1-2. - Warszawa 1853
- Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej, Lwów, 1857, reprint:
KAW
, Kraków, 1988
- Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego (dopełnienie Niesieckiego), wyd. Z. Gloger - Kraków 1870.
-
Adam Amilkar Kosiński
Przewodnik heraldyczny: Monografie kilkudziesięciu znakomitych rodzin, spis rodzin senatorskich i tytuły honorowe posiadających – Kraków 1877
- Ignacy Kapica Milewski Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego, dopełnienie Niesieckiego – Kraków, 1870.
- Ks.
Wojciech Kojałowicz
S. J. herbarz W. X. Litewskiego – Kraków 1897
-
Adam Boniecki
Herbarz polski, T. 1-17 + dodatek – Warszawa 1899-1913 (nieukończony).
-
Seweryn hrabia Uruski
Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 1-15 – Warszawa 1904-1938 (nieukończony).
- Zbigniew Leszczyc Herby szlachty polskiej – Lwów 1908
- Zbigniew Leszczyc Herby szlachty polskiej – Londyn 1990 w opr. M.Paszkiewicza i J.Kulczyckiego
- Wiktor Wittyg,
Stanisław Dziadulewicz
Nieznana szlachta polska i jej herby – Kraków 1908
- Tablice odmian herbowych – nakł. Juliusz hr. Ostrowski – Warszawa 1909
-
Juliusz Karol Ostrowski
Ksiega herbowa rodów polskich – Warszawa 1897
- Emilian von Zernicki-Szeliga Der Polnische Adel und die demselben hinzugetretenen andersländischen Adelsfamilien, Verlag von Henri Strand, Hamburg 1900.
- Emilian von Zernicki-Szeliga Die Polnichen Stammwappen ihre Geschichte und ihre Sagen, Hamburg, 1904
-
Franciszek Piekosiński
: Herbarz szlachty prowincyi witebskiej, Kraków, Herold polski, 1899
-
Franciszek Piekosiński
: Poczet rodów szlachty polskiej wieków średnich. Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie. Tom II. Lwów 1911.
- Ludwik Korwin-Piotrowski: Ormiańskie rody szlacheckie, Kraków 1934,
- dr Stefan J. Starykoń Kasprzycki - "Polska Encyklopedia Szlachecka", t. 1-12 - Warszawa 1936-1939.
-
Szymon Konarski
Szlachta kalwińska w Polsce - Warszawa 1936
-
Szymon Konarski
Armorial de la noblesse polonaise titrée, Paris, 1958;
- Władysław Pulnarowicz Rycerstwo Polskie Podkarpacia – Przemyśl 1937
- Almanach szlachecki, pod redakcją S. Starykoń-Kasprzyckiego - Warszawa 1939 (nieukończony)
-
Sławomir Górzyński
, Jerzy Kochanowski Herby szlachty polskiej – Warszawa 1990
-
Józef Szymański
Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego – Warszawa 1993
- Józef Szymański Herbarz rycerstwa polskiego z XVI wieku Warszawa 2001
-
Alfred Znamierowski
Herbarz rodowy – Warszawa 2004
- Tadeusz Gajl Herby szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów – Białystok 2003;
- Tadeusz Gajl Herby szlacheckie Polski porozbiorowej – Pozkal 2005;
-
Andrzej Brzezina Winiarski
Herby Szlachty Rzeczypospolitej – Warszawa, 2006;
- Stanisław Dziadulewicz Herbarz rodów tatarskich w Polsce – Wilno 1929 (reprint WAiF. Warszawa 1986)
- Tadeusz Gajl Herbarz Polski od Średniowiecza do XX wieku - L&L, Gdańsk 2007;
-
Stanisław Łoza
Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie z okolicach Warszawa: Wydawnictwo i Druk Zakładów Graficznych Galewski i Dau, 1934. Exemplaz istnieje w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
-
Andrzej Brzezina Winiarski
Herby Rzeczypospolitej – Archiwum Państwowe w Przemyślu, 2008-2009;
-
Leszek Wierzchowski
,
Sławomir Wysocki
Herbarz. Nadania godności szlacheckich i arystokratycznych w Polsce 1992 - 1995. Wydawnictwo SAPIENTIA, Kraków 1996
Herbarze obce i międzynarodowe-
Almanach Gotajski
, 1763 - 1944 jako Almanach de Gotha, od 1956 Genealogisches Handbuch des Adels rody panujące i arystokratyczne
-
J.B.Rietstap
Armoires general - prawie pełny zbiór herbów rodowych z całej Europy
-
Deutsches Geschlechterbuch
, 1889 - 1943 jako Genealogisches Handbuch bürgerlicher Familien, od 1956 jako Das Deutsche Geschlechterbuch - rodziny mieszczańskie i chłopskie z dawnych terenów
Rzeszy
.
-
Johann Siebmachers
Wappenbuch - rody szlacheckie dawnego
Świętego Cesarstwa
, wydawany od 1605.
-
Burkes
Peerage, Baronetage and Knightage
- wydawane od 1826 (w 2004 107. wydanie) herbarz parów i baronetów
Zjednoczonego Królestwa
, ze spisem rycerzy, często z informacjami genealogicznymi.
Herbarze w Internecie-
Juliusz Karol Ostrowski
:
Księga herbowa rodów polskich Cz. 1 (wizerunki herbów)
,
Cz. 2 (opisy)
w formacie
DjVu
w e-bibliotece UW;
-
Herbarz Adama Kromera
-
Herbarz Kujawsko-Pomorski
-
ALBUM POLSKI – Interaktywny Album Heraldyczny RP|Herby Miast Polskich
-
Genealogia dynastyczna
–
Dział HERBARZ
(obszerny herbarz rodzin i herbów polskich) – opracowanie: Ryszard Jurzak
-
Herby Szlachty Rzeczypospolitej – Andrzej Brzezina Winiarski
-
Rycerstwo Polskie Podkarpacia – Władysław Pulnarowicz
-
Herby Polskie M.Bielski, J.L.Herbult, W.O.Sz.Okolski
-
Herby - rys.i opisy z herbarza Niesieckiego, wyd.Bobrowicza
-
Spis nazwisk z herbarza Bonieckiego
-
Dynamiczny Herbarz Rodzin Polskich
-
Poczet szlachty galicyjskiej i bukowińskiej
-
Herby członków Związku Szlachty Polskiej
[1]
-
Elektroniczna wyszukiwarka herbów
, oparta na Herbarzu polskim
Tadeusza Gajla
-
Dokumenty Śląska
- Kącik Heraldyki Śląskiej - około pięciu tysięcy herbów szlachty śląskiej - Wiesław Długosz
-
Arnaud BUNEL Héraldique européenne
- herby eurpejskie - m.in.państw, ziem, dynastii, władców i dostojników państwowych, (
franc
).
-
J.B.Rietstap Armoires General
- najobszerniejszy, klasyczny zbiór większości herbów rodowych Europy - opisy (
franc
).
-
J.Burke Peerage and Baronetage
- opisy z podstawowego almanachu arystokracji brytyjskiej (
ang
) .
-
Johann Siebmacher
Wappenbuch, 1605
- jeden z najstarszych herbarzy niemieckich z wizerunkami herbów z całej Europy.
-
Carl Arvid von Klingspor, Baltisches Wappenbuch. Wappen sämmtlicher, den Ritterschaften von Livland, Estland, Kurland und Oesel zugehöriger Adelsgeschlechter Stockholm 1882
- XIX-wieczny herbarz rodów szlacheckich z terenów Kurlandii, Inflant, Estonii i wyspy Ozylii.
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Herbarz (heraldyka)":
Złota wolność szlachecka
...
Bar
...
Genealogia
...
Order Orła Białego
...
Nałęcz (herb szlachecki)
...
Łabędź (herb szlachecki)
...
Rawicz (herb szlachecki)
...
Panoplia
...
Mateusz Ewangelista
...
Literatura – przegląd chronologiczny
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Herbarz (heraldyka)":
Rośliny użytkowe (plansza 3)
...
|