|
Żmija zygzakowata
Żmija zygzakowataŻmija zygzakowata (Vipera berus) – gatunek
węża
z rodziny
żmijowatych
(Viperidae). Podstawowe informacje- Opis
- Rozmiary
- Długość ciała: 70 cm (rzadko do 90 cm)
Masa ciała: do 0,170 kg
- Wygląd
- Grzbiet o zabarwieniu brązowym, srebrzystoszarym, żółtawym, oliwkowozielonym, niebieskoszarym, pomarańczowym, czerwonobrązowym lub miedzianoczerwonym. Na grzbiecie ciemniejszy od barwy podstawowej zygzak, tzw. "wstęga kainowa". Pionowa źrenica.
- Biotop
- Spotykana na obrzeżach lasów, podmokłych łąkach, polanach leśnych. Lubi siedliska o chłodnym mikroklimacie.
- Pokarm
- Głównym pokarmem żmij są małe ssaki owadożerne (ryjówki, krety) oraz
gryzonie
(myszowate, nornikowate). Poluje także na
żaby
,
jaszczurki
, pisklęta
ptaków
oraz owady (prostoskrzydłe, biegaczowate). Młode odżywiają się głównie owadami, ślimakami, dżdżownicami oraz młodymi płazami i jaszczurkami.
- Zachowanie
Tryb życia dzienny. Chętnie przebywa pod kamieniami, krzewami lub wśród korzeni drzew. Najczęściej ucieka przed napastnikiem, atakuje w sytuacji, gdy jest osaczona. Najpierw jednak zazwyczaj głośno syczy, stosunkowo rzadko kąsa. - Rozmnażanie
Jajożyworodna
(stąd pochodzi nazwa łacińska Vipera). Pora godowa przypada na kwiecień-maj. Samce toczą rytualne walki przypominające zapasy. Walczące osobniki oplatają się wokół siebie - unoszą przednie części do góry i każdy z nich usiłuje przygnieść przeciwnika do ziemi. Zaloty oraz sama kopulacja są długotrwałe (kilka godzin). Samica rodzi 5-15 młodych, które od początku prowadzą samodzielny tryb życia. - Występowanie
Żmija zygzakowata występuje na terenach od północno-zachodniej
Francji
po wschodnią
Syberię
i
Sachalin
. W
Skandynawii
przekracza koło podbiegunowe, a na południe sięga do
Włoch
i
Azji Mniejszej
. W
Polsce
występuje na całym obszarze, w kilku odmianach, z których najbardziej charakterystyczne są: jasna (szara lub rudobrązowa z czarnym zygzakiem wzdłuż całego grzbietu) i czarna. Żmija zygzakowata podlega
ochronie prawnej
. - Działanie jadu i leczenie ukąszeń
-
Jad
żmii zygzakowatej jest mieszaniną kilku toksyn o różnorakim działaniu: uszkadzającym
układ nerwowy
, powodującym
martwicę
tkanek, zmniejszającym krzepliwość krwi, zmiany rytmu pracy
serca
. Po ukąszeniu na skórze poszkodowanego pozostają dwie charakterystyczne ranki. Ukąszenie jest szczególnie niebezpieczne dla dzieci i osób starszych. Jednakże nie stanowi śmiertelnego zagrożenia dla zdrowego dorosłego człowieka.
Leczenie
swoiste polega na podaniu
antytoksyny
końskiej.
Synonimy- [Coluber] berus - Linnaeus, 1758
- [Coluber] Chersea - Linnaeus, 1758
- Coluber prester - Linnaeus, 1761
- Coluber vipera Anglorum - Laurenti, 1768
- Coluber Melanis - Pallas, 1771
- Coluber Scytha - Pallas, 1773
- [Coluber] Scytha - Bonnaterre, 1790
- Vipera melanis - Sonnini & Latreille, 1801
- Vipera berus - Daudin, 1803
- Vipera chersea - Daudin, 1803
- Vipera prester - Daudin, 1803
- [Coluber] Caeruleus - Sheppard, 1804
- Vipera communis - Leach, 1817
- Coluber chersea var. marasso - Pollini, 1818
- [Pelias] berus - Merrem, 1820
- [Vipera] marasso - Sette, 1821
- Vipera limnaea - Bendiscioli, 1826
- Vipera trilamina - Millet, 1828
- [Pelias] Chersea - Wagler, 1830
- Vipera torva - Lenz, 1832
- Pelias dorsalis - Gray, 1842
- V[ipera]. Prester var. gagatina - Freyer, 1842
- Echidnoides trilamina - Mauduyt, 1844
- Vipera Pelias - Soubeiran, 1855
- Pelias berus var. Prester - Günther, 1858
- Pelias berus var. Chersea - Günther, 1858
- P[elias berus]. Var. dorsalis - Cope, 1860
- P[elias berus]. Var. niger - Cope, 1860
- V[ipera]. (Pelias) berus - Jan, 1863
- V[ipera]. (Pelias) berus var. prester - Jan, 1863
- V[ipera]. (Pelias) berus var. lymnaea - Jan, 1863
- Pelias Chersea - Erber, 1863
- Pelias berus - Erber, 1863
- Vipera berus var. prester - Jan & Sordelli, 1874
- Vipera berus [berus] - Boettger, 1889
- [Vipera berus] var. montana - Méhely, 1893
- Vipera berus - Boulenger, 1896
- Pelias berus lugubris - Kashehenko, 1902
- Vipera berus pelias - Chabanaud, 1923
- [Vipera (Pelias) berus] forma brunneomarcata - Reuss, 1923
- [Vipera (Pelias) berus] forma luteoalba - Reuss, 1923
- [Vipera (Pelias) berus] forma ochracea asymmetrica - Reuss, 1923
- [Vipera (Pelias) berus] rudolphi-marchica - Reuss, 1924
- [Vipera (Pelias) berus] forma bilineata - Reuss, 1924
- Vipera (Pelias) berus forma chersea-splendens - Reuss, 1925
- Vipera (Pelias) berus forma ochracea-splendens - Reuss, 1925
- Vipera (Pelias) berus forma rutila - Reuss, 1925
- Vipera (Pelias) berus forma punctata - Reuss, 1925
- Coluber sachalinensis continentalis - Nikolski, 1927
- P[elias]. sudetica - Reuss, 1927 (nomen nudum)
- V[ipera]. berus marchici - Reuss, 1927
- Vipera berus rudolphi - Reuss, 1927 (nomen nudum)
- Vipera berus berus - Mertens & Müller, 1928
- [Pelias] elberfeldi - Reuss, 1929
- Pelias rudolphi - Reuss, 1930
- Pelias schöttleri - Reuss, 1930
- P[elias]. tyrolensis - Reuss, 1930
- Pelias schreiberi - Reuss, 1930
- Pelias flavescens - Reuss, 1930 (nomen nudum)
- Pelias subalpina - Reuss, 1930 (nomen nudum)
- Pelias neglecta - Reuss, 1932
- Vipera berus sphagnosa - Krassawzef, 1932
- Pelias occidentalis - Reuss, 1933
- Pelias occidentalis oldesloensis - Reuss, 1933 (nomen nudum)
- Pelias occidentalis orbensis - Reuss, 1933 (nomen nudum)
- Pelias sudetica forma steinii - Reuss, 1935 (nomen nudum)
- Vipera marchici - Reuss, 1935
- Pelias sudetica steinii forma emarcata - Reuss, 1937 (nomen illegitimum)
- Vipera (Vipera) berus berus - Obst, 1983
- Vipera berus forma brunneomarcata - Golay et al., 1993
- Vipera berus forma ochracea-asymmetrica - Golay et al., 1993
- Vipera berus forma luteoalba - Golay et al., 1993
- Pelias schoettleri - Golay et al., 1993
- Coluber coeruleus - Golay et al., 1993
- Vipera berus - Golay et al., 1993[2]
| | | odmiana miedzianoczerwona |
Przypisy- ↑
Vipera berus
. Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (
ang.
)
- ↑ McDiarmid RW, Campbell JA, Touré T. 1999. Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, vol. 1. Herpetologists' League. 511 pp. (series). (volume).
Zobacz też Literatura- Ulrich Gruber - Płazy i gady. Gatunki środkowoeuropejskie. Przewodnik Kieszonkowy. Wyd. Multico, Warszawa 1997.
- Zygmunt Markota - Węże Europy. Wydawnictwo Multico, Warszawa 1999.
- Juszczyk W. - Płazy i gady krajowe. Część 3: Gady (Reptilia). Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Żmija zygzakowata":
Adam Mickiewicz
...
Żmija
...
Orfeusz
...
Pojezierze Mazurskie
...
Wiślanie
...
Echidna
...
Żoliborz
...
Juliusz Słowacki
...
Jemen
...
Religia Słowian
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Żmija zygzakowata":
025. Przegląd systematyczny gadów (plansza 13)
...
024. Gady – pierwsze owodniowce (plansza 13)
...
212. Fauna Polski (plansza 8)
...
|
