Wyjazd dzieci na zieloną szkołę przynosi długotrwałe efekty dydaktyczne i wychowawcze. Pozwala na poszerzenie wiedzy zdobywanej podczas zajęć lekcyjnych w szkole, rozwijanie aktywności poznawczej, poznawanie kraju ojczystego, jego przeszłości i kultury. Przedstawiony program zielonej szkoły realizowany był podczas wyjazdu śródrocznego uczniów klasy V do Przysietnicy koło Brzozowa. Plan pracy uwzględnia elementy treści ścieżek edukacyjnych: edukacja ekologiczna, prozdrowotna czytelnicza i medialna oraz wychowanie do życia w społeczeństwie.
I. Cele programowe:
Stworzenie uczniom warunków nabywania i doskonalenia umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego:
- Rozwijanie zainteresowań przyrodniczych, wrażliwości na piękno przyrody i jej poszanowanie.
- Kształtowanie proekologicznych stylów życia.
- Budzenie zainteresowań przeszłością
- Poznawanie wartości stanowiących istotny motyw działalności indywidualnej i grupowej
- Nabywanie umiejętności przestrzegania norm społecznych, kształtowanie kultury współżycia i współdziałania w grupie.
- Kształcenie sprawności mówienia, słuchania i pisania w zróżnicowanych sytuacjach komunikacyjnych.
- Kształtowanie umiejętności twórczego rozwiązywania problemów, szanowania pomysłów, oryginalności.
- Rozwijanie pamięci, wyobraźni, myślenia abstrakcyjnego i logicznego rozumowania.
- Kształtowanie motywacji i wyrabianie nawyku bezpiecznego poruszania się po drogach.
- Wyrabianie i utrwalanie nawyków zdrowotno-higienicznych związanych przede wszystkim z higieną osobistą i otoczenia oraz hartowaniem i uprawianiem ruchu na świeżym powietrzu.
- Rozwijanie cech indywidualnych zgodnych z możliwościami i zainteresowaniami uczniów.
- Wdrażanie do różnorodnych form aktywności ruchowej, a w szczególności sportowo- rekreacyjnej.
- Wyrabianie nawyków czynnego wypoczynku.
II. Cele ogólne:
- Realizacja programu dydaktycznego.
- Zapewnienie dzieciom wypoczynku w zdrowym klimacie Pogórza Dynowskiego, w dworku położonym na skaju lasu.
- Zainteresowanie światem, jego różnorodnością, bogactwem i pięknem.
- Zdobycie umiejętności obserwacji zjawisk przyrody i dokonywania ich opisu.
- Poznawanie zachowań sprzyjających bezpieczeństwu ludzi i przyrody.
- Wyrabianie odpowiedzialności za środowisko.
- Zwiedzanie ciekawych miejsc.
- Poznawanie i stosowanie zasad zachowania się w muzeum.
- Nabywanie umiejętności poprzez praktyczne działania.
- Rozpoznawanie zachowań uczniów w sytuacjach pozaszkolnych
- Integracja i wzajemna pomoc w grupie.
- Kształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych.
- Kształcenie samodzielności, umiejętności planowania, organizowania i oceniania własnej pracy.
- Wyrabianie umiejętności radzenia sobie przez dłuższy czas poza domem
III. Cele szczegółowe:
- Zdobywanie wiedzy o krajobrazie Pogórza Dynowskiego, teren pagórkowaty.
- Obserwowanie przyrody Pogórza Dynowskiego z uwzględnieniem problematyki ochrony przyrody i ekologii, rozpoznawanie drzew, typowych roślin i zwierząt.
- Poznawanie historii, podań ludowych, legend.
- Zwiedzanie historycznych miejsc – Brzozów, Klasztor w Starej Wsi, muzeum misyjne, zakładów pracy- huta szkła.
- Spotkania z ciekawymi ludźmi.
- Obserwacje astronomiczne – gwiazdozbiory, planety (Jowisz i jego pierścienie), księżyc.
- Poznawanie technik rozpoznawania kierunków geograficznych w dzień i w nocy, wyznaczanie położenia Gwiazdy Północnej.
- Samodzielne wyszukiwanie informacji – zajęcia z Internetem w pracowni komputerowej, prowadzenie korespondencji drogą elektroniczną.
- Zaspokojenie potrzeb ruchowych uczniów poprzez gry i zabawy na świeżym powietrzu, tańce, biegi terenowe, wycieczki piesze.
- Wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas podróży autokarem, dyliżansem, w kolumnie pieszej.
IV. Zadania:
- Prowadzenie zajęć dydaktycznych tematycznie związanych z programem szkolnym.
- Organizowanie zajęć integrujących grupę.
- Tworzenie sytuacji pozwalających poznać możliwości uczniów.
- Kształtowanie umiejętności prawidłowego planowania rozkładu dnia.
- Pobudzanie postaw kreatywnych ucznia w procesie zdobywania umiejętności.
- Stworzenie sytuacji dających możliwość przeżyć wewnętrznych, bezinteresownego działania, procesu twórczego-wysiłku i radości towarzyszących twórczej aktywności.
- Umożliwienie ekspresji, spostrzeżeń, przeżyć uczuć w różnych formach działalności.
- Umożliwienie odkrywania znaczenia komunikowania się w sposób niewerbalny.
- Doskonalenie kompetencji komunikacyjnej – umiejętność mówienia, słuchania, czytania, pisania, odbioru różnych tekstów kultury.
- Rozwijanie umiejętności opisywania w języku matematyki prostych sytuacji.
- Wykorzystanie codziennych zdarzeń do podejmowania prób samooceny i oceny zachowań innych.
- Rozwijanie poczucia odpowiedzialności ( również za środowisko ) poprzez samodzielne (grupowe), rzetelne wywiązywanie się z podejmowanych zadań oraz szacunku dla pracy swojej i innych.
- Pobudzanie wrażliwości na piękno świata i wartość życia.
- Kształtowanie postawy szacunku dla przyrody i odpowiedzialności za ich stan.
- Pomoc w budowaniu pozytywnego obrazu własnego "Ja" i zaspakajaniu poczucia bezpieczeństwa.
- Uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami, właściwego reagowania na przejawy emocji innych oraz kontrolowania własnych zachowań.
- Poznanie podstawowych zasad i reguł obowiązujących w stosunkach międzyludzkich.
- Ukazanie znaczenia pracy w życiu indywidualnym i zbiorowym.
- Propagowanie zdrowego stylu życia, aktywnego wypoczynku.
- Przeprowadzenie ćwiczeń kształtujących umiejętność orientacji w terenie i na mapie.
V. Treści:
- Opowiadanie podań i legend.
- Pojęcia nadawcy i odbiorcy, sposoby rozpoznawania intencji wypowiedzi (pytam, odpowiadam, informuję, proszę…).
- Cechy opowiadania, opisu, dialogu, sprawozdania oraz prostych form użytkowych.
- Pisanie listu, emaila, kartki pocztowej, adresowanie.
- Pisanie pamiętnika, tekstu, opisu, sprawozdania, poezjowanie, teksty swobodne.
- Orientacja w terenie, obserwacja otaczającego świata.
- Praca z mapą, odczytywanie i obliczanie skali, wyznaczanie trasy przejazdu.
- Wykorzystanie umiejętności wykonywania działań matematycznych w praktycznych sytuacjach.
- Wykorzystanie komputera do tworzenia tekstów z zastosowaniem prawidłowej edycji.
- Opis miejsca pobytu (formy terenu, skały, woda, gleba, roślinność).
- Krajobraz okolicy – obserwacje i opisy (składniki naturalnego krajobrazu, sposoby zagospodarowania, ludzie i kultura, zależności życia ludzi od czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych).
- Komunikacja telefoniczna, pisanie SMS-ów.
- Kultura zachowania w miejscach publicznych.
- Kultura spożywania posiłków.
- Zasady bezpieczeństwa na co dzień i w czasie wycieczek.
- Dbałość o czystość wokół siebie.
- Higiena osobista. Dobieranie odpowiedniego stroju do pogody.
- Zdrowy styl życia - aktywny odpoczynek.
- Tolerancja wobec siebie i innych.
- Wpływ środowiska na człowieka.
- Ochrona przyrody, zwierząt i roślin – zasady zachowania się w miejscach chronionych.
VI. Osiągnięcia ucznia:
- Opowiada podania i legendy.
- Samodzielnie redaguje i przesyła informacje ( list kartka pocztowa, telefon, SMS ).
- Słucha czytanego przez nauczyciela tekstu lektury.
- Mówi z przejrzystą intencją, z uwzględnieniem różnorodnych sytuacji, ról, kontaktów międzyludzkich na temat otaczającej rzeczywistości, zainteresowań, czytanych tekstów.
- Rozwija zdania pojedyncze, przekształca zdania pojedyncze na złożone.
- Układa i zapisuje wielozdaniową wypowiedź na dany temat.
- Wyraża swoje zdanie i słucha zdania innych.
- Chętnie uczestniczy w zabawach dramowych.
- Współpracuje z grupą podczas przygotowania scen.
- Wie od czego zależy powodzenie zabawy.
- Potrafi obserwować środowisko i jego elementy, nazywa typowe dla regionu gatunki roślin i zwierząt.
- Rozumie na czym polega ochrona przyrody. Dostrzega walory przyrodnicze regionu.
- Zachowuje ostrożność wobec nieznanych zwierząt.
- Obserwuje i nazywa najważniejsze gwiazdozbiory, wskazuje Gwiazdę Północną, wyznacza kierunek północny. Wyjaśnia zjawiska astronomiczne.
- Orientuje się w terenie.
- Czyta i interpretuje mapę.
- Opracowuje za pomocą komputera proste teksty.
- Korzysta z różnych źródeł i sposobów zdobywania informacji oraz jej przedstawiania i wykorzystania.
- Wykazuje zainteresowanie przeszłością swojego kraju.
- Posługuje się skrótem myślowym, projektuje logo gazetki, zespołu.
- Formułuje w języku matematyki proste problemy spotykane w środowisku ucznia.
- Oblicza obwody figur, odległości na mapie, stosując podaną skalę.
- Potrafi współpracować w zespole.
- Rozumie i stosuje przyjęte w najbliższym otoczeniu normy współżycia
- Samodzielnie ocenia zachowanie swoje i innych, przewiduje konsekwencje swojego zachowania.
- Potrafi zadbać o siebie i swoich kolegów.
- Dba o swoją higienę.
- Rozwija swoją sprawność fizyczną, chętnie uczestniczy w zabawach.
- Wie, jakie działania są niezbędne dla zdrowia.
- Chętnie rywalizuje w celu osiągnięcia lepszych wyników.
- Radzi sobie z sukcesem i porażką.
- Rozwija twórczą wyobraźnię.
- Chętnie śpiewa piosenki.
- Posługuje się prostymi technikami plastycznymi.
- Dba o estetyczny wygląd własny i otoczenia.
VII. Realizacja celów:
- Zajęcia na świeżym powietrzu – wycieczki tematyczne, zabawy ruchowo - sportowe, obserwacje astronomiczne.
- Uczenie dzieci samodzielności przez: wykonanie podstawowych, codziennych czynności; dbałość o ład i czystość otoczenia, pokoju, higienę własną; przyzwyczajanie do odpowiedzialności i dyscypliny.
Planowane zajęcia lekcyjne ( 4 godziny dydaktyczne w ciągu dnia)
W czasie zajęć dydaktycznych uczniowie pracują z kartami pracy.
Planuje się wycieczki piesze, wycieczkę krajoznawczą dyliżansem, gry i zabawy ruchowe na wolnym powietrzu, zabawy ze śpiewem, rozgrywki sportowe, konkursy plastyczne, muzyczne. Gdy będzie brzydka pogoda, zajęcia odbędą się na terenie ośrodka, gdzie zostaną zorganizowane, np. gry strategiczne, świetlicowe, ruchowe, sprawnościowe, tenis stołowy, własne gry.
Prace uczniów będą oceniane na bieżąco, zachowanie w czasie pobytu na zielonej szkole będzie miało wpływ na ocenę z zachowania na koniec roku szkolne.
W celu integracji grupy zaplanowano ognisko z przygotowanym przez uczniów programem, dyskotekę, gry według uznania uczniów.
VIII. Metody i formy realizacji:
- Słowne ( opis, opowiadanie, pogadanka, spotkanie z ciekawymi ludźmi – hutnik, astronom, hodowca koni alpinista, dyskusja)
- Obserwacja (zajęcia w terenie, na szlaku turystycznym)
- Działania uczniów ( zajęcia integracyjne, gry i zabawy zespołowe, praca z mapą, kompasem, komputerem, Internetem, dokumentowanie)
- Aktywizujące ( praca twórcza w grupach, wycieczki, dramy, burza mózgów, quizy, konkursy turnieje sportowe).
IX. Harmonogram zajęć zielonej szkoły:
Harmonogram zajęć:
10 maja 2005r. (wtorek)
- Zbiórka przed szkołą. Omówienie zasad bezpieczeństwa podczas podróży.
- Godzina 8.00 wyjazd autokarem do Przysietnicy.
- Dotarcie na miejsce ok. godz. 10.00
- Powitanie z kierownikiem ośrodka wczasowego.
- Zakwaterowanie – przydzielenie pokoi, rozlokowanie dzieci.
- Czas na odpoczynek po podróży i rozpakowanie bagaży.
- Zapoznanie z regulaminem ośrodka wczasowego.
- Zajęcia matematyczne:
- obliczanie pól figur matematycznych – obiektów znajdujących się na terenie ośrodka (basen, zagroda dla koni, boisko sportowe),
- rozwiązywanie "Zielonego zadania z hasłem",
- obliczanie kosztów pobytu.
- Loty miotłowe.
- Spacer. Gromadzenie chrustu na ognisko.
- Ognisko powitalne – gry i zabawy integrujące zespół klasowy.
- Ogłoszenie konkursów i zapoznanie z ich regulaminami:
- konkurs czystości,
- konkurs na logo pokoju,
- konkurs na "Wytrwałego",
- konkurs plastyczny.
- Planowanie zajęć na następny dzień.
11 maja 2005r. (środa)
- Gimnastyka poranna.
- Zajęcia z mapą i przewodnikami turystycznymi:
- odszukiwanie Pogórza Dynowskiego,
- ustalanie trasy przejazdu,
- wyszukiwanie rzek, najwyższych wzniesień,
- obliczanie odległości, czasu przejazdu, skali,
- rodzaje map, czytanie map turystycznych.
- Poznawanie zawodów – praca hutnika.
- Wyjście do Brzozowa:
- zapoznanie uczniów z przeszłością najbliższej okolicy,
- zwiedzanie klasztoru i muzeum misyjnego w Starej Wsi,
- zwiedzanie huty szkła,
- zakup widokówek.
- Redagowanie pozdrowień z Przysietnicy, teksty swobodne.
- Prace plastyczne, rysowanie okolicy, określenie samopoczucia – rysowanie twarzy.
- Zajęcia w obserwatorium astronomicznym:
- zapoznanie uczniów z podstawowymi zjawiskami astronomicznymi,
- obserwacje gwiazd, gwiazdozbiorów, planet (Jowisz i jego pierścienie), księżyca przez teleskop prowadzone przez astronoma,
- techniki rozpoznawania kierunków – wyznaczanie położenia Gwiazdy Północnej.
- Wspólne planowanie zajęć na dzień następny.
12 maja 2005r. ( czwartek)
- Gimnastyka.
- Czytanie legend i podań.
- Pogadanka na temat ochrony przyrody.
- Przejażdżka konnym dyliżansem po okolicy. Obserwacja roślin i zwierząt, krajobrazu.
Śpiewanie znanych piosenek turystycznych.
- Rozmowa na temat wrażeń w czasie przejażdżki.
- Gry i zabawy zespołowe.
- Zwiedzanie stadniny, przejażdżka na koniach.
- Zajęcia w kafejce internetowej:
- pisanie sprawozdań z głównych wydarzeń dnia (formatowanie dokumentu w edytorze tekstu),
- tworzenie grafiki (logo, "Echo Zielonej Szkoły"), ilustracja do wydarzeń,
- wysyłanie wiadomości pocztowych na adres skrzynki szkolnej oraz do rodziców i przyjaciół,
- wyszukiwanie informacji o Pogórzu Dynowskim w sieci Internet, wykorzystanie materiałów do gazetki.
- Spacer do źródełka.
- Dyskoteka.
- Wspólne planowanie zajęć na następny dzień.
13 maja 2005r. ( piątek)
- Gimnastyka.
- Lektura opowiadania.
- Opowiadanie o własnych przeżyciach i doświadczeniach.
- Najciekawsze i najśmieszniejsze sytuacje z "zielonej szkoły".
- Test sprawdzający wiadomości i umiejętności zdobyte przez uczniów w czasie zajęć dydaktycznych i wychowawczych.
- Ogłoszenie wyników konkursów, wręczenie nagród.
- Pakowanie bagaży, sprzątanie.
- Przypomnienie o zasadach bezpiecznego zachowania się podczas podróży autokarem.
- Pożegnanie z obsługą i kierownikiem ośrodka wypoczynkowego.
- Godzina 11.00 – wyjazd do Trzcinicy.
- Powrót do domów.
X. Podsumowanie działań. Uzyskanie informacji zwrotnej.
- Ewaluacja zajęć każdego wieczoru w formie wspólnej dyskusji. Dokumentowanie przez uczniów wszystkich działań, obserwacji, spostrzeżeń w formie zdjęć, rysunków, plakatów, albumów, notatek, pamiętników.
- Test sprawdzający wiadomości i umiejętności zdobyte przez uczniów w czasie zajęć dydaktycznych i wychowawczych (załącznik nr 1).
- Prezentacja w szkole materiałów wypracowanych przez uczniów w formie wystawy. Prezentacja wystawy rodzicom.
- Ankieta dla uczniów.
- Ankieta dla rodziców w celu zebrania informacji, czy taka forma nauki połączona z wypoczynkiem odpowiada rodzicom, a co za tym idzie, czy podnosi jakość pracy szkoły.
Zofia Klęba i Danuta Niemiec |
