"Nic nie jest tak szlachetne, mocne, przydatne w życiu jak więź z rodzinną ziemią. Kto tę więź posiadł, zaopatrzył się na całe życie".
Fiodor Dostojewski
Człowiek już od najmłodszych lat poznaje siebie, uczy się trafnie odczytywać i interpretować zachowanie innych, uświadamia sobie wartości, które kształtują jego otoczenie. Pierwszymi nauczycielami dla dziecka są rodzice. Dzięki nim młody człowiek odkrywa swą "małą ojczyznę", czerpiąc wiedzę o przyrodzie, środowisku społecznym, elementach kultury, miejscowej gwarze, sztuce lokalnych twórców. W latach nauki w gimnazjum rola najbliższego otoczenia w edukacji zmienia się, lecz pozostaje świadomość zakorzenienia w tym, co najbliższe, co wraz z wiekiem i doświadczeniem staje się podstawą poczucia tożsamości. Dla jej uzyskania niezbędna jest wiedza regionalna na wszystkich szczeblach nauki szkolnej. Pozwala ona na zdobycie informacji o swoim mieście, jego przeszłości, tradycji, sprzyja utożsamianiu się z nim. Wszyscy powinniśmy dążyć do tworzenia więzi i postaw wobec własnego regionu, pielęgnować dawne zwyczaje i kulturę narodową, a wtedy najbardziej cenne wartości i te w ludziach, i te w obrazie ziemi przetrwają pokolenia.
Ważna rola w podtrzymywaniu i kształtowaniu świadomości lokalnej i regionalnej przypada systemowi edukacji. Treści regionalne powinny stanowić integralną część programów działalności instytucji i organizacji życia kulturalnego, w szczególności muzeów, bibliotek, domów kultury. Dbałość o rodzimą tradycję służy pogłębianiu więzi ze swoim otoczeniem, a także rozwijaniu szacunku wobec wspólnot regionalnych i etnicznych.
Podążając tym śladem i kładąc ogromny nacisk na kształcenie tożsamości narodowej w młodym pokoleniu rozpatrujemy regionalizm w aspekcie poznawania dziejów swojego miasta, gminy i wspólnoty, która go tworzyła i doskonali przez wieki. Edukacja regionalna w kontekście programów szkolnych zajmuje bardzo ważne miejsce. Dzięki treściom obecnym w systemie nauczania dziecko może lepiej zrozumieć środowisko, w którym żyje. Jedną z form realizacji celów edukacji regionalnej jest poznawanie zabytków kultury, obyczajów swojego regionu.
Nasze szkoły bardzo aktywnie rozwijają zainteresowania uczniów z zakresu kultury regionalnej.
Szczególnie przejawia się to w pracy kół zainteresowań, uczestnictwie w warsztatach artystycznych, spotkaniach regionalnych.
Reaktywowaniem dawnych zwyczajów, zapomnianych technik artystycznych zajmują się nauczyciele na lekcjach sztuki, języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie. Dzieci mają możliwość uczestniczenia w rozmowach i spotkaniach z reprezentantami kultury, twórcami i artystami ludowymi. Poznają zabytki najbliższej okolicy poprzez udział w wycieczkach i oglądanie pamiątek historii. W pracy szkół popularyzowana jest obrzędowość rodzinna, a ludowe zwyczaje stanowią tworzywo w widowiskach muzycznych, teatralnych i folklorystycznych. Nasze uczestnictwo w kulturze i edukacji regionalnej powinno być twórcze, otwarte i dialogowe.
Staraliśmy się pokazać swoje zaangażowanie, organizując dzień regionalny pod hasłem: "Moje miasto - przeszłość, teraźniejszość dla przyszłości" Poprzez to spotkanie chcieliśmy udowodnić, że : "Człowiek naprawdę posiada to, co jest w nim" i zdaniem każdego z nas jest troska o zachowanie w naszej "małej ojczyźnie" dziedzictwa narodowego. Dlatego celem imprezy, która odbyła się w ramach dni naszego miasta było:
Obudzenie w młodym pokoleniu zainteresowania przeszłością historyczną Glinojecka, kulturą własnego regionu.
Zapoznanie uczniów z wartościami i dorobkiem kulturowym swojego środowiska.
Kultywowanie tradycji, zwyczajów rodzinnych i lokalnych.
Nauczenie dostrzegania związku między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością swojego miasta.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele miasta i gminy, dyrektorzy szkół, nauczyciele, zaproszeni goście, twórcy ludowi i młodzież.
O przeszłości Glinojecka opowiadał autor licznych publikacji pan E.Lewandowski. Dla zebranych była to prawdziwa lekcja historii o naszym regionie. Dawne dzieje naszego miasta ilustrowała też wystawa pt. "W starym albumie". Jej autor kolega Sławomir Konstantynowicz zebrał wspaniałe informacje i zdjęcia upamiętniające dzieje Glinojecka w latach 40-60 XX wieku. Przeszłość naszej miejscowości uświetniły legendy prezentowane przez uczniów Szkoły Podstawowej i Gimnazjum.
Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się zbiory okolicznych twórców ludowych. Wśród prac można było podziwiać także płótna nieżyjących już artystów: malarza i regionalisty p.Rafała Jarockiego i rzeźbiarza p.Leopolda Fijołka. Pan Fijołek pozostawił po sobie 300 rzeźb. Utrwalił w drewnie naszych królów, wojów i rycerzy.
Naszą kolekcję wzbogaciły też obrazy pędzla pana Józefa Makowskiego.
Artysta sam dokonywał ostatnich poprawek, nanosił tła i cienie, aby jak najlepiej oddać ducha epoki, do której płótno się odnosiło.
W galerii "rzeźba" nie zabrakło prac wykonanych przez młodych twórców: Marcina Niedziałkowskiego i Wojciecha Bruździńskiego. Inspiracją dla obu panów są postacie i wydarzenia z życia świętych, a sztuka, którą uprawiają "rzeźbi ich wyobraźnię"
Bardzo bogate kolekcje różnorodnych płócien, obrazów zaprezentowali nam ludzie pasjonujący się hafciarstwem. Wśród tych małych "dzieł sztuki" dominowały motywy roślinne, zwierzęce, martwa natura i pejzaże. Młodzież uczestnicząca w spotkaniu z koronczarką p.Anną Lewandowską mogła poznać i nauczyć się podstaw tradycyjnego ludowego rękodzieła. Wystawę wzbogaciły też eksponaty i zbiory okolicznych pasjonatów i hobbystów: przedmioty codziennego użytku, lampy, siodła jeździeckie, stare ikony. Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się pierwsze motory i broń z początku XX wieku. W programie dnia regionalnego znalazły się też liczne quizy i krzyżówki o naszym mieście, a także wiersze, które zostały nagrodzone w konkursie "Glinojeck - słowem malowany" Odbyły się też spotkania młodzieży z twórcami ludowymi. Zebrani mogli spróbować miodu z okolicznej pasieki, obejrzeć pszczoły, a także popróbować regionalnej zupy i pysznego chleba upieczonego specjalnie przez naszą piekarnię. Czas umilały wszystkim ludowe rytmy i regionalne tańce wykonywane przez uczniów MGOK w Glinojecku i Przedszkola.
Dzień regionalny uświadomił nam, że młodzież bardzo chętnie uczestniczy w takich spotkaniach i świetnie rozumie tradycje i obyczaje swoich przodków. Starajmy się poprzez takie lekcje i spotkania z historią wzbogacać europejską przestrzeń. Pokażmy innym to, co mamy najlepsze, nasze dziedzictwo kulturowe ukształtowane na przestrzeni lat. A wtedy udowodnimy Europie, że można także "być", a nie tylko "mieć", a każdy z nas powtórzy za Arturem Oppmanem:
"Szczęśliwe kraje, gdzie pokoleń praca nie idzie wniwecz wśród gromów i burzy, lecz gdzie czyn wielki ojczyznę wzbogaca i gdzie myśl każda jej tryumfom służy".
Bibliografia :
1. Edukacja regionalna.
Dziedzictwo kulturowe w zreformowanej szkole. Praca zbiorowa
pod redakcją Stefana Bednarka. Wrocław 1999 r.
2. Edward Lewandowski
Glinojeck - miasto i gmina (od czasów dawnych do współczesnych),
Glinojeck 1998 r.
3. ...Z mazowieckiej księgi, Ciechanów 1994 r.
Ewa Jędrzejewska
Gimnazjum nr 1 im. Marka Kotańskiego w Glinojecku
Bożena Nowakowska
Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Glinojecku |
