Lockheed U-2 -
amerykański
wysokościowy
samolot rozpoznawczy
zbudowany na zamówienie
CIA
, lecz użytkowany również przez
USAF
i
NASA
. Samolot otrzymał nieoficjalny przydomek "Dragon Lady".
Konstrukcja
Stratosferyczny
jednosilnikowy odrzutowy samolot rozpoznawczy o konstrukcji półskorupowej wykonanej z duraluminium, z charakterystycznymi skrzydłami o dużej rozpiętości, nadającymi samolotowi własności lotne szybowca. Kabina z
fotelem katapultowym
(tylko późniejsze wersje) hermetyzowana częściowo (zapewniająca na dużych wysokościach ciśnienie odpowiadające ciśnieniu atmosferycznemu na wysokości 8800 m n.p.m.) wymaga noszenia przez pilota całkowicie ciśnieniowego kombinezonu, zbliżonego konstrukcyjnie do skafandrów astronautów (model S1034 produkcji David Clark Company).
Na godzinę przed startem, a potem w ciągu całego lotu pilot oddycha czystym tlenem, co ma obniżyć zawartość azotu we krwi, zwiększyć jej wysycenie tlenem i zredukować następstwa
hipoksemii
w wyniku ewentualnej dekompresji na znacznej wysokości.
Nowe wyposażenie
kokpitu
.
Pilot jest już odcięty od powietrza atmosferycznego, oddycha czystym tlenem z systemów pokładowych.
Na pokładzie znajdują się urządzenia radiolokacyjne i fotograficzne umożliwiające obserwację obiektów położonych do 480 km w bok od samolotu. Wiele urządzeń znajduje się w stałych zasobnikach w skrzydłach. Podwozie jednośladowe chowane, z odrzucanymi przy starcie podpórkami pod skrzydłami. W latających obecnie wersjach sukcesywnie do roku 1998 zmodernizowano napęd, wymieniając go na lżejsze i oszczędniejsze jednostki General Electric F-118-101, zapewniające jednocześnie większą siłę ciągu.
Modernizacji za ok. 1,7 mld. USD/szt. poddano również awionikę, wyposażenie kokpitu i urządzenia elektroniczne (m.in. samolot wyposażono w nowoczesny system radarowy
Raytheon ASARS-2
).
Znane misje
Wiadomo że U-2 latały z misjami szpiegowskimi nad terytorium
ZSRR
,
Chin
,
Kuby
i innych państw bloku wschodniego. Wykryły one m.in. istnienie kosmodromu
Bajkonur
(
5 sierpnia
1957
) oraz stanowiska rakiet SS-4 podczas
Kryzysu kubańskiego
(
14 października
1962
).
Nazwę U-2 świat poznał wkrótce po
1 maja
1960
, kiedy to radzieckie
rakiety przeciwlotnicze
S-75
strąciły samolot pilotowany przez
Francisa Gary'ego Powersa
w pobliżu
Swierdłowska
(obecnie Jekaterynburg).
Ze względu na
statosferyczną
wysokość lotu, i brakiem bojowych testów
rakiet
do jego zniszczenia konieczne było wystrzelenie aż czternastu rakiet
S-75
(wiązało się to z dekonspiracją ich osiągów, które skrzętnie ukrywano). W zwalczaniu U-2 uczestniczyły także 2 samoloty myśliwskie
MiG-19
. Jeden z nich, pilotowany przez por. S.Safranowa, został zestrzelony na skutek błędu obsługi naziemnej stacji radio-lokacyjnej (pilot poległ). Pilot drugiej maszyny, zdołał uniknąć trafienia gwałtownie
nurkując
.
W latach 1960-1968 w ramach tajnego programu samoloty U-2 startujące z
Tajwanu
, należące do
Sił Powietrznych Republiki Chińskiej
, wykonały 102 loty zwiadowcze nad
komunistycznymi Chinami
, ze stratą pięciu samolotów.
Samolot ma służyć w amerykańskich siłach powietrznych do 2012, kiedy zostanie zastąpiony przez bezzałogowe samoloty
RQ-4 Global Hawk
.[1]
Przypisy
Historia rozwoju i wersje
- Jednomiejscowy prototyp z silnikiem Pratt&Whitney J57-P-37 oblatano
1 sierpnia
1955
roku.
- U-2A - pierwsza, jednomiejscowa wersja produkcyjna z silnikiem Pratt&Whitney J57-P-31 o ciągu 57,85 kN. Korzystało z nich zarówno CIA jak i
USAF
.
- U-2B - modyfikacja należących do CIA U-2A polegająca m.in. na dodaniu fotela katapultowego i wymianie silnika na Pratt&Whitney J75-P-13A o ciągu 66,75 kN.
- WU-2A - przeróbka pięciu samolotów U-2A należących do USAF na maszyny meteorologiczne, służące do pobierania próbek powietrza na dużych wysokościach.
- U-2C - przeróbka wszystkich U-2A należących do USAF polegająca na wymianie silnika na Pratt&Whitney J75-P-13B o ciągu 75,57 kN i związanym z tym powiększeniu wlotów powietrza znajdujących się przy kadłubie dokonana w
1966
.
- U-2D - pięć ostatnich z pierwszej serii samolotów dla USAF. Jest to wersja przeznaczona do pomiarów telemetrycznych w czasie prób pocisków rakietowych.
- U-2CT - dwumiejscowa wersja treningowa USAF. Powstały dwa takie samoloty przerobione z jednego U-2C w
1973
i jednego U-2D w
1975
.
- U-2E - modernizacja 18 należących do CIA U-2A i U-2B identyczna z U-2D.
- U-2R - jednomiejscowe rozwinięcie U-2A dla USAF i CIA z
28 sierpnia
1967
. Samoloty należące do USAF i stacjonujące w Europie otrzymały na prośbę sojuszników mniej "szpiegowskie" oznaczenie TR-1A (od
ang.
Tactical Reconnaissance - "rozpoznanie taktyczne") jednak po
1989
wrócono do oznaczenia U-2R.
- ER-2 - wersja U-2R dla
NASA
pozbawiona urządzeń wojskowych, wykorzystywana m.in. do badań geologicznych .
- TR-1B - dwumiejscowa wersja treningowa TR-1. Po
1989
przemianowana na TU-2R.
- U-2S - modernizacja U-2R polegająca na wymianie silnika na General Electric F118-GE-101 o ciągu 84,5 kN oraz unowocześnieniu urządzeń elektronicznych. Wersję oblatano
23 maja
1989
.
- TU-2S - dwumiejscowa wersja treningowa U-2S.
Zobacz też