Analiza przypadku problemu edukacyjnego i wychowawczego
1. IDENTYFIKACJA PROBLEMU
O dzieciach z zespołem ADHD- nadpobudliwości psychoruchowej mówi się, że „ los włożył im do plecaka stos kamieni”. Można je powoli wyjmować, lecz to ciężka mordercza praca, która matce może obrzydzić macierzyństwo a nauczycielce oraz klasie, do której trafiły może przynieść zawód. Jednak uczenie takich dzieci, w gruncie rzeczy inteligentnych i z wielkimi możliwościami trzeba traktować jako sztukę. Potrzeba do niej talentu, cierpliwości i wiedzy.
Problem dotyczy ucznia pierwszej klasy szkoły podstawowej, u którego stwierdzono zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi. Uczeń z niedojrzałością emocjonalną i społeczną w stosunku do swoich rówieśników. W jego zachowaniu występują współruchy typu: klaskanie w ręce, podskoki. Ma problemy z koncentracją, a w szczególności:
· nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach podczas zajęć szkolnych, w świetlicy,
· ma trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach i grach,
· wydaje się nie słuchać tego co się do niego mówi,
· mówi wiele słów, ale trudno je zrozumieć, dobrze wymawia słowa niecenzuralne i związane z ulubionymi potrawami,
· ma trudności z zorganizowaniem sobie pracy,
· unika rozpoczęcia zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego,
· gubi rzeczy np.: zabawki, przybory szkolne,
· bardzo uwielbia tańczyć, ale niestety nie kontroluje przy tym swoich ruchów i tempa ( kręci się coraz szybciej i szybciej) co grozi upadkiem,
musi więc być ciągle pod opieką osoby dorosłej,
· jest wrażliwy na zmiany ciśnienia atmosferycznego, wtedy jego nadpobudliwość nasila się,
· jest dzieckiem hałaśliwym,
Zwróciłam uwagę na ten problem ponieważ uczeń wyraźnie potrzebuje pomocy zarówno ze strony nauczyciela, jak i bliskich mu osób. W jego przypadku konieczne jest również wielokierunkowe działanie terapeutyczne specjalistów.
2. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA
Wiem z wywiadu przeprowadzonego z wychowawczynią, jak również z własnych obserwacji z pobytu dziecka w świetlicy, iż od pierwszych dni nauki uczeń ma problemy z nabywaniem wiedzy z uwagi na brak koncentracji w czasie zajęć. Podczas jednostki lekcyjnej korzysta niewiele z przekazywanej wiedzy, gdyż ciągle pogrążony jest we własnych myślach i zajęciach typu: manipulacje, konstruowanie ( lubi bawić się klockami).
Nie jest w stanie skoncentrować się na zadaniu dłużej jak 5-7 minut w czasie lekcji, nawet wykonując ulubione czynności skupia się na chwilę. Zupełnie nie potrafi pracować w grupie w czasie gier zespołowych. Z rozmów z rodzicami i analizy dokumentów wynika, że problem ten istnieje od najmłodszych lat i spowodowany jest zaburzeniami pracy mózgu. Zauważyłam również, że Kacper B. nie lubi bawić się z innymi dziećmi, woli towarzystwo osób dorosłych. Z pewnością wpływ na jego zachowanie ma przebywanie wśród dorosłych.. Jest jedynakiem.
Wychowuje się w pełnej rodzinie. Matka jest osobą pracującą i uczącą się . Studiuje poza miejscem zamieszkania, co dodatkowo wpływa na ograniczenie ilości czasu poświęcanego dziecku. Ojciec chłopca jest osobą niepracującą zawodowo, ale niestety, synowi poświęca dużo mniej czasu niż matka. Kacper ze świetlicy jest odbierany przez babcię. Dużo czasu spędza ze swoją babcią. Przebywa u niej do czasu zakończenia pracy przez jego matkę. Babcia pozwala chłopcu na zbyt wiele, co wpływa bardzo niekorzystnie na dziecko.
3. ZNACZENIE PROBLEMU
Uczeń z deficytem uwagi ma problemy w funkcjonowaniu społecznym, emocjonalnym, w obszarze językowym, w obszarze zaburzeń pamięci krótkotrwałej, języka pisanego i w obszarze związanym z motoryką dużą. W związku z tymi trudnościami na jakie napotyka dziecko z nadpobudliwością ruchową konieczna jest terapia dzieci z ADHD.
4. PROGNOZA
Negatywna - nie udzielenie pomocy ze strony specjalistów spowoduje, że uczeń będzie miał narastające braki w zdobywanej wiedzy i nie osiągnie wymaganego minimum programowego, jego funkcjonowanie w szkole pod względem społecznym i emocjonalnym będzie zaburzone .
Pozytywna - prowadzenie skutecznej terapii spowoduje, że uczeń będzie uzupełniał i utrwalał zdobywaną wiedzę w czasie zajęć lekcyjnych i wyrówna niedobory rozwojowe natury społecznej i emocjonalnej.
5. MOŻLIWOŚCI ROZWIĄZANIA
· skierowanie ucznia do poradni w celu powtórnego badania i postawienia diagnozy i wskazania zaleceń do pracy z uczniem,
· rozmowa z rodzicami i skierowanie ich do psychiatry dziecięcego,
Przystępując do pracy z dzieckiem nadpobudliwym, należy pamiętać o głównych założeniach:
1. Konsekwencja w postępowaniu, stawianie jasnych granic, co dziecku wolno, a czego nie może wykonywać.
2. Należy wyznaczyć niezbyt odległe cele działania i określić sposób ich realizacji. Stawianie odległych celów powoduje zapominanie, porzucanie rozpoczętego zadania i podejmowanie coraz to nowych zabaw. Dlatego im bliższy jest postawiony cel lub termin, tym większa pewność, że polecenie zostanie wykonane, a praca zakończona.
3. Systematyczne przyzwyczajanie i wdrażanie dziecka do finalizowania każdego rozpoczętego zadania.
4. Stała kontrola i przypominanie o obowiązkach oraz pomoc w ich realizacji
6. WDROŻENIE DZIAŁAŃ
Z uwagi na to, że uczniowi potrzebna była wszechstronna pomoc pedagogiczna nawiązałam systematyczną współpracę z wychowawczynią Kacpra. Poinformowałam o jedynej w Polsce placówce, która zajmuje się prowadzeniem dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej jest to stowarzyszenie rodziców dzieci z ADHD, które znajduje się przy Klinice Psychiatrii Wieku Rozwojowego „Ponad” w Warszawie. W stowarzyszeniu działają także nauczyciele i pedagodzy.
Uczeń uczęszcza na indywidualne zajęcia rewalidacyjne podczas, których prowadzona jest terapia pedagogiczna.
Uczeń uczęszcza na terapię psychologiczną, na terenie Ośrodka, zajęcia z nim prowadzi szkolna Pani psycholog jak również Pani pedagog.
7. OCENA EFEKTÓW DZIAŁAŃ
Na dzień dzisiejszy uczeń nie poczynił większych postępów. Wpływ na to ma z pewnością trudny zespół klasowy, w którym Kacper przebywa kilka godzin dziennie. Zmiany leków również wpłynęły negatywnie na jego osiągnięcia. Są zauważalne niewielkie pozytywne zmiany natury społecznej w zachowaniu ucznia. Jest bardziej samodzielny w działaniach na terenie świetlicy. Jednak aby problemy ucznia związane z deficytem uwagi zaczęły znikać konieczna jest stała pomoc w ramach zajęć indywidualnych, na które uczeń powinien uczęszczać niemal każdego dnia. Powinny to być zajęcia z pedagogiem , psychologiem, jak również z innymi specjalistami. Tu powinni go wspierać również obydwoje rodzice. Podczas jego pobytu w świetlicy staram się mobilizować go do zabawy z innymi dziećmi. Wiem, że uwielbia tańczyć, dlatego jeżeli jest to możliwe, zbieram grupkę dzieci i tańczymy w kółku przy znanych utworach dziecięcych. Staram się również, aby brał udział w prostych grach stolikowych np. „Memo”, „Zagadki smoka...”, „ Skojarzenia” i inne. Dzięki temu chłopiec uczy się zabaw w grupie, robi to jednak bardzo niechętnie. Aby go wyciszyć często wychodzę z nim ze świetlicy na hol szkolny lub na boisko. Dużo z nim wtedy rozmawiam. Bardzo to lubi. Wie, że jestem tylko dla niego, że jest w tym momencie dla mnie najważniejszy. W tym czasie pozostałe dzieci są pod opieką pracowników wspomagających mnie w świetlicy. Wiem, że Kacper lubi być ze mną , czuje się przy mnie bezpiecznie, bardzo często „wpada” do mnie do świetlicy podczas przerw, albo przychodzi z innymi nauczycielami mówiąc „ tylko na chwilkę Pani Alu”. W pracy z dzieckiem nadpobudliwym należy zachować spokój i rozsądek. Nie można pozwolić, aby niepokój i nadruchliwość dziecka udzielały się dorosłym. Jest to warunek niezbędny. Należy unikać ciągłego upominania dziecka, które nie przynosi rezultatów, jedynie wzmaga napięcie i nasila przejawy nadpobudliwości. Uczeń jest wzmacniany pozytywnie za każde wykonane nawet najmniejsze zadanie co powoduje jego dowartościowanie i zwiększenie chęci do pracy.
Opr. mgr Alicja Śmierska
Literatura:
1. T.Danielewicz, J.Magnuska "Terapia uspokajająca i rozwijająca dla dzieci
2. Gordon Serfontein: „ Twoje nadpobudliwe dziecko” Prószyński i S-ka, Warszawa, 1999r.
3. H. Nartowska: „ Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo” PRWS Warszawa
4. H.Spionek "Zaburzenia rozwoju uczniów, a niepowodzenia szkolne".
5. H.Spionek, "Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych".
|
