Zmiany dokonujące się w oświacie maja różną wagę i zakres, i nie każda zmiana zasługuje na miano innowacji. Czym zatem jest innowacja i jakie czynniki ją stymulują bądź hamują? Rozważania zawarte w niniejszej pracy służą poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania. Ponadto w pracy została podjęta próba wykazania zależności pomiędzy podejmowaniem działań innowacyjnych a systemem zarządzania szkołą.
Przemiany ustrojowe dokonujące się w naszym kraju oraz wzrastające aspiracje edukacyjne społeczeństwa wymuszają na dzisiejszej szkole zmianę dotychczasowego funkcjonowania. Wysuwane są postulaty dotyczące przekształcania szkoły sformalizowanej, centralnie zarządzanej i sterowanej, jakimś rodzajem szkoły alternatywnej, która będzie odpowiadać oczekiwaniom i potrzebom uczniów, rodziców oraz środowiska lokalnego. Stąd wynika ranga, jaką przypisuje się postępowi pedagogicznemu, a w nim również działalności innowacyjnej. Działalność ta dotyczy zarówno zmian makrosystemowych odnoszących się do całego systemu oświatowego, jak i zmian mikrosystemowych dotyczących przemian w konkretnej szkole. W procesie odnowy szczególną rolę ma do spełnienia inwencja i pomysłowość twórcza nauczycieli oraz ich zaangażowanie na rzecz wypracowania i wdrażania zmian projektowanych odgórnie. Jednak stopień zaangażowania się w podejmowanie inicjatyw nowatorskich nie zależy tylko od samego nauczyciela, lecz również od szeregu czynnik w sprzyjających lub utrudniających tę działalność, w tym od atmosfery panującej w danej szkole, na którą decydujący wpływ wywiera jej dyrektor, a pośrednio także administracja oświatowa.
Zmiany dokonujące się w oświacie mają różną wagę i zakres, i nie każda zmiana zasługuje na miano innowacji. Czym zatem jest innowacja i jakie czynniki ją stymulują bądź hamują? Rozważania zawarte w niniejszej pracy służą poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania. Ponadto w pracy została podjęta także próba wykazania zależności pomiędzy podejmowaniem działań innowacyjnych a systemem zarządzania szkołą.
Przy opracowywaniu zagadnienia szczególnie pomocna była analiza dostępnych źródeł literatury poruszającej problem innowacji oraz poczynione bezpośrednie wieloletnie obserwacje w środowisku nauczycielskim, a także liczne wywiady z nauczycielami.
Niniejsza praca to tylko bardzo ogólny zarys szerokiej problematyki z zakresu innowatyki oświatowej. Treść jej została podzielona na dwa rozdziały. W pierwszym przedstawiono propozycję sposobu rozumienia innowacji oraz jej klasyfikację. Wyróżniono również i krótko omówiono poszczególne etapy procesu innowacyjnego, zwracając uwagę na potrzebę doskonalenia celów tego procesu i tworzenia nowych, co warunkuje postęp pedagogiczny. W dalszej części zostały przedstawione cechy osobowości nauczyciela twórczego, mające wpływ na powstawanie i rozwój innowacji. Rozdział zamyka analiza stylu zarządzania szkołą i postaw dyrektora szkoły wobec twórczej działalności nauczycieli. Zwrócono tu także uwagę na zależność między koncentracją władzy, a swobodą działania pracowników.
W drugim rozdziale przedstawione są różne reakcje i postawy ludzi w obliczu zmian. Ponieważ jedną z nich jest opór, dlatego wyróżnione zostały źródła tego oporu oraz metody jej neutralizowania.
(...)
Teresa Doczekalska | 
