Bela I
Bela I - węg. I. Béla (ur. ok. 1015[1], zm. 11 września 1063) – król Węgier 1061–1063 z dynastii Arpadów.
Stryjeczny bratanek Stefana I, w latach 30. XI wieku musiał opuścić Węgry. Przez dłuższy czas przebywał w Polsce, gdzie poślubił córkę króla Mieszka II. Powrócił na Węgry w 1048 roku i otrzymał od swojego brata Andrzeja I trzecią część królestwa. Uznany za następcę tronu, zbuntował się w 1057 roku, kiedy koronowano jego bratanka Salomona. Z polską pomocą w 1060 roku pokonał Andrzeja I i objął tron.
Ojciec węgierskich królów Gejzy I i Władysława I Świętego
Biogram
Syn Vazula, stryjecznego brata Stefana I Świętego. Brat Leventego i Andrzeja I.
Nosił imię Bela, będące węgierskim odpowiednikiem imienia Adalbert. W niektórych opracowania pojawia się jako Bela I Wojciech. Spowodowane jest faktem, że imię Adalbert w krajach niesłowiańskich uchodziło za odpowiednik słowiańskiego imienia Wojciech[2].
Gdy Vazul za próbę zamachu stanu został oślepiony na rozkaz swojego stryjecznego brata króla Stefana I, synowie buntownika zbiegli z Węgier. Stało się to po 1031, a przed sierpniem 1038 roku, według przypuszczenia Bálinta Hómana około 1035 roku.
Bela z braćmi najpierw przebywał w Czechach, później w Polsce. Tam w zamian za zasługi położone w walce z Pomorzanami otrzymał rękę córki Mieszka II Lamberta, króla Polski. Małżeństwo to zwykle datuje się na około 1043 roku[3].
W 1048 roku powrócił do ojczyzny. Od swojego brata Andrzeja I otrzymał trzecią część królestwa oraz zapewnienie, że po jego śmierci obejmie tron. W 1051 i 1052 roku wspierał brata w walkach z Niemcami. Współpraca między braćmi załamała się po narodzinach Salomona, syna Andrzeja I. Jego koronacja w 1057 roku doprowadziła do otwartego wystąpienia Beli przeciwko bratu. Andrzej I zapewnił sobie pomoc niemiecką, zaręczając Salomona z Judytą, siostrą króla Henryka IV. W takiej sytuacji Bela udał się do Polski, gdzie panował Bolesław II Szczodry, bratanek jego żony.
Bela, wspierany przez Polaków, jesienią 1060 roku wkroczył na Węgry i w bitwie pod Mosony pokonał Andrzeja I, który zmarł w wyniku ran odniesionych w walce.
Bela I jako król Węgier stłumił drugie powstanie Vaty. Musiał też walczyć ze swoim bratankiem Salomonem, zgłaszającym pretensje do tronu.
Został pochowany w opactwie benedyktyńskim w Szekszárd.
Inne hasła zawierające informacje o "Bela I":
1136
Halicko-Wołyńskie
1124
Iwan I
1141
Książę
Saksonii
1127
Henryk II Dumny
1138
Sułtan
Wielkich Seldżuków
1118
Ahmad Sandżar
1157
Szkocja
1124
Dawid I Szkocki
1153
Król Szwecji
1130
Swerker I Starszy
1156
DożaWenecji
1130
Pietro Polani
1148
KrólWęgier
1131
Bela II Ślepy
1141
Styczeń
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
1
1
2
3
4
5
2
6
7
8
9
10
11
12
3
13
14
15
16
17
18
19
4
20
21
22
23
24
25
26
5
27
28
29
30
31
Luty
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
5
1
2
6
3
4
5
6
7
8
9
7
10
11
12
13
14
15
16
8
17
18
19
20
21
22
23
9
24
25
26
27
28
29
Marzec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
9
1
10
2
3
4
5
6
7
8
11
9
10
11
12
13
14
15
12
16
17
18
19
20
21
22
13
23
24
25
26
27
28
29
14
30
31
Kwiecień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
14
1
2
3
4
5
15
6
7
8
9
10
11
12
16
13
14
15
16
17
18
19
17
20
21
22
23
24
25
26
18
27
28
29
30
Maj
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
18
1
2
3
19
4
5
6
7
8
9
10
20
11
12
13
14
15
16
17
21
18
19
20
21
22
23
24
22
25
26
27
28
29
30
31
Czerwiec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
23
1
2
3
4
5
6
7
24
8
9
10
11
12
13
14
25
15
16
17
18
19
20
21
26
22
23
24
25
26
27
28
27
29
30
Lipiec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
27
1
2
3
4
5
28
6
7
8
9
10
11
12
29
13
14
15
16
17
18
19
30
20
21
22
23
24
25
26
31
27
28
29
30
31
Sierpień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
31
1
2
32
3
4
5
6
7
8
9
33
10
11
12
13
14
15
16
34
17
18
19
20
21
22
23
35
24
25
26
27
28
29
30
36
31
Wrzesień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
36
1
2
3
4
5
6
37
7
8
9
10
11
12
13
38
14
15
16
17
18
19
20
39
21
22
23
24
25
26
27
40
28
29
30
Październik
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
40
1
2
3
4
41
5
6
7
8
9
10
11
42
12
13
14
15
16
17
18
43
19
20
21
22
23
24
25
44
26
27
28
29
30
31
Listopad
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
44
1
45
2
3
4
5
6
7
8
46
9
10
11
12
13
14
15
47
16
17
18
19
20
21
22
48
23
24
25
26
27
28
29
49
30
Grudzień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
49
1
2
3
4
5
6
50
7
8
9
10
11
12
13
51
14
15
16
17
18
19
20
52
21
22
23
24
25
26
27
53
28
29
30
31
...
Kraina (Słowenia)
...
Bolesław V Wstydliwy
próbę przeciągnięcia księcia Bolesława Wstydliwego i Bolesława Pobożnego do obozu czeskiego.Król Węgier Bela IV popadł w konflikt ze swoim synem Stefanem, co mogło zagrozić ...
Lata 30. XX wieku
...
1254
Dzielny
1279
Niemcy
1250
Konrad IV
1254
Księstwo Halicko-Wołyńskie
1238
Daniel II
1264
Książę
Saksonii
1212
Albert II
1260
Król Serbii
1243
Stefan Urosz I Nemanja
1276
Szkocja
1249
Aleksander III
1286
Król Szwecji
1250
Waldemar Birgersson
1275
DożaWenecji
1252
Raniero Zeno
1268
KrólWęgier
1235
Bela IV
1270
Styczeń
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
1
1
2
3
4
2
5
6
7
8
9
10
11
3
12
13
14
15
16
17
18
4
19
20
21
22
23
24
25
5
26
27
28
29
30
31
Luty
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
5
1
6
2
3
4
5
6
7
8
7
9
10
11
12
13
14
15
8
16
17
18
19
20
21
22
9
23
24
25
26
27
28
Marzec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
9
1
10
2
3
4
5
6
7
8
11
9
10
11
12
13
14
15
12
16
17
18
19
20
21
22
13
23
24
25
26
27
28
29
14
30
31
Kwiecień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
14
1
2
3
4
5
15
6
7
8
9
10
11
12
16
13
14
15
16
17
18
19
17
20
21
22
23
24
25
26
18
27
28
29
30
Maj
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
18
1
2
3
19
4
5
6
7
8
9
10
20
11
12
13
14
15
16
17
21
18
19
20
21
22
23
24
22
25
26
27
28
29
30
31
Czerwiec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
23
1
2
3
4
5
6
7
24
8
9
10
11
12
13
14
25
15
16
17
18
19
20
21
26
22
23
24
25
26
27
28
27
29
30
Lipiec
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
27
1
2
3
4
5
28
6
7
8
9
10
11
12
29
13
14
15
16
17
18
19
30
20
21
22
23
24
25
26
31
27
28
29
30
31
Sierpień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
31
1
2
32
3
4
5
6
7
8
9
33
10
11
12
13
14
15
16
34
17
18
19
20
21
22
23
35
24
25
26
27
28
29
30
36
31
Wrzesień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
36
1
2
3
4
5
6
37
7
8
9
10
11
12
13
38
14
15
16
17
18
19
20
39
21
22
23
24
25
26
27
40
28
29
30
Październik
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
40
1
2
3
4
41
5
6
7
8
9
10
11
42
12
13
14
15
16
17
18
43
19
20
21
22
23
24
25
44
26
27
28
29
30
31
Listopad
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
44
1
45
2
3
4
5
6
7
8
46
9
10
11
12
13
14
15
47
16
17
18
19
20
21
22
48
23
24
25
26
27
28
29
49
30
Grudzień
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
Sb
Nd
49
1
2
3
4
5
6
50
7
8
9
10
11
12
13
51
14
15
16
17
18
19
20
52
21
22
23
24
25
26
27
53
28
29
30
31
...
1938
...
1305
...
Neoklasycyzm (styl muzyczny)
...
Ekspresjonizm (styl muzyczny)
...
1944
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Bela I":
032 Najazdy mongolskie w XIII w. (plansza 13)
dotarli do wybrzeży Adriatyku. Nad rzeką Cisą pokonany został węgierski król – Bela IV, a w pogoni za uciekającym rycerstwem Tatarzy zapędzili się aż ...
040 Europa Środkowowschodnia w XI-XIV w. (plansza 16)
Bela III
Europa Środkowowschodnia w XI-XIV w.
W drugiej połowie XII w. tron ...
040 Europa Środkowowschodnia w XI-XIV w. (plansza 20)
XI-XIV w.
Następcą Andrzeja II (zmarł w 1235 r.) był jego syn Bela IV, który w 1241 r. bronił się przed najazdami ordyńców Batu-chana, ...
|