Eugène Ionesco |
Data i miejsce urodzenia | 26 listopada 1909
Slatina
|
Data i miejsce śmierci | 28 marca 1994
Paryż
|
Narodowość | Rumunia |
Dziedzina sztuki | dramaturgia |
Eugène Ionesco (
rum.
Eugen Ionescu; ur. 26 listopada
1909
w
Slatinie
, zm. 28 marca
1994
w
Paryżu
) – awangardowy
francuski
dramaturg pochodzenia
rumuńskiego
, współtwórca
teatru absurdu
.
Życiorys
Urodzony z ojca Rumuna i matki Francuzki. Lata dziecięce spędził we
Francji
, ale w 1925 roku wrócił do Rumunii. Studiował na uniwersytecie w
Bukareszcie
, po studiach w latach 1936-1938 pracował jako nauczyciel języka francuskiego w liceum. Zajmował się również krytyką literacką. W roku 1936 ożenił się. Do Francji wrócił w roku 1938, dzięki otrzymanemu stypendium na przygotowanie doktoratu pt. Motyw śmierci i grzechu w literaturze francuskiej od czasów Baudelaire'a. Nigdy go nie ukończył, jednakże podjął decyzje o pozostaniu w Paryżu na stałe, tam zastała go wojna. Wrócił jeszcze do Rumunii, ale w roku 1942 przyjechał z powrotem do Francji, gdzie został do końca życia.
W roku 1949 napisał swój pierwszy dramat pt.
Łysa śpiewaczka
. Miał on premierę rok później w teatrze Noctambules w reżyserii Nicolas Bataille'a, jednakże nie odniósł sukcesu. Również kolejne dramaty: Lekcja z 1951 roku wystawione w Théâtre de Poch oraz Krzesła z 1952 roku mające premierę w Théâtre Nouveau Lancry zostały chłodno przyjęte. Pierwszą sztuką Ionesco która odniosła sukces, dzięki pochlebnej recenzji
Jean Anouilh
były Ofiary obowiązku z 1953 roku. Również Amadeusz albo Jak się go pozbyć, którego wyreżyserował Jean-Marie Serreau w Théâtre de Babylone, został dobrze przyjęty. Kolejne sztuki dramaturga cieszą się popularnością.
W 1955 roku wystawiono w Paryżu kolejne dwie sztuki, Kubuś, czyli Uległość oraz jej kontynuacje Przyszłość w jaju albo Różnych ma Pan Bóg stołowników. W 1956 roku miała premierę Improwizacja, rok później Nowy lokator, zaś w 1959] Morderca nie do wynajęcia. W 1960 wystawiono w Théâtre de France premierę Nosorożca w reżyserii
Barraulta
. W 1962 zaprezentowano Pieszo w powietrzu oraz Król umiera, czyli Ceremonie. Dramaty Ionesco oraz zbiór jego opowiadań pt. La photo du Colonel po raz pierwszy opublikowano w wydawnictwie
Gallimard
. W roku 1957 dramatopisarz został przyjęty w poczet "
Collège de 'Pataphysique
". W roku 1970 wybrano go do
Akademii Francuskiej
.
Zmarł w 1994 roku i został pochowany na
cmentarzu Montparnasse
w Paryżu.
Teatr Ionesco
Marionetkowe postacie poruszające się w absurdalnym świecie pełnym strachu i grozy. Sytuacje banalne, często przedstawione w komicznym świetle, przeradzają się w tragedię. Farsa i parodia przeplata się z satyrą pełną okrutnych akcentów. Obrazuje osaczenie i samotność człowieka we współczesnym świecie.
Twórczość
Dramaty
-
Łysa śpiewaczka
(La cantatrice chauve, 1950)
- Lekcja (La leçon, 1951)
-
Krzesła
(Les Chaises, 1952)
- Ofiary obowiązku (Victimes du devoir, 1953)
- Mistrz (Le Maître, 1953)
- Amadeusz albo Jak się go pozbyć (Amédée ou Comment s'en débarrasser, 1954)
- Nowy lokator ( Le Nouveau Locataire,
1955
)
- Kubuś, czyli uległość (Jacques ou la Soumission), 1955
- Improwizacja (L'impromptu de l'Alma, 1956)
- Przyszłość w jaju albo Różnych ma Pan Bóg stołowników (L'avenir est dans les Oeufs,
1957
)
- Nosorożec (Rhinocéros, 1959)
- Król umiera (Le roi se meurt, 1962)
- Pieszo w powietrzu (Le Piéton de l'air, 1963)
- Pragnienie i głód (Le Soif et la Faim, 1966)
- Gra w zabijanego (Jeux de massacre, 1970)
- Szaleństwo we dwoje (Délire à deux, 1962)
- Mackbett (1972)
- Człowiek z walizką (L'Homme aux valises, 1977)
Powieści
- Zdjęcie pułkownika (La Photo du colonel, 1962)
- Samotnik (Le Solitaire, 1973)
Adaptacje operowe i libretta
- Mistrz (Le Maître, 1962), muzyka Germaine Tailleferre of Les Six
- Maksymilian Kolbe (Maximilien Kolbe, 1988), muzyka Dominique Probst
Zobacz też
Bibliografia
Paul Surer, Współczesny teatr francuski, Inscenizatorzy i dramatopisarze,
Państwowy Instytut Wydawniczy
, Warszawa 1973
Linki zewnętrzne