Judea za Judy Machabeusza
"Widzenie Judy Machabeusza". Rycina ze schrobenhausenowskiego warsztatu
Carla Poellath
Juda Machabeusz (
hebr.
יהודה המכבי Yehudah HaMakabi Juda Młot), jeden z przywódców
żydowskiego
powstania Machabeuszy
przeciwko
Seleucydom
167 p.n.e.
-
160 p.n.e.
Biografia
Był trzecim synem kapłana żydowskiego
Matatiasza Hasmoneusza
.
W
175 p.n.e.
,
Antioch IV Epifanes
rozpoczął działania, mające na celu pełną asymilację Żydów w swoim państwie. Sprzedał funkcję
arcykapłana
Jezusowi Jazonowi
. W
Świątyni Jerozolimskiej
Grecy zbudowali ołtarz ku czci
Zeusa Olimpijskiego
, na którym złożyli ofiarę ze świni. Kapłani żydowscy zmuszani byli do odprawiania nabożeństw ku czci bogów greckich, co spowodowało powszechne wzburzenie. Sygnał do rewolty dał ojciec Judy Matatiasz, który publicznie odmówił podporządkowania się rozkazom władcy i wzniecił powstanie.
Przed
167 p.n.e.
Matatiasz wyznaczył Judę jako naczelnego dowódcę wojsk powstańczych. Juda, na czele kilkuset zbrojnych mieszkańców
Judei
skutecznie nękał wojska Antiocha atakami swoich partyzantów.
Wojska Judy pobiły przeważające liczebnie armie Seleucydów w otwartym polu w bitwach pod Nahal el-Haramiah,
Beit Horon
i
Emaus
. W
164 p.n.e.
Juda triumfalnie wkroczył do zdobytej
Jerozolimy
, dokonując ponownego poświęcenia odbudowanej
Świątyni Jerozolimskiej
. Według podań nastąpił wówczas cud, gdyż jednodniowe zapasy oliwy do palenia w
menorze
, wystarczyły na dni osiem.[1] Stąd powstało święto żydowskie
Chanuki
. W
161 p.n.e.
Juda wysłał poselstwo do
Rzymu
, prosząc o uznanie niepodległości Judei. Rzymianie zrobili to tym chętniej, że sami byli zagrożeni przez Seleucydów. W
160 p.n.e.
Juda zginął
bitwie pod Elasą
z wojskami
Demetriusza I Sotera
.
W literaturze i sztuce
Dante
w
Boskiej Komedii
umieszcza duszę Judy w Niebie.
Georg Friedrich Händel
w
1746
skomponował
oratorium
Juda Machabeusz
.
Dzieje powstania Judy Machabeusza opisują Pierwsza i Druga Księga Machabejska
Starego Testamentu
.
Linki zewnętrzne
- ↑
Anna Madeyska - Pilchowa Radość Chanuki